راهنمای استانداردهای مراقبت از حیوانات در پناهگاه ها

22 اکتبر 2019

جامعۀ دامپزشکان پناهگاه ـ 2010

پیشگفتار

وقتی راهنمای استانداردهای مراقبت از حیوانات در پناهگاه ها که از این پس “راهنما” نامیده می شود” توسط جامعۀ دامپزشکان پناهگاه (ASV= Association of Shelter Veterinarian) به چاپ رسید، پیش بینی می شد که دربارۀ چرایی شکل گرفتن و ایجاد این اثر، چگونگی استفاده از آن، و تأثیر آن بر رفاه حیوانات در جامعه سئوالاتی مطرح شود. بنابراین ملاقاتی بین نویسندگان این “راهنما” با سازمان های زیر صورت گرفت:

National Federation of Humane Societies (NFHS),

The Society of Animal Welfare Administrators(SAWA),

The National Animal Control Association (NACA),

The American Society for the Prevention of Cruelty to Animals (ASPCA),

The Humane Society of the United States (HSUS)

تا منظور و هدف از منتشر کردن این گزارش و “راهنما” مفصل و جامع به بحث گذاشته شود. این پیشگفتار سعی دارد نسبت و ارتباط این “راهنما” را با سازمان های رفاه حمایت از حیوانات به تصویر بکشد.

این مهم است که توجه داشته باشیم که هریک از سازمان هایی که فهرستشان در بالا ذکر شد و در نوشتن این مقدمه سهیم بوده اند، به اهداف و نیات این “راهنما” باور دارند؛ هم در زمینۀ بالا بردن استاندارد مراقبت از حیوانات در سرتاسر این صنعت و هم این که این “راهنما” نقشۀ راهی را در اختیار سازمان ها قرار می دهد که به آنها کمک خواهد کرد تا از طریق خودسنجی و بهبود شرایط پیشرفت کنند. ما برای تداوم و ممتاز بودن برنامه ها و سرویس هایی که برای حیوانات فراهم می شود تلاش می کنیم، و عقیده داریم که  چنین راهنماهایی، با تمرکزشان بر نیازهای هر حیوان به تنهایی، البته بدون غافل شدن از نیازهای جمعی آن حیوانات به طور کلی، کمک به اولویت بندی تغییرات مورد لزوم، و قابلیت اجرا بدون در نظر گرفتن نوع و اندازه سازمان، به هر سازمانی کمک می کند تا به این اهداف فوق العاده مهم و حیاتی نائل شود.

در زمان انتشار، ASV پاسخ به سئوالات مکرر را در زیر به طور خلاصه فراهم کرده است. برای دیدن کامل آن لطفاً به ASV Guidelines’FAQs مراجعه فرمائید.

چرا ASV این “راهنما” را تهیه کرد؟

تا این تاریخ، هیچ مؤسسۀ فدرال یا قانون قضایی مراقبت از حیوانات خانگی در محیط پناهگاه را تحت کنترل قرار نداده است. هدف ASV فراهم کردن اطلاعاتی بود که به همه مؤسسات رفاه حیوانات کمک کند تا بتوانند تمامی نیازهای جسمی، روحی، و رفتاری مورد نیاز حیوانات تحت مراقبتشان را تأمین کنند. این راهنماها تهیه شدند تا ابزاری در اختیار جوامع و اجتماعات و سازمان های حمایت از حیوانات در همه ابعاد قرار دهند، از سازمان های بزرگ گرفته تا کوشش های کوچک خانگی و یا چیزی بین این دو، تا با استفاده از آن ها بتوانند با حداقل استانداردهای مراقبت از حیوانات در پناهگاه آشنا شوند و همچنین قادر باشند بهترین و غیرقابل قبول ترین شیوه های کار را بشناسند و تشخیص دهند. ASV تلاش کرد تا راهنماهایی برای مراقبت از حیوانات پناهگاه تهیه کند که بتوانند با پیشرفت دانش در زمینه بهترین راه های برآورده کردن نیازهای حیوانات در محیط پناهگاه تکامل پیدا کنند.

چه روندی در تهیه این “راهنما” اتخاذ شد؟

ASV با ایجاد یک نیروی کار شروع به مرور و بررسی گسترده ادبیات و آماده کردن تحقیقات خوب و مفصلی به زبان قابل فهم همه کرد و استانداردهای مراقبت از حیوانات را بر طبق نیازهای حیوانات پناهگاه شناسایی نمود.

“پنج آزادی” چیست و چرا این راهنماها بر اساس این مفهوم هستند؟

اساس این راهنماها “پنج آزادی” است که در سال 1965 در بریتانیا شکل گرفت و به وجود آمد. ASV عقیده دارد که “پنج آزادی” اکنون کاربرد وسیعی دارد و نیازهای اساسی و دائمی همه حیوانات و گونه های مختلف را در بر می گیرد و ربطی به نوع و اندازه پناهگاه ندارد.

این راهنماها برای چه کسی به کار گرفته می شود؟

این راهنماها به منظور استفاده در هر جایی است که از حیوانات خانگی به طور گروهی مراقبت می شود، از جمله پناهگاه های سنتی ساخته شده با آجر و ملاط، پناهگاه های همیشگی، و یا خانه های موقت و یا شبکه های نجات.

شرایط و کارهای خوب یا بد در یک پناهگاه چطور در این راهنماها نشان داده شده است؟

“غیرقابل قبول” برای برجسته کردن کارها و شیوه هایی استفاده می شود که هر چه زودتر باید اصلاح شوند و خود را به سطح “قابل قبول” برسانند. “حتماً باید” نشان دهندۀ این است که بدون پایبندی و تبعیت از این توصیه ایجاد حداقل مراقبت انسانی قابل قبول میسر نخواهد بود. “باید” بازگو کننده تأکید بر آن توصیه است. بهترین روال انجام کار یا شیوه ای که برای انجام کارها در نظر گرفته شده است با کلمات “ایده آل” یا “بهترین” نشان داده شده است. در حالی که نویسندگان این اثر رسیدن به مرحلۀ “ایده آل” و یا “بهترین” را در همه ابعاد ترجیح می دهند، اما در عین حال می دانند که رسیدن به این مراحل برای همه سازمان ها مقدور نیست. بنابراین، پناهگاه ها باید تا جایی که مقدور است سعی کنند خود را به مرحلۀ “ایده آل” برسانند و تلاش کنند به آن چه با “حتماً” مشخص شده در شیوه کاری و روال ادارۀ پناهگاه پایبند باشند و از آن پیروی کنند و از شیوه های “غیرقابل قبول” بپرهیزند.

در پناهگاه، تغییرات با چه سرعتی باید انجام شود؟

بعضی از تغییرات به سادگی و آسانی قابل انجام هستند، اما بعضی از آنها مستلزم تغییراتی در ساخت و ساز، آموزش، یا برنامه ریزی جامع تر و پیشرفته تر هستند. اولین قدم برای هر سازمان باید این باشد که فوری شیوه ها و روندهای “غیرقابل قبول” را اصلاح کند. جدا از آن تغییرات فوری، اجرای سایر تغییراتی که بر اساس این دستورعمل صورت می گیرد باید تدریجی و از روی فکر باشد تا بهترین و مفیدترین نتیجه را برای آن حیوانات به وجود آورد. وقتی تغییر انجام شد، باید بیشترین توجه به بالا بردن کیفیت زندگی حیوانات معطوف گردد.

این راهنما به چه چیزی نخواهد پرداخت؟

با این که این راهنما شامل توصیه هایی برای بسیاری از ابعاد کار پناهگاه است، اما نباید به عنوان راهنمای اجرایی پناهگاه در نظر گرفته شود. نحوۀ برخورد با این راهنما در سازمان های مختلف متفاوت است و بستگی دارد به چالش ها و منابع خاص آنها.

این راهکار قصد دارد چطور به پناهگاه ها کمک کند؟

ASV و سایر سازمان هایی که در نوشتن این پیشگفتار مشارکت داشتند امیدوارند که این راهکار به عنوان یک منبع اطلاعاتی و حمایتی متکی بر شواهد و مدارک، برای پشتیبانی از همه سازمان هایی استفاده شود که فارغ از اندازه، ساختار و فلسفه شان برای فراهم کردن انسانی ترین مراقبت ممکن از حیوانات تحت سرپرستی شان تلاش می کنند. به امید آن که آنها نیز با انگیزه و جنبشی مستمر با خود ـ ارزیابی و بهبود شرایط خدمت کنند و اصولی را فراهم کنند که سازمان ها تشویق شوند بر آن اساس خدمات خود را در انسانی ترین سطح ممکن ارائه دهند.

ASV توانسته است شواهدی ارائه دهد که در آنها پناهگاه ها با استفاده از این دستورعمل توانسته اند با صرف هزینه کم و یا بدون هیچ هزینه ای به پیشرفت های چشمگیری دست یابند. ما از این تلاش ASV برای مستندسازی و سهیم شدن این “مطالعات موردی” به منظور کمک به سایر سازمان ها در بهتر فهمیدن این که چگونه تغییر می تواند با موفقیت و به نحو کارآمدی به انجام برسد حمایت می کنیم. در مجله: Animal Sheltering می توانید نمونه های زیادی از این موارد را در سری مقالاتی با عنوان Getting Realپیدا کنید.

خود ـ ارزیابی سازمانی

این راهکارها حاکی از فرصتی برای گفتگوهای سازمانی، تفکر و از همه مهم تر، عمل است. این راهکارها همچنین فرصتی در اختیار پناهگاه ها قرار می دهد که روال فعلی کارها را در پناهگاه بسنجند و تشخیص بدهند که در چه زمینه ای نیاز به تغییر و بهبود دارند تا قدمی در جهت منافع حیوانات تحت پوشش خود برداشته باشند. در دوران رو به رشد بهبود شیوۀ کار، پناهگاه ها باید به طور مداوم توانایی های خود را در زمینه مراقبت بهتر از حیوانات تحت ارزیابی قرار دهند.

اولویت بندی و اجرا

شرایط هر جامعه با جوامع دیگر متفاوت است. هر پناهگاه تأسیسات، تجهیزات و امکانات متفاوتی دارد. در نتیجه، دورۀ زمانی و روند اجرای این دستورعمل باید با توجه به این تفاوت ها انتخاب شود و باید با شرایط پناهگاه مطابقت داشته باشد. همان طور که قبلاً گفته شد، این راهکارها نباید به عنوان راهنمای عملیاتی پناهگاه و یا راهنمای آموزشی اجرای کارها مورد استفاده قرار گیرند. هر سازمانی باید نمونه اجرایی و عملیاتی خودش را داشته باشد تا توانایی مراقبت از حیوانات تحت سرپرستی اش را بر اساس اطلاعات مندرج در این دستورعمل به حداکثر برساند.

اولویت بندی و داشتن طرح و برنامه در مورد چگونگی رسیدگی و پیاده کردن موارد ذکر شده در این دستورعمل آغاز کار است. اولین قدم منطقی توجه به مواردی است که در راهنما “غیر قابل قبول” دانسته شده و پرداختن هر چه سریعتر به آنهاست. با پیروی از اولویت بندی، رسیدگی به موارد “حتماً” قدم بعدی خواهد بود. این حداقل اجرای راهکار در هر تأسیساتی است، همان طور که بارها در پیشگفتار و خود راهنما گفته شده، تفاوت ها و چالش های خاص در سازمان ها هستند که توجه به این موارد، اولویت بندی آنها، و سرعت اجرای این تغییرات را تعیین می کنند. اولین گام مهم برای هر سازمان تشخیص مواردی است که نیاز به بهبود دارند و بعد ریختن طرح و برنامه در چهارچوب یک دورۀ زمانی معین برای رفع آن معایب.

مقدمه

انجمن دامپزشکان پناهگاه (ASV) یک سازمان بین المللی است که رسالتش بهبود بخشیدن سلامتی و رفاه حیوانات پناهگاه از طریق ارتقاء پزشکی پناهگاه است. این گزارش مستند حاصل کاری است که ASV در سال 2008 آغاز کرد تا فقدان راهکار یا استانداردهای مراقبت از حیوانات در پناهگاه ها را نشان دهد و به آن بپردازد.

اولین قدم در این راه تشکیل یک نیروی کار برای تعیین حوزۀ این پروژه بود. مروری جامع و فراگیر از ادبیات علمی آغاز شد تا حتی الامکان پرده از اطلاعات موجود مربوط به مسکن، مراقبت و رفاه و خوشبختی سگ ها و گربه ها وقتی در یک محیط گروهی نگهداری می شوند، برداشته شود. اعضای این کار گروه در طول دو سال موفق به نوشتن این دستورعمل شدند. در بعضی از موارد، پاسخ در میان ادبیات موجود وجود نداشت؛ در چنین صورتی، توصیه ها بر اساس نظرات تخصصی گروهی نویسندگان است.

همه تلاش این بوده است که توازنی بین علم رفاه حیوانات با توصیه های عملی و واقع گرایانۀ خاص پناهگاه برقرار شود. اصل راهنما همیشه “نیازهای حیوانات” بود که فارغ از رسالت و هدف سازمان و یا چالش هایی که سازمان با آنها درگیر است همیشه یکسان باقی می ماند. همانند هر تخصص دیگر، پزشکی پناهگاه به رشد و ارتقاء ادامه می دهد؛ مطالعات و تجربه های بالینی اطلاعات جدیدی در اختیار مراقبان قرار می دهند که به منظور مراقبت واقعی انسانی باید آنها را به کار ببرند. اصولی که تا چند سال پیش برای مراقبت از حیوانات مناسب دانسته می شد ممکن است دیگر کارآیی نداشته باشند و انسانی محسوب نشوند، پناهگاه ها باید این را در ذهن داشته باشند و موقع مرور این برنامه ها خود را با آن تطبیق دهند.

راهنمای استانداردهای مراقبت در پناهگاه های حیوانات گزارش مستند و زنده ایست که هر از گاه مورد بازبینی و اصلاح قرار خواهد گرفت. این راهنما قصد ندارد دستورعمل اجرایی در پناهگاه ها باشد، و باید برای هر پناهگاهی به طور جداگانه طراحی شود. برای مطالعات دقیق تر و بیشتر فهرستی در اختیار خوانندگان قرار داده شده است. نویسندگان این راهنما امیدوارند که با فراهم کردن رهنمودهای علمی و انسانی، این گزارش در خدمت حیوانات پناهگاه و مراقبانشان قرار گیرند.

زمینه

به طور تاریخی، آمادگی و تأمین مراقبت از حیوانات بی سرپرست، ناخواسته، و رها شده توسط صاحبانشان در ایالات متحده به تأسیس اولین پناهگاه های وسیع حیوانات در نیویورک، بوستون، و فیلادلفیا در سال های 1800 برمی گردد. بیشتر این پناهگاه ها در ابتدا برای مراقبت و کنترل تعداد زیادی از سگ ها برای یک دوره کوتاه در نظر گرفته شده بودند و این بخشی از برنامه کنترل حیوانات محسوب می شد. این رسالت به مدت 100 سال تعیین کننده طراحی ساختمان و نحوۀ کار پناهگاه ها بود. امروزه، پناهگاه های حیوانات به شکل چشمگیری نسبت به روزها و سال های اولیه تغییر کرده و ارتقاء یافته اند.

امروزه تقریباً برای تمامی حیوانات خانگی یا اهلی (مثل: خرگوش ها، پرندگان، جوندگان، اسب ها، دام ها)، و همچنین برای بسیاری از گونه های کمیاب و غیربومی سازمان های حمایت از حیوانات وجود دارند. این سازمان ها خدمات خود را به اشکال مختلف عرضه می کنند: مؤسسات بزرگ و تثبیت شده و استوار با منابع چشمگیر، گروه هایی متشکل از مردم عادی، افرادی با شبکه های ارتباطی شل و ول، و یا افرادی که به تنهایی کار می کنند. طیف این برنامه ها به طور مساوی همه این اشکال از جمله: پناهگاه های پذیرش همگانی؛ آسایشگاه های حیوانات درمان ناپذیر و مراقبت همه عمر؛ نجات خانگی و شبکه های نگهداری موقت؛ برنامه های حمل و نقل حیوانات از طریق اینترنت و فضای مجازی؛ مراکز اسکان حیواناتی که دارای مشکلات رفتاری هستند؛ پناهگاه هایی که پذیرش محدود یا حساب شده دارند؛ پناهگاه هایی که حیوانات را نمی کشند و برنامه واگذاری تضمین شده دارند؛ مؤسسات واگذاری با گنجایش زیاد؛ و بسیاری از موارد متفاوت را در بر می گیرد. در این گزارش مستند، “پناهگاه” به همه مؤسساتی که در بالا به آنها اشاره شد اطلاق می گردد.

برخلاف بسیاری از مؤسسات نگهداری از حیوانات مثل باغ وحش ها یا آزمایشگاه ها مراقبت از حیوانات پناهگاه ها در سطح ملی بدون هیچ استاندارد و مقرراتی باقی مانده است. اگر چه از سال 2010 حداقل 18 ایالت لازم دانسته اند که پناهگاه ها به ثبت رسیده و دارای مجوز باشند: (WI, VT, RI, PA, NC ,NJ, NH, NE, MO, MN, MI ,ME, MA, KS, JA, IL, GA, CO) و شش ایالت تشکیل یک هیأت مشاوره ای را لازم دانسته اند: (TX, MO, ME, LA, KS, CO) ؛ این مقررات ناهماهنگ و بی ثبات هستند و به طور نامناسبی در سطح ایالتی یا محلی کنترل می شوند.

1 ـ چالش های اطمینان یافتن از رفاه

طبیعت نامتجانس و پراکنده سیستم های پناهگاه، توأم با فقدان یک ساختار نظارتی منظم و مداوم، کار اطمینان یافتن از مراقبت مناسب از حیوانات پناهگاه را مشکل می کند. این اشکال از چالش های متعددی تشکیل شده است.

ادبیات رو به رشد و زیادی وجود دارد که لیستی طولانی از مسائل استرس زا برای حیوانات پناهگاه را ارائه می دهند؛ چیزهایی از قبیل: ترک کردن یک محیط آشنا؛ حبس شدن؛ سازگاری با صداها، بوها و حیوانات ناآشنا و جدید؛ و لمس شدن و جا به جا شدن توسط افراد غریبه و ناشناس. مثل باغ وحش ها، آزمایشگاه ها، و دامداری های صنعتی، حیوانات پناهگاه می توانند با چالش هایی نظیر: دلتنگی و کسالت، خشم، تنهایی، کمبود روابط اجتماعی و سایر استرس های خاص در حبس بودن دست به گریبان باشند.

طول اقامت حیوان در پناهگاه یکی از جنبه های به خطر افتادن سلامت حیوانات و دچار شدن به بیماری در پناهگاه ها شناخته شده است.

بیشتر تأسیساتی که به طور تاریخی برای نگهداری موقت از حیوانات (مثلاً برای دورۀ نگهداری از حیوانات بی سرپرست) طراحی شده، مطابقت شان با نیازهای جسمی و رفتاری حیوانات بسیار ناکافی و بد است.

عوامل مختلفی در ازدیاد طول اقامت تأثیر داشته اند. در بسیاری از پناهگاه ها این پتانسیل وجود دارد که حیوانات ماه ها در زندان های نامناسب سازمانی یا نیمه سازمانی بمانند و گاه همه باقی مانده عمرشان را در این حبس ها بگذرانند و این نگرانی در مورد آنها را به میزان زیادی تشدید می کند. همان اشکالی که سال ها در مورد باغ وحش ها مطرح بود، حالا در مورد پناهگاه ها مطرح است.

در بیش از پانزده سال گذشته، تلاش های توده مردم برای حمایت کردن و پناه دادن به حیوانات خانگی رشد زیادی داشته است. گسترش تعداد کسانی که به حمایت از حیوانات خانگی برخاسته اند بدون تردید جان های زیادی را نجات داده و به طور کلی تحول بسیار مثبتی است. اما نگرانی وقتی به وجود می آید که این حمایت از سوی افرادی اعمال می شود که یا اصلاً از اصول این کار چیزی نمی دانند و یا بسیار کم می دانند؛ اصول کارهایی مثل: دامداری، رفتار حیوانات، سلامتی حیوانات و یا طب دامپزشکی. عدم اطلاع از کارهای حمایتی و پناهگاه داری و یا عدم ارتباط با جوامع بزرگتری که در کارهای حمایتی و اداره پناهگاه هستند ممکن است سدهای مضاعفی در راه اطمینان به مراقبت مناسب و شایسته باشند.

در تعداد فزاینده ای از حوادث و رویدادها، پناهگاه ها مسبب درد و رنج حیوانات و مرگ غیرضروری آنها بوده اند.

ادعا نامه ها و دادخواست های زیادی علیه ظلم به حیوانات در پناهگاه ها و آسایشگاه ها در مورد شکست آنها در فراهم کردن شرایط شایسته و انسانی مراقبت از حیوانات به ثبت رسید. عدم وجود استانداردهای قابل قبول برای مراقبت و شکست در تشخیص یا پاسخ گویی به حیواناتی که در رنج هستند به این موارد کمک کرده است.

بسیاری از این مسائل تنها منحصر به جامعه پناهگاهی نیست. بیش از یک ربع قرن پیش از این، ننگ و بی آبرویی در مورد زیر استاندارد بودن مراقبت از حیوانات، بی توجهی و سوءتدبیر و مدیریت غلط، دنیای حیوانات آزمایشگاهی و جامعه باغ وحش ها را به لرزه در آورد. در مورد آزمایشگاه ها این جنبش به مقررات چشمگیر و برجسته فدرال در رابطه با مراقبت از حیوانات آزمایشگاهی منتهی شد، و در مورد باغ وحش ها این جنبش آغازگر گفتگوهای داخلی بود و قوانین و مقررات حاکم را ارتقا داد. بحث و گفتگو در مورد رفاه حیوانات مزرعه با سرعت و پیشرفت کمتری ادامه پیدا کرد. در نتیجه، شکست در زمینه تغییر مقررات حاکم در بعضی از مراکز پرورش دام (دامداری های صنعتی) جامعه را وادار کرده است که در پی راه حل های قانونی باشند (مثلاً: امضای طومار برای ممنوعیت باردار کردن گاوها و قرار دادن گوساله ها در محفظه ها).

2 ـ نیاز برای استانداردها

علیرغم مثال هایی که به عنوان سابقه در بالا ذکر کردیم و آماده بودن منابع زیاد و قابل توجه راهنما در مورد نحوۀ کار در پناهگاه ها؛ باعث تأسف است که کمبودهای جدی در مورد مراقبت از حیوانات در پناهگاه ها در حال رخ دادن است. شواهد متقاعد کننده ای وجود دارد که توقعات و انتظارات اجتماعی در مورد مراقبت و رفاه حیوانات افزایش یافته است. این اصل اخلاقی در ادبیات حرفه ای و هم چنین در راهنماهای طولانی و مفصل و کدهای اخلاقی سازمان های تجاری و مقررات آنها و هیأت های مشاوران و سیاست گزارانشان در مورد همه حیواناتی که بشود تصور کرد منعکس است جز حیوانات پناهگاهی پارک های جانوری (جانور شناسی) به طور مثال: آزمایشگاه های تحقیقاتی،  لانه های جفتگیری و پرورش حیوانات،  مراکز نگهداری حیوانات، تأسیسات نگهداری و پرورش گربه وحشی کمیاب،  زراعت حیوانات، پانسیون ها، صنعت خرده فروشان (وسایل) حیوانات خانگی، بازپروری حیوانات وحشی محلی نیوزیلند تأسیسات نجات و بازنشستگی اسب سانان، نجات حیوانات.

ممکن است این طور تصور شود که قوانین و مقررات ضد بدرفتاری و ظلم، حیوانات پناهگاه را محافظت می کند، اما این قوانین و مقررات غالباً کافی نیستند و تضمین نمی کنند که حیوانات چه در پناهگاه های عمومی و چه پناهگاه های خصوصی از مراقبت درست و کافی بهره مند شوند. یک دلیل نوشته های قرن نوزدهم است که قابل تطبیق با شرایط حاضر نیست، مثلاً:

“هر کس حیوانی را بیش از حد سوار شود و راه ببرد، بیش از اندازه بار بزند، حیوان بیش از حد بار زده شده را مجبور به حرکت کند، از حیوان بیش از حد معمول کار بکشد، شکنجه کند، اذیت و آزار کند، از خوراک و مواد غذایی لازم محرومش کند، ظالمانه بزند، حیوانی را مثله (اعضای بدنش را قطع کند) کند و یا بکشد، یا باعث شود حیوانی بیش از حد سواری بدهد و حرکت کند، بیش از حد روی حیوانی باز زده شود، در حالی که بیش از حد بار زده شده با سرعت حرکت کند، بیش از حد معمول کار کند، شکنجه شود اذیت و آزار شود، از خوراک و مواد غذایی لازم محروم شود، ظالمانه زده شود، مثله یا کشته شود؛ … و هر کسی که مسئولیت یا سرپرستی حیوانی را به عهده دارد، اعم از این که صاحبش باشد یا عنوان دیگری داشته باشد، ظلم غیرضروری را بر حیوان تحمیل کند، یا به شکلی غیرضروری از فراهم کردن خوراک و مواد غذایی، آب، سرپناه، محیط بهداشتی یا حفاظتی در مقابل شرایط آب و هوایی غفلت کند، و هر کسی به عنوان صاحب دارنده یا شخصی که مسئولیت حیوان با اوست ظالمانه و زمانی که حیوان شرایط مناسب ندارد از او کار بکشد و یا سوارش شود، عمداً و آگاهانه حیوان را رها کند، یا او را روی یا داخل یک وسیلۀ نقلیه حمل کند و یا سبب این کار شود، یا این که به صورتی ظالمانه و با رفتاری غیر انسانی یا به شکل و نحوه ای که حیوان را به خطر بیاندازد آن را حمل کند، یا آگاهانه و عمداً اجازه شکنجه یا ظلم از هر نوعی را صادر کند مرتکب گناه ظلم به حیوانات شده است.”

به کار بردن این زبان قدیمی ضد ظلم برای نگرانی های عصر جدید مشکل است؛ عصری که ما با نگرانی هایی دربارۀ وضعیت جسمی و روانی حیوانات در بند و رنج و درد آنها از بیماری و مرگ روبرو هستیم. از آن گذشته، بین مراقبت شایسته و مناسب و کمبودهایی که به قدر کافی برای تحت پیگرد قرار دادن در موقعیت ظالمانه موجود کافی هستند می تواند فاصلۀ زیادی وجود داشته باشد. این موضوع این امکان را به جا می گذارد که تعداد عظیمی از حیوانات در سازمان هایی که از آنها انتظار می رود از رفاه حیوانات محافظت و حمایت کنند در شرایط زیر استاندارد زندگی کنند. در بعضی موارد، سازمان هایی که در فراهم آوردن شرایط بد و نامناسب مقصرند به وسیله همان مراکزی که دربارۀ ظلم به حیوانات تحقیق می کنند اداره می شوند، که این خود تضاد منافع ایجاد می کند.

از آنجایی که تعریف قانونی ظلم به حیوانات در هر ایالت مختلف و متفاوت است، پرداختن به طور ویژه و مستقیم به آنها در حوزۀ این راهنما قرار ندارد. اما، واضح است که وقتی فراهم نکردن حداقل استاندارد مراقبت از حیوان از سوی یک فرد ظلم محسوب می شود، همان استانداردها شامل پناهگاه ها هم می شود. نیّت خوب یا نداشتن منابع نباید برای شهرداری ها یا سازمان های خصوصی بهانه ای برای این باشد که ظلم به حیوانات اجازه داده شود و یا تداوم پیدا کند.

3 ـ پنج آزادی (رهایی) و حیوانات خانگی

جامعه طب دامپزشکی آمریکا راهنمای خلاصه ای برای مراقبت از حیوانات خانگی دارد که شامل توصیه هایی برای جوامع انسانی نیز هست. آنها همچنین در سراسر اصول رفاه حیوانات گفته اند که با حیوانات در طول عمرشان باید با متانت و احترام رفتار شود.

1 ـ رهایی از گرسنگی و تشنگی: با دسترسی به آب تازه و رژیمی که سلامتی و توان آنها را تأمین کند.

2 ـ رهایی از رنج و نگرانی: با فراهم کردن یک محیط مناسب که شامل سرپناه و جای استراحت مناسب باشد

3 ـ رهایی از درد، آسیب و بیماری: با پیشگیری یا تشخیص و درمان سریع

4 ـ آزادی بیان رفتارهای طبیعی: با فراهم کردن فضای کافی، تأسیسات مناسب و در میان همنوعان بودن

5 ـ رهایی از ترس و اندوه: با ایجاد یک محیط اطمینان بخش و رفتارهایی که باعث رنج روحی نشود

تعدادی استاندارد گسترده تر و مستقل از این ها در داخل جامعه دامپزشکی پناهگاه شکل گرفت که روند و اجرای کارها در پناهگاه ها را با ذکر بهترین و یا غیرقابل قبول، میزان خوب یا بد بودن آن روال و شیوۀ کار و همچنین حداقل استانداردهای مراقبت در پناهگاه ها را نشان می دهد ـ چه در سازمان ها و پناهگاه های بزرگ، چه در یک تلاش خانگی کوچک، و یا چیزی بینا بین این دو. به منظور داشتن انعطاف کافی برای هدایت و راهنمایی همه انواع پناهگاه ها استانداردها باید به وضوح و روشنی بعضی از اصول کلی را بدون توصیه ها و تجویزهای زیاد توضیح دهند.

اصول رفاه که در قالب پنج آزادی (شورای رفاه حیوانات مزرعه 2009) عنوان شد، مدل و نمونه ای را فراهم می کند که در مورد تمام گونه های جانوران و موقعیت هاشان از جمله برای حیوانات پناهگاه قابل قبول است. پنج آزادی در سال 1965 در بریتانیا و در نتیجه گزارشی از کمیسیون بِرَمبِل (که بعداً شورای رفاه حیوانات مزرعه شد) ابداع شد تا به نگرانی های مربوط به موقعیت و فضای زراعت (زراعت حیوانات) بپردازد. شواهد زیادی وجود دارد که این پنج آزادی به طور گسترده ای به عنوان راهنمای رفاه برای همه حیوانات مورد قبول و پذیرفته شده است. برای مثال: یک نظرسنجی از هیأت های علمی دانشکده های دامپزشکی برای حیوانات بزرگ نشان دهنده حمایت قوی از این اصول در ایالات متحده است. پنج آزادی، به باغ وحش ها هم توصیه شده و گفته شده است که درست به میزان مساوی برای رفاه حیوانات باغ وحش هم به عنوان یک چهارچوب قابل قبول می تواند مورد استفاده قرار گیرد. پنج آزادی همچنین می تواند پایه و اساس حداقل استانداردهای نگهداری از سگ ها و گربه ها در مراکز نگهداری از حیوانات باشد. این موضوع به طور رسمی از طرف وزارت کشاورزی نیوزیلند و اخیراً، از طرف جامعه طب دامپزشکی برای گربه ها در کانادا  اعلام شده و مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه حیوانات آزمایشگاهی نیز آن را پذیرفته است. به عنوان استانداردهای کنش و عملکرد، و نه استانداردهای مهندسی طراحی و برنامه ریزی برای این عملکرد، این پنج آزادی حاصل و نتیجه را بیان می کنند و به طور ضمنی ملاک و معیاری برای سنجش در اختیار می گذارند، اما روش رسیدن به این نتایج را توضیح نمی دهند. راهنمای استانداردهای مراقبت از حیوانات در پناهگاه ها با پایه قرار دادن پنج آزادی برای رفاه حیوانات در همه بخش های این گزارش نوشته شده است.

چطور از این گزارش مستند استفاده کنیم

این گزارش دوازده قسمت دارد. هر قسمت باید به طور کامل خوانده شود تا توصیه ها خارج از بافت و شرایط برداشت نشود و ایجاد سوءتفاهم نکند. پناهگاه ها نباید تمرکزشان تنها بر تعداد محدود کارهای غیرقابل قبول یا فوریت هایی که برجسته و های لایت شده، باشد. این ها خلاصه نکاتی است که توجه را به مسائل بزرگی که مایه نگرانی هستند جلب می کند، اما حاوی مبنا و شالوده کافی برای سنجش تمام یک برنامه نیستند.

هیچ پناهگاهی، فارغ از شرایط و چیزهایی مثل: بودجه، اندازه و غیره حق ندارد به کارهایی که غیرقابل قبول تشخیص داده شده است بپردازد. کارهای غیرقابل قبول باید فوراً و بدون تأخیر اصلاح شوند. برای مثال، عدم موفقیت در تشخیص درد و فراهم کردن داروهای ضد درد و ایجاد بی دردی برای شرایط دردناک غیرقابل قبول است و قدم های اصلاحی فوراً باید برداشته شود. هر وقت کاری با “حتماً باید” مشخص می شود مفهومش این است که بدون پیروی از این توصیه، اعمال حداقل سطح قابل قبول یا مراقبت انسانی امکان پذیر نیست. استفاده از کلمه “باید” بر توصیۀ قوی دلالت دارد. باید اذعان کرد که اجرای توصیه های “ایده آل” در همه شرایط امکان پذیر نیست، اما به طور قطع مراقبت از حیوانات را ارتقاء می دهد. واژه نامه ای در انتهای گزارش آمده است تا به فهمیدن گزارش کمک کند.

دوره هایی تحت عنوان “دراز مدت” و “کوتاه مدت” از آنها یاد شده در چند بخش از این گزارش مورد استفاده قرار گرفته است. تعیین کردن مدت زمان اقامت در پناهگاه سخت است و تأثیر طول اقامت روی هر حیوان می تواند تأثیر متفاوتی داشته باشد. بنابراین، همه توصیه هایی که در این گزارش برای اقامت دراز مدت داده شده در چهارچوب زمانی خاصی ارائه نشده است. ایده آل آن است که بدون توجه به مدتی که ممکن است حیوان در پناهگاه بماند، توصیه هایی که برای اطمینان از سلامت جسمی و روحی و خوشبختی حیوان در موارد اقامت دراز مدت ارائه شده است تا جایی که امکان دارد به سرعت انجام شود؛ مخصوصاً اگر پیش بینی می شود که این مدت بیش از یک یا دو هفته باشد.

ایده آل این است که: محدودۀ اختیارات، مسئولیت ها و نظارت و سرپرستی مکتوب شود، و هر از گاه مورد بازبینی قرار گیرد و وقتی نقش ها تغییر می کنند به روز شود.

مدیریت و یادداشت برداشتن و ثبت کردن                   

اجرای توصیه های این گزارش نیاز به منابع کافی و مناسب، طرح و نقشه، آموزش و تعلیم و کنترل دارد؛ این اصول اجرایی پایه و اساس خیلی از عناصر دیگری است که در این گزارش به آنها پرداخته شده است.

برای ساختن این شالوده و بنیان، سازمان ها باید رسالت واضح و تبیین شده؛ سیاست ها و پروتُکُل های منعکس کننده اطلاعات روز و رایج؛ آموزش مناسب برای کارکنان و سرپرست ها و مدیریت صحیح و شایسته در زمینۀ مراقبت از حیوانات داشته باشند، زیرا سلامت حیوانات عملاً در گرو هر وجه و جنبه از برنامه های نجات پناهگاه دارد، دامپزشکان باید به طور تام و تمام در گسترش و اجرای نقشۀ سازمانی مشارکت داشته باشند، و بر مراقبت پزشکی و جراحی حیوانات نظارت کنند. عملکرد سازمانی، سلامت و خوشبختی کارکنان و خوب بودن و در رفاه بودن حیوانات به طرز تفکیک ناپذیری به هم ربط دارند.

آیین نامه ها

1 ـ ایجاد سیاست ها و پروتکل ها

رسالت واضح، پایه و اساس بهبودی و پیشرفت در سیاست های سازمانی بوده و از جمله چیزهایی است که به مراقبت حیوانات مربوط می شود، از جمله:

تعداد پذیرش، درمان، واگذاری و کشتن از روی ترحم. این سیاست ها باید بر اساس قوانین و تعهدات قراردادی سازمان باشد. پروتکل ها باید به جزئیات کافی بپردازند تا استانداردهای توضیح داده شده در این گزارش را تأمین کنند و هر از گاه به روز شوند تا اطمینان حاصل شود که آنها منعکس کننده اطلاعات رایج و قوانین مربوطه هستند.

آموزش مناسب مورد نیاز است تا: از مراقبت انسانی از حیوانات و همچنین از امنیت کارکنان و جامعه اطمینان حاصل شود.

همه کارکنان (و در صورت لزوم داوطلبان) باید به آیین نامه به روز شده دسترسی داشته باشند. در مورد همه سیاست ها و پروتکل های مربوط به سلامت جسمی و روحی حیوانات باید از نظر تخصصی یک دامپزشک استفاده شود. ایده آل این است که این دامپزشک علاوه بر تخصص خاص خودش با دامپزشکی پناهگاه نیز آشنا باشد و در این زمینه تجربه داشته باشد.

2 ـ ساختار و مدیریت

یک ساختار واضح و روشن که خطوط اصلی مسئولیت و پاسخگویی را مشخص کند و صلاحیت و اختیار مدیریت داخلی سازمان را داشته باشد یکی از ضروریات است و حتماً باید با همه کارکنان و داوطلبان در ارتباط باشد. ایده آل آن است که حدود اختیارات، مسئولیت ها، و نظارت نوشته شود و هر از گاه که نقش ها تغییر می کنند به روز شوند.

یک مشخصه منحصر به فرد مثل: (اسم یا شماره) موقع پذیرش هر حیوان حتما باید به ثبت برسد.

اختیار و مسئولیت فقط باید به عهده کسانی گذاشته شود که دانش و آگاهی لازم را دارند و آموزش دیده اند. بسیاری از تصمیم ها به مسائل و موضوعات تقسیم و توزیع منابع و همچنین جمعیت، سلامتی و رفاه یک حیوان به تنهایی مربوط می شود؛ در این موارد حتماً باید بررسی گسترده ای در همه ابعاد صورت پذیرد و تصمیم ها بهتر است از طرف گروهی از افراد صاحب صلاحیت اتخاذ گردد. اگر چه، در مواردی که رفاه حیوانات ممکن است به خطر بیافتد، تصمیم دامپزشک نباید تحت الشعاع قرار بگیرد و به آن بی اعتنایی شود. نظارت بر کار همه کارکنان و داوطلبان امری ضروری است تا این اطمینان حاصل شود که سیاست ها و رهنمودهای آیین نامه برای فعالیت های روزانه به اجرا در می آید.

3 ـ آموزش

برای اطمینان از مراقبت انسانی از حیوانات و همچنین ایمنی کارکنان و جامعه آموزش مناسب ضروری است. این شامل اختصاص دادن وقت و منابع برای کارکنان و داوطلبان برای تکمیل آموزش قبل از قبول مسئولیت و انجام کار می گردد. مهارت ها، دانش و آموزش انجام هر کار حتماً باید به نحوی مؤثر و مفید به نمایش گذاشته شود و فرض استادی و خبرگی از روی حدس و گمان نباشد. آموزش باید ادامه دار باشد تا مهارت ها بهبود یابند. سوابق این آموزش ها باید ثبت و نگهداری شوند.

4 ـ تعیین هویت حیوان و ثبت وقایع و مدارک

یک مشخصه منحصر به فرد (مثل اسم یا شماره) موقع پذیرش حیوان حتماً باید به ثبت برسد. این مشخصه باید به طور فیزیکی به بدن حیوان الصاق شود (مثل: قلاده یا تگ) برای تمام طول اقامت حیوان در پناهگاه، مگر آن که از نظر ایمنی برای حیوان و یا کارکنان خطرناک باشد. یک گزارش کوتاه و ابتدایی که شامل: مشخصه حیوان (اسم ـ شماره)، نتیجه تست میکروچیپ (این که میکروچیپ دارد یا خیر)، شماره میکروچیپ (در صورتی که دارد) چطور و از چه منبعی به پناهگاه رسیده، تاریخ ورود و خروج، نتیجه، گونه، سن، جنسیت، توصیف اوضاع جسمانی (نژاد و رنگ ها) و اطلاعات پزشکی و رفتاری موجود. (لطفاً برای اطلاعات بیشتر به بخش مدیریت جمعیت و بخش سلامتی و خوشبختی مراجعه فرمایید)

طرح و نقشه برای تأسیسات و ساخت و ساز و محیط

پناهگاه ها حتماً باید محیطی را فراهم کنند که سلامتی حیوانات را تأمین کند. تأسیسات حتماً باید با انواع حیواناتی که در آنجا نگهداری می شوند، تعداد حیواناتی که در آنجا از آنها مراقبت می شود، و طول مدت اقامتشان تناسب داