تشکيل يک انجمن حمايت از حيوانات

  فصل دوازدهم کتاب راهنمای «انجمن جهانی حمایت از حیوانات» به تشکیل یک انجمن اختصاص دارد.

بسیار مهم است که قبل از تشکیل یک انجمن جدید، تجزیه و تحليل های عميق انجام شود و به همۀ مسائل با دقت توجه گردد.

١ ـ مقدمه

٢ ـ تصميم‌گيری در انتخاب مسائل

الف) تحليل ديگر انجمن‌های حمايت ازحيوانات

ب) تحليل موقعيت حمايت از حيوانات

ج) تحليل تشکيلاتی

٣ ـ تعيين بهترين رویکرد

الف) دسته بندی فعاليت های حمايت از حيوانات

ب) عوامل تأثيرگذار بر رویکرد شما

٤ ـ بهره برداری از منابع

٥ ـ تشکیل هيئت امنا يا کميته

٦ ـ تدوين برنامۀ سازمان

٧ ـ پرسش و پاسخ

١ ـ مقدمه

تأسیس يک انجمن حمايت از حيوانات اقدامی جدی است که مستلزم صرف انرژی و فداکاری بزرگی است و جداً تمام ابعاد زندگی شما را در بر مي گيرد. اغلب اوقات، فعالیت های حمایت از حیوانات به سادگی در زندگی ما ادغام می شوند. این موضوع  مي تواند رضايت بخش باشد اما از نظر جسمی و روحی می تواند طاقت فرسا هم باشد.

کسی که تصميم مي گيرد تا يک انجمن حمايت از حيوانات دایر کند، حداقل بايد دفترچۀ راهنمای «اچ.اس.يو.اس» را مطالعه کند. (به بخش «منابع بيشتر» مراجعه کنيد) طبق توصيه های راهنمای  HSUS:

«هر چقدر اقدامات آماده‌سازی دقیق تر باشند، امکان موفقيت انجمن برای رسيدن به اهدافش بيشتر خواهد شد».

بسیار مهم است قبل از تشکيل يک انجمن جدید، تجزیه و تحلیل عمیق انجام شود و به همۀ مسائل با دقت توجه گردد. برخی سازمان های حمايت از حيوانات که بدون تحليل و درک درست وارد عمل می‌شوند، در حقيقت‌ برای فعاليت‌های موجود حمايت از حيوانات نقش بازدارنده را بازی مي کنند و يا اين که شرايط رفاهی حيوانات را بدتر مي کنند (مثلاً پناهگاه‌هايی با شرايط بسيار بد بوجود می‌آورند). گروهی ديگر اهداف را مغشوش و دوگانه می‌کنند. از اين رو تحقيق و برنامه‌ريزی دقيق از اهميت حياتی برخوردار است.

اين بخش توصیه هایی عملی را ارائه خواهد داد تا شما را در روند تصميم‌گيری برای حل مسئله، انتخاب رویکرد، تدوین برنامه و هر آنچه که برای ایجاد هیأت امناء / کمیته باید در نظر داشته باشید، راهنمايی کند.

٢ ـ تصمیم گیری در انتخاب مسائل

هدف، شناسایی مسائلی است که بتواند با بهترین استفاده از منابع سازمان، بیشترین پیشرفت را در گرفتاری حيوانات داشته باشد.

بررسی موارد زير به اين روند کمک خواهد کرد:

• ديگر انجمن‌های حمايت از حيوانات در منطقۀ شما، البته اگر چنين انجمن‌هايی وجود داشته باشند؛
• طیفی از مشکلات احتمالی حمایت از حيوانات که می توانند برطرف شوند و برآورد احتمال موفقيت‌ها
• منابع سازمان آینده نگر شما ـ هم منابع مالی و هم انسانی

اين سه سرفصل بطور جداگانه در قسمت های زير مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

الف) تحليل ديگر انجمن‌های حمايت ازحيوانات

اولين گام در اين روند، اطلاع از وجود انجمن‌های حمايت از حيوانات  دیگر در کشور خودتان است.

