تجارت حيوانات خانگى كمياب و كم نظير
بخش چهارم حیوانات وحشی
لازمه ی تجارت حيوانات خانگى كم نظير، خريد و فروش حيوانات وحشى به عنوان حيوان خانگى است. اين حيوانات يا از طبيعت صيد مى شوند و يا از مؤسساتى كه شبيه مراكز پرورش حيوانات وحشى در اسارت هستند خريدارى مى شوند. تجارت حيوانات خانگى كم نظير، صنعت عظيمى است كه هم به صورت فعاليت قانونى و هم به صورت غيرقانونى رشد كرده است.
بیشتر خزندگان و پرندگان هستند که به عنوان حيوانات خانگى كم نظير معامله می شوند. تجارت خزندگان و دوزيستان زنده در مقايسه با چند گونه اى كه در فهرست CITES ذكر شده، بسیار كنترل نشده است. تا همین چند سال قبل، بيشتر خزندگانى كه مورد خريد و فروش قرار مى گرفتند از طبيعت صيد مى شدند. سود ناخالص بسيار بالا، به همراه مخارج حمل و نقل پايين، تجارت خزندگان را تجارتى سودآور ساخته است.
این تجارت دارای پیامدهای رفاهی و حفاظتی منفی بسیاری در رابطه با گرفتن، حمل و نقل و فروش اين حيوانات است. اكثر حيوانات وحشىِ به دام افتاده، در اثر استرس و بيمارى ناشی از هر مرحلۀ سفرشان مى ميرند. وقتى حيوان به فروش مى رسد، مسائل رفاهى او ادامه مى يابند. در درجۀ اول و به احتمال زياد، او براى حيوان خانگى بودن مناسب نيست. ثانیاً از آنجايى كه احتمالاً حيوان تحت فشارعصبی شديد قرار داشته و صدمه ديده يا بيمار شده، ممکن است مدت زمان طولانى زنده نماند.
صاحب حيوان ممكن است از طرز نگهدارى يا تغذيه مناسب براى آن حيوان، بى اطلاع باشد. ممكن است شرایط طورى باشد كه حيوان نتواند به طور طبيعى رفتار كند و اين مى تواند به اختلالات جسمى و روحى حيوان منجر شود كه از جمله مى توان به: قطع عضو خود، اشاره كرد كه در طوطى خاكسترى به شكل كندن پرهاى خویش، در ميمون ها به شكل جويدن دست (پاى) جلو يا دم خود و … مشاهده می شود. همچنين حیوانات قادر به انجام رفتارهاى طبيعى خود از قبيل جستجوى غذا يا حفاظت از قلمرو نيستند.
مراقبت صحیح از حيوانات كمياب مى تواند بسيار گران و وقت گير باشد. به همين دليل آنها در اغلب موارد مورد غفلت واقع می شوند، بيمار مى شوند و همين كه تازگى خود را از دست دادند تنها و منزوى در محيط رها مى شوند. اين رها شدن آشکارا براى حيوان مضرّ است؛ شانس زنده ماندن در يك محيط غريبه بسيار پايين است و ممكن است در اثر سوء تغذيه، بيمارى يا زخم بميرد. از آن گذشته، او ممكن است بيمارى هايى را به حيات وحش بومى منطقه منتقل نمايد. اگر تعداد حيوانات كمياب رها شده زياد باشد، امکان دارد در اكوسيستم محلّى عدم تعادل ايجاد شود.
شبكه بقاى گونه ها
WWW.SSN.ORG
شبكه بقاى گونه ها (SSN) نمونه اى از يك ائتلاف مؤثر براى حفاظت از حيات وحش است كه بين انجمن هاى حمايت از حيوانات و حفاظت از محیط زیست به وجود آمده که از طريق كنوانسيون تجارت بين المللى گونه هاى در معرض خطر، روی مقررات تجارت حیوانات وحشی کار می کند. (CITES)
- SSN فعاليت هاى بيش از 70 گروه عضو را در سراسر دنيا هماهنگ می کند تا به حفاظت CITES از حیوانات وحشی که بخاطر تجارت بین المللی آسیب دیده اند، کمک کند.
- SSN اطلاعات مورد نياز انجمن ها را براى شركت در پروسۀ CITES فراهم مى سازد. SSN داراى يك لیست براى مناظرۀ اينترنتى و به روزرسانی منظم در رابطه با مسائل حيات وحش است و مطبوعات جهانی مربوطه را ارائه می دهد.
- SSN با دولت ها و مقامات مسئولِ امور تجارت حيوانات وحشى ارتباط برقرار مى كند و مرتباً نشریۀ خود یعنی CITES Digest را، قبل یا حین همایش ها برای طرفین ارسال می کند. اين نشريه كمك مى كند تا مسئولان ذيربط از تحولات صورت گرفته در CITES و کلاً تجارت حيوانات وحشى و نقش NGOها در موضوعات خاص، درك درستى داشته باشند.
- تجزيه تحليل و تحقيقات علمى و قانونى SSN اطلاعاتی را در اختیار رسانه ها و گروه های CITES قرار می دهد تا پیشنهادات و قطعنامه هایی که برای تصویب طرفین در نظر گرفته شده، و تأثيرى که ممکن است اینها در بقاى گونه هاى خاص داشته باشند، را درک کنند.
- گروه کاری SSN ترکیبی از متخصصان مختلف است كه به عنوان اعضاى SSN داراى مشاغل مختلفى نظير: زیست شناس، وكيل، حقوقدان و کارشناسان تجارت و امور اجرايى مى باشند.
- اين گروه های کاری، دردفاع از حمایت های CITES برای حفظ گونه های خاص مورد تجارت، برنامه هایی را تهیه و اجرا مى كنند. SSN گروه هاى مختلفى دارد که روی این موضوعات کار می کنند: فيل ها، دلفين ها و نهنگ ها، پرندگان، خرس ها، ماهيان و آبزيان، ببرها، گربه سانان بزرگ، پريمات ها، لاك پشت هاى دريايى، استفاده از طبيعت وحشى، شكار كردن براى جايزه و اجرا.
- SSN با تلاش مشترك و فعالیت های لابی گری جمعی که برای حفاظت از حيات وحش انجام داده است، مبارزات موفقی داشته تا از رفع ممنوعيت تجارت بين المللى عاج در چندين كشور آفريقاى جنوبى ممانعت به عمل آورد. SSN همچنين رد پیشنهاد ژاپن مبنی بر كاهش حفاظت از نهنگ مينك در سيزدهمين اجلاس گروه هاى CITES را در سال 2004 قطعى ساخت.
اورانگوتان ها كه در ضميمۀ یک CITES ذكر شده اند، نمونۀ بارزی از اين نوع هستند. اورانگوتان ها از زيستگاه هاى طبيعى خودشان در اندونزى صيد مى شوند و قاچاقی به كشورهايى نظير تايوان، ژاپن و تايلند منتقل مى شوند. بچه اورانگوتان ها را از مادرانشان جدا كرده و در بازار فروش حيوان خانگى عرضه می کنند. توجه خريداران جلب می شود و بعد از خريد اين بچه ها را در آپارتمان ها و خانه های كوچك نگه مى دارند، در حالی که از رفتارهای طبيعى یا نیازهای بيولوژيكى آنها اطلاعات زیادی ندارند. سال ها بعد وقتى بچه اورانگوتان ها بزرگ مى شوند و اندازۀ طبيعى خود را پيدا مى كنند، صاحبانشان نمى توانند از عهدۀ آنها برآيند و به همين دليل يا آنها را در قفس مى اندازند و يا «حيوان خانگى»شان را در طبيعت رها مى كنند. همچنين ممكن است این حیوانات به علت عدم مراقبت هاى دامپزشكى مريض شوند.
بخش پنجم حیوانات وحشی را اینجا بخوانید.