(برای اطلاع از انجمن‌های موجود در کشور خود به آدرس World Animal Net مراجعه کنيد). در صورت وجود چنين انجمن‌هايی سعی کنید راجع به آنها اطلاعات بيشتری کسب نمائيد: مثل محدودۀ فعاليت‌شان، رویکرد، روش‌ها و ميزان موفقيت‌هايشان. در صورت امکان با آنها تماس بگيريد و اطلاعات بيشتری جمع کنید.

سؤالات مهم از اين قرارند:

• آيا اين سازمان‌ها می‌توانند همکاران بالقوۀ شما باشند يا رقيبان شما؟
• چگونه می‌خواهيد از هدر دادن بودجۀ کم انجمن حمایت از حیوانات به خاطر دوباره کاری یا رقابت، جلوگيری کنيد؟
• چگونه سازمان شما، خودش را از شمار دیگر انجمن‌های حمايت از حيوانات متمايز می‌کند؟
• نقش منحصر بفرد شما چيست؟

بخاطر بسپاريد گاهی اوقات ملحق شدن به آنها و تقویت کارشان، شاید مؤثرتر از تکرار فعاليت هایشان باشد.

ب) تحليل موقعيت حمايت از حيوانات

قدم بعدی، ارزيابی شمار معضلاتی است که جنبش حمايت از حيوانات بايد با آنها روبرو شود. اگر قصد فعاليت درسطح ملی داريد، در اين صورت یک ابزار تحقیقاتی خوب، تهیۀ گزارش از وضعیت حمایت از حیوانات در کشورتان است که موضوعات اصلی حمایت از حیوانات را پوشش دهد.

تجزیه و تحليل کامل «موقعيت جنبش حمايت از حيوانات» برای تک تک مسائل سازمان، بايد با در نظر گرفتن عناوين اصلی زیر باشد:

• حيوانات خانگی
• حيوانات مزرعه
• حيوانات وحشی
• حيوانات کارگر
• حيوانات برای سرگرمی
• حيوانات آزمايشگاهی
• حيواناتی که در حوادث و بلایا به کارگرفته می شوند.

گزارش این وضعيت بايد‌ موارد زير را بررسی کند:

• مشکلات رفاهی عمده
• تعداد حيوانات تحت فشار
• شدت و مدت زمان مشکلات رفاهی
• قانونگذاری ـ قوانين موجود و پيشنهادی، معاهدات و توافق‌های ملی و بين‌المللی، مشکلات اجرايی
• سيستم یا روند قانونگذاری ـ سطح دموکراسی، ميزان آمادگی، مشاوره، موفقيت‌های فشار بر مصرف کننده و غيره
• وجود يک کميتۀ رفاهی حيوانات (يا کميته‌های ويژۀ رفاه حيوانات، مانند کميتۀ رفاهی حيوانات دامی و غيره)
• تماس‌های دولتی
• موفقيت احتمالی در حل مشکل
• تهديدها و فرصت های بزرگ
• امکانات آموزشی
• قابليت‌های ايجاد کمپين و رسانه‌های گروهی
• طرح های صنعتی و آموزشی و غيره
• امکانات مالی (مثلاً منابع جهت کنترل حيوانات خیابانی)

مقایسۀ تعداد حيوانات درگیر و میزان و مدت زمان رنج آنها، از بيشترين اهميت برخوردار است. زيرا سازمان ها اغلب گمان مي کنند مسئله ای که از وجودشان آگاهند يا موضوعی که بيشتر از همه نمايان است (مثل حيوانات خیابانی) از جدی‌ترين موارد هستند و احساس مي کنند که ناچارند بدون ملاحظات، به اين موارد عکس‌العمل نشان دهند. يک سازمان مي تواند تصميم بگيرد تا روی يک حيوان معين تمرکز کند يا اين که درگير مشکلات حيوانات متعدد باشد، که در اين صورت بايد میزان و اولويت هر مورد را تعيين کند.

برخی از سازمان ها همچنين در خصوص نويد بخش‌ترين مسائل، تحقیقاتی به عمل مي آورند ـ مثل بازديد و ثبت شرايط واقعی. ادغام کردن تحليل و تحقيق مي تواند زمينۀ نيرومندی را برای کارهای آتی، در مواجهه با مشکل فراهم آورد و اطلاعات ارزشمندی راجع به موضوع و رویکرد اتخاذ شده را  ارائه دهد و مي تواند در جذب حمايت کنندگان نیز مفيد واقع شود.

ج) تحليل تشکيلاتی

نهايتاً يک ارزيابی صادقانه از قابليت ها و منابع، چه انسانی و چه مالی، ضروری خواهد بود. نقاط ضعف و قوت و امکانات خود را برآورد کنيد.

سپس اينها را در برابر مسائل مربوط به حمایت از حيوانات که قبلاً تحلیل کرده‌ايد، قرار دهيد تا بتوانيد چگونگی کمک به بهترين شکل را ارزيابی کنيد.

برخی از عواملی که باید در نظر گرفته شوند، از این قرار هستند:

• تعداد اعضاء
• قابليت‌ها و مهارت‌های اعضاء (مثلاً اگر سازمان شما زيست‌شناسان دريايی بسيار ماهری را در اختيار دارد، پس ديگر تحليل و انتخاب حيوانات خانگی به عنوان يک معضل موردی نخواهد داشت).
• موقعيت مکانی و اندازۀ دفتر کار
• منابع مالی
• آيا شما يک سازمان حقوق حيوانات هستيد يا يک سازمان رفاه حيوانات؟
• آيا می‌خواهيد برای ايجاد تغيير اجتماعی کمپين ايجاد کنيد، آموزش دهید يا فعاليت‌های خدماتی ارائه دهيد؟
• آيا شما بخشی از يک شبکۀ محلی هستيد يا يک شبکۀ بين‌المللی؟

سبک و سنگین کردن نتایج سه تحلیل ذکر شده در بالا، تصمیم گیری شما را در مورد مشکلی که سازمانتان باید حل کند، تسهیل می نماید. مرحلۀ بعدی تعیین نحوۀ دستیابی به آن است. بخش بعدی، رویکردهای مختلف موجود را در نظر گرفته است.

٣ ـ تعيين بهترين رويکرد

برخورد با موارد ناموفق کار، بدون توجه به ريشۀ مشکلات، موجب تضعيف روحيه می‌شود و به فعاليت عملی صدمه می‌رساند. این تمايل به مقابله و نتیجه گیری ـ به جای ریشه یابی ـ از عوارض جنبش حمايت از حيوانات است (شايد حس دلسوزی در مورد نتیجه، منجر به چنين رویکردهایی می‌شود). اما هدف بايد این باشد که مشکل کاملاً برطرف گردد و اين امر، تنها بوسیلۀ مواجه شدن با مشکل و ريشه يابی آن امکان پذير خواهد بود.

هر تصميمی می‌گيريد، بخاطر داشته باشيد که رويارويی با ريشۀ مشکل مؤثرتر خواهد بود.

الف)دسته بندی فعاليت های حمايت از حيوانات

برای رويارويی با مشکل رفاه حيوانات سه راه عمده وجود دارد:

• ارائۀ خدمات
• راه اندازی کمپين و مذاکره
• آموزش

ارائۀ خدمات: بزرگترین و معروفترین سازمان های حمايت از حيوانات، من جمله اس.پی.سی.اِی : انجمن جلوگيری از خشونت عليه حيوانات (SPCA = Society for the Prevention of Cruelty to Animals  )جزو سازمان هايی هستند که ارائه دهندۀ خدمات حمايت از حيوانات هستند مانند: کنترل حيوانات خیابانی، مرگ با ترحم، ايجاد پناهگاه‌ها، نگهداری، يافتن جای زندگی برای حيوانات، خدمات دامپزشکی برای حيوانات محروم، عمليات امداد و نجات، بازرسی و اجرا، آموزش، راهنمايی و توصيه در خصوص مسائل حمايت ازحيوانات (به ویژه مراجع دولتی).

راه اندازی کمپين و مذاکره برای بهبود موقعيت و رفاه حيوانات. راه اندازی کمپين «موتور محرکۀ تغيير اجتماعی» است که تاکنون منجر به ایجاد تغييرات جديدی برای حيوانات شده است. مذاکره می‌تواند برای تضمين بهبود قوانين حمايت ازحيوانات بسيار مؤثر باشد.

آموزش: منظور از آموزش مردمی حساس کردن افراد به مصائب حيوانات است که منجر به ايجاد همدردی و بهبودی در رفتار با حيوانات می‌شود. اين کار، يک سرمايه‌گذاری طولانی مدت است که هم به تغييراتی در رفتار عملی نسبت به حيوانات، و هم به تغييراتی در جو اجتماعی بنفع حيوانات می‌انجامد.

ب) عوامل تأثيرگذار بر رویکرد شما

منظور شناسایی رویکردی است که از منابع سازمان بهترین استفاده را ببرد، و تضمین کند بر موضوع انتخابی نهايت تأثير را می گذارد.

بخش زيادی از تحليل انجام شده جهت انتخاب مسئله، در تصمیم گیری برای انتخاب رویکرد نیز کمک می‌کند.

موارد زير بايد مورد بررسی قرار گيرند:

منابع قابل دسترس: منابع سازمان شامل نیروی انسانی و مالی، وهمچنین نقاط قوت‌ ومهارت های خاص آن است. اين بخشی مهم از انتخاب ماست. راه اندازی يک پناهگاه حيوانات بدون داشتن منابع مالی و مهارت‌های لازم، بی جهت است.

ماهيت مشکلات و معضلاتی که باید حل شوند: تجزیه وتحليل وضعيت حمايت از حيوانات بايد مناطق آسیب پذیر را هدف قرار دهد. می توان تحليل امکان سنجی را اضافه کرد تا رویکردهای مختلف را بررسی کند. اين امر در بر دارندۀ عوامل مهمی است مانند:

• تعداد حيواناتی که با روش‌های انتخاب شده، مورد حمايت و کمک احتمالی قرار می‌گيرند.
• احتمال تغييرات مفيد طولانی مدت (کمک‌هايی که در جهت تغيير اجتماعی صورت می‌گيرند).

موضوعاتی که تا کنون توسط ديگر سازمان‌های حمايت ازحيوانات انتخاب شده اند: به موضوعاتی که ديگر سازمان‌ها بر روی آن کار می‌کنند (در صورت مرتبط بودن)، و متدها و روش هايی که بکار می‌گيرند، نگاهی بيندازيد. از دوباره کاری بیهوده يا ایجاد تنش رقابتی در جنبش خودداری کنيد. هدف باید پاسخ به يک نياز برآورده نشده باشد.

شرايط خاص کشور و فرهنگ شما: در برخی کشورها، بعنوان مثال راه اندازی کمپين هنوز چندان ثمربخش نیست(شايد بدليل سطح پائين دموکراسی در آنجا)، و در کشورهای ديگری (مانند کشورهای کمونيستی سابق در اروپای شرقی) شايد تأسیس پناهگاه مجاز نباشد. شما باید شرايط ويژۀ خود را در برابر رویکردهای احتمالی که برای بررسی موضوع می توان انتخاب کرد، در نظر بگیرید.

مخارج: مخارج کامل رویکردهای احتمالی بايد تخمين زده شوند و در مقابل، نتايج احتمالی کوتاه يا درازمدت مورد نظر برآورد گردند. شاید اين کار کاسب‌کارانه به نظر آيد، اما تنها راهی است که شما را نسبت به استفاده از منابعتان، برای نجات بيشترين تعداد ممکن حيوانات  مطمئن می‌سازد.

در ميان تمامی اين تحليل‌های منطقی، به نوعی الهام و چشم‌انداز هم نياز دارید. برخی از سازمان‌ها ترجيح می‌دهند تا به شکل معينی فعاليت داشته باشند. در اين صورت سازمان‌، می بایست با در نظر گرفتن این هدف و برطرف کردن کاستی ها، اطمینان حاصل کند که از عهدۀ مأموريت انتخابی خود برمی آید.

برای تصميم‌گيری در مورد نوع رويکرد، باید کلیۀ عوامل فوق را در نظر گرفت. تحليل، در مقايسه با انتخاب نسبتاً ساده است!

بخش بعدی به چگونگی استفاده از تحقيقات و منابع مورد نياز برای رويارو شدن با موضوع انتخاب شده، با شيوۀ مورد نظر خودتان می‌پردازد.

٤ ـ بهره برداری از منابع

قبل از بکارگيری منابع، نياز به يک برنامۀ مفصل دارید. اما قبل از اين که بتوانيد برنامه‌ای درست تنظيم کنيد، باید درمورد موضوع و رویکرد انتخابی خود کاملاً تحقیق کنید و تمام اطلاعات مربوطه را جمع آوری کنید. اطلاعات زير مي توانند شما را در اين روند ياری کنند:

تحقيق اهمیت بسیار زیادی دارد و شالودۀ هر فعاليت حرفه‌اي است و در کارهای مبارزاتی، درک درستی از جو سياسی و مصرف کننده را تضمین می کند که این امر برای آماده‌سازی يک کمپين هدفمند و موفق، بسیار ضروری است. در کار ارائۀ خدمات، اطمینان از تهیۀ مناسب‌ترين و مؤثرترين برنامه‌ها، با رقابتی ترین هزینه، ضروری است. در کارهای آموزشی، تحقيق می‌تواند اطمینان بوجود آورد که پیام های آموزشی مناسب و قابل استفاده هستند و به مخاطب موردنظر، درست منتقل می شوند. يک تحقيق هدفمند می‌تواند به فعاليت حمايت از حيوانات کمک کند تا بدون هدر دادن وقت و پول موفق شود.

همچنين تحقیق لازم است تا مشخص گردد مقررات قانونی خاص(در صورت وجود) ونحوۀ ادارۀ یک NGO  درکشورتان چگونه است؟ هر سازمانی بايد در مورد مقررات قانونی کشورش (یا نهادهای نظارت بر خیریه)، تحقيق و از آنها پیروی کند. اين امر باید شامل قوانين مربوط به شرکت های تجاری، فعاليت‌های خيريه، امور مالی، بهداشتی و امنيتی و استخدام شود. در صورت وجود ابهام، دريافت مشاورۀ حقوقی ضروری خواهد بود.

نشست ها‌ و مشاوره ها: پس از جمع‌آوری اطلاعات موجود، ترتيب دادن جلسات و مشاوره‌هايی برای يافتن حقایق، ثمربخش خواهد بود. اين نشست ها می‌توانند میزبان همکاران بالقوه، رقيبان يا افراد ذی‌نقش در موضوع، يا مخالفان آنها باشند. مانند دولت، صنعت، فرهنگیان، دانشمندان، نهادهای فرهنگی و مذهبی، دامپزشکان، وکلا، زيست‌شناسان و ديگر NGO ها.

اين امر می‌تواند ما را به درک جامع‌تری از عرصه‌های گوناگون، برای رجوع يا اجتناب از آنها برساند و شناخت ما را از عوامل محرکۀ دخيل در مشکلات، عوامل سياسی و قانونی مربوطه و همکاران و رقيبان بالقوه، افزايش دهد. بنابراين تحقيق می‌تواند تصوير واقعی‌تری از موانعی که بايد از ميان برداشته شوند، ارائه دهد!

منابع انسانی: لازم است شما از مهارت‌ها، تخصص‌ها، و نقاط قوت و ضعف کارکنان و داوطلبان خود یک ارزیابی جامع و صادقانه داشته باشید. اين موضوع به شناسايی جاهایی که نیاز به استخدام و/ يا آموزش و توسعه هست، به شما کمک می کند.

منابع مالی: تمام اطلاعات جمع‌آوری شده به شما کمک خواهند کرد تا یک برنامۀ کاری صحیح، از جمله بودجه و طرح های پيشنهادی مناسب را تدوين کنيد. يک برنامۀ کاری به معنای تدوين شرح مأموريت شماست (که در بخش «استراتژی» توصيف شده است). بدون يک برنامۀ کاری، جمع آوری پول و درخواست کمک بسيار دشوار خواهد بود. روش‌های گوناگون برای جمع‌آوری کمک مالی، در بخش جداگانه ای به نام «تهيۀ کمک مالی» مورد بررسی قرار گرفته اند.

٥ ـ تشکيل هيئت امناء يا کميته

لازم است در مورد وجود مقررات قانونی برای سازمان‌های مردم نهاد غير دولتی، در کشورتان کسب اطلاع کنيد. در بسیاری از کشورها، NGO ها از نظر قانونی موظف هستندکمیته يا هيئت امناء داشته باشند. بعضی از کشورها مقررات بيشتری را طلب می‌کنند؛ بعنوان مثال در برزيل اعضای هيئت مديرۀ NGO  بايد ساکن برزيل باشند.

سازمان‌های مردم نهاد صرفنظر از مقررات قانونی، بر حسب سنت به دلايل اخلاقی دارای هيئت مديره هستند. از آنجا که این گونه سازمان ها از مردم پول دريافت می‌کنند، منطقی  خواهد بود که افراد منتخب گروه، بر استفاده از پول ها نظارت داشته باشند و اطمينان حاصل کنند که در راستای اهداف اين سازمان‌ و نيازهای گروه خرج می‌شود. به عبارت ساده تر، سازمان های مردم نهاد بايد هيئت مديره داشته باشند تا فعاليت مسئولانۀ سازمان تضمين گردد. اين بدان معنا نيست که کارمندان در سازمان قابل اطمينان نيستند، بلکه فقط به اين دليل است که برای یکنفر بسيار مشکل خواهد بود تا هم کار کند و هم کنترل کند چه کارهایی در حال انجام شدن است. اين نظارت بواقع بايد توسط دو گروه متفاوت انجام شود.

هيئت مديره مسئوليت هدايت سازمان را بر عهده دارد و معمولاً شامل يک رئيس يا مدیرعامل، يک خزانه‌دار، يک منشی و اعضای مجمع عمومی است و وظيفۀ اصلیش اینست که سازمان را به نحو مطلوبی به جامعه معرفی کند. اعضای هيئت مديره بايد منابع را بکار گیرند و درها را بگشایند؛ آن‌ها بايد تأثيرگذار باشند و چشم‌اندازهای تعيين شده در اساسنامه را به اشتراک بگذارند. نمونه‌های بارز اين ها هستند: مسئول دولت محلی، فردی درون نظام آموزشی ملی يا محلی، يک تاجر برجسته و قابل احترام، فردی از يک سازمان رفاه حيوانات بزرگتر، عضوی از يک سازمان مردم نهاد ديگر در جامعه (مثل مدير اجرايی يک سازمان خيريۀ کودکان) يا فردی از صنف دامپزشکی.

سازمان بايد بطور دقيق حدود مسئوليت‌های اعضای هيئت مديره و نحوۀ انتخاب و برکناری آنها، چگونگی و زمان انجام ملاقات‌ها و از اين قبيل را مشخص کند. اين مقررات بايد در اسناد اصلی سازمان مندرج باشند.

٦ ـ تدوين برنامۀ سازمان

برنامۀ سازمان، دليل وجودی سازمان را توصيف می‌کند و به تشريح اهداف آن می‌پردازد. اين برنامه «راهنمای دستورالعمل» سازمان است، که تنظيم کنندۀ قوانين حاکم بر سازمان است.

يادآوری می‌شود: مهم است که قبل از تدوين برنامه، با الزامات قانونی تأسیس یک NGO  و قوانین مربوطه آشنا شويد.

يک برنامه، بسته به قوانين خاص کشوری، می‌تواند به اشکال متفاوتی تدوين شود. اسامی متداول اينها هستند: قانون اساسی، آئين‌نامه، تفاهم نامه، اساسنامه و قانون موضوعه.

برنامه بايد حاوی تمامی مقررات لازم برای عملکرد مؤثر و کارآمد NGO باشد، که به قرار زير هستند:

نام سازمان از اهميت بسزايی برخوردار است زيرا به یاد ماندنی ترین و قابل تشخیص ترین ویژگی یک سازمان است و اولین برداشت ذهنی مردم از NGO را تشکیل می دهد. بنابراین مهم است که نام سازمان بتواند به درستی اهداف خود را منعکس کند و برای جلوگيری از اشتباه گرفته شدن با سازمان‌های ديگر، بايد به قدر کافی متفاوت باشد. همچنین، نام نبايد حاوی کلمه یا عبارت اهانت آميز باشد.

اهداف بايد واضح و قابل فهم باشند و مواضع سازمان را منعکس کنند.

اگر سازمان از گونه يا گروه خاصی از حيوانات حمايت می‌کند، بايد آن را به وضوح نشان دهد.

اگر حمايت سازمان محدود به مرزهای جغرافيايی خاصی است، بايد به وضوح ذکر شود.

اختيارات: اعضای کميته بايد از اختياراتی برخوردار باشند که به آنها در رويارويی با اهداف سازمان کمک می‌کند مثلاً اختيار برای جمع‌آوری بودجه و کمک مالی؛ اختيار برای خريد یا اجارۀ هر نوع ملک و نگهداری و تجهیز آن برای استفاده.

عضويت معمولاً برای هر فرد يا سازمانی که علاقمند به پيشبرد اهداف سازمان است، آزاد می باشد. برنامه بايد توضيح دهد:

• آيا ثبت هر عضويتی با پرداخت حق عضويت همراه است؟
• مردم چگونه بايد تقاضای عضويت کنند و معيار پذيرش چيست؟
• آيا اعضاء حق رأی دارند؟
• عضويت چگونه توسط کميته لغو می‌شود؟ (لغو عضويت تنها بايد بر پايۀ دلايل کافی و معقول صورت گيرد و عضو حق دفاع از خود را، قبل از اخذ تصميم نهایی داشته باشد).

اعضای کميته: در برنامه بايد قيد شود که تعداد اعضای کميته چند نفر باشد، ملاقات‌ها چطور صورت گيرد و زمان آن‌ها چقدر است؟ مرسوم است که اعضای NGO در مجمع عمومی سالانه، افراد کمیته را منصوب کنند. اولين اعضای کميته می‌توانند افرادی باشند که رسماً برنامه را تصویب می کنند.

جلسات: برنامه بايد این موارد را توضيح دهد:

• حداقل تعداد جلسات کميته در سال چندتا است؟(حداقل تعداد جلسات حتی در سازمان‌های کوچک دو بار در سال است)
• رويۀ فراخوان برای جلسات اضطراری يا ويژه
• رويۀ انتخاب فرد ناظر بر جلسه ـ رئیس جلسه
• حداقل تعداد شرکت کنندگان، برای اينکه جلسه معتبر باشد. (اگرتعداد اعضای کمیته3 تا ٥ نفر باشد، حداقل تعداد دو نفر بايد باشد. اما اگر تعداد اعضای کميته بين ٦ تا ٩ نفر است، حداقل ٣ نفر خواهد بود).

امور مالی و حسابداری: همۀ سازمان‌ها موظف به داشتن حسابداری دقیق و کاملی هستند تا بتوانند درآمدها و مخارج را نشان دهند. صورتحساب ها و گزارشات سالانۀ NGO بايد ارائه شوند.

 برنامه بايد اطلاعات لازم در بارۀ حساب بانکی را قيد کند و تصريح کند که موجودی متعلق به سازمان است، نه به نام اعضای کميته.

همچنین تعداد افرادی که چک ها را امضاء می کنند، باید قید شود. معمولاً حداقل دو نفر هستند که یکی ازآنها باید عضو کمیته باشد.

اصلاحات: مهم است که برنامه، رویه ای برای اصلاح مفادش در نظر گیرد. زیرا به احتمال زیاد مواقعی پیش می آید که باید تغییراتی ایجاد شوند تا نیازهای متغیر NGO را برآورده سازند.

انحلال: شايد زمانی فرا رسد که سازمان ديگر نتواند به فعاليت خود ادامه دهد، بنابر اين برنامه بايد توضيح دهد:

• سازمان چگونه بايد منحل گردد؟
• چه اتفاقی برای دارایی و اموال باقيماندۀ سازمان خواهد افتاد؟ (هرجا مقدور است باید به NGO ديگری انتقال يابد).

برنامه معمولاً در يک جلسۀ رسمی توسط کميتۀ جديد و اعضای عمومی به تصويب می‌رسد و به مرحلۀ اجرا در می‌آيد. نسخۀ تایپ شدۀ نهايی می بایست توسط تمام اعضای کميته امضاء شده و تاريخ روز جلسه که در آن توافق شده بود، قید گردد. صورتجلسۀ تنظیمی بايد رسماً ثبت کند که برنامه مورد تصویب قرار گرفته است.

٧ ـ پرسش و پاسخ

موانع اصلی که مانع تبديل شدن سازمان‌های حمايت حيوانات به سازمان‌هايی حرفه‌ای و مدرن هستند، کدامند؟

عوامل گوناگونی دخیل هستند که عبارتند از:

• فقدان مدیران حرفه‌ای انجمن حمایت از حیوانات (عرصۀ فعاليت در این زمینه کم و ساختار شغلی محدود است.)
• به نظر می رسد جنبش برای اتخاذ شیوه های نوين مدیریت، کُند عمل می کند.
• فقدان مدیریت استراتژیک مناسب.
• عکس‌العمل‌های واکنشی و غيرفعال، بجای حضور فعال و هدفمند.

به هر حال برخی سازمان ها در رویکردشان بسیار حرفه ای می شوند و می توانند الگوهای مفیدی باشند. همچنین در سایر زمینه های فعالیت NGO نیز الگوهای مؤثری وجود دارد.

چرا دربرخی کشورها سازمان‌های حمايت از حيوانات متعددی وجود دارد؟

اين امر احتمالاً بستگی دارد به پاسخ بازار به تقاضاهای موجود در هر مقطع زمانی. با اين حال دخل و خرج بسياری از اين سازمان‌ها با هم تناسب ندارد. ضمناً چون اين فعاليت به گونه ای است که از اخلاق و احساسات ناشی می شود، عقايد و رویکردهای گوناگون زيادی وجود دارد.

سازمان جهانی حمايت ازحيوانات «WSPA»  چطور می‌تواند به سازمان‌های عضو خود کمک کند تا حرفه‌ای‌تر عمل کنند؟

سازمان جهانی حمايت ازحيوانات «WSPA» علاوه بر تأمین منابع اطلاعاتی، با سازمان‌های حمايت ازحيوانات متعددی تجربۀ همکاری دارد بنابراین می‌تواند الگوهای مناسب یا تماس با آنها را توصیه کند. همچنین WSPA و جمعی از سازمان‌های عضو، گاهی جلسات و کارگاه‌های آموزشی و کنفرانس‌هايی را برای انجمن های حمایت از حیوانات ترتيب می‌دهند. اينها می‌توانند برای ترويج  مفاهیم و مهارت‌ها ی جديد و تبادل افکار و تجارب، بسيار ارزنده باشند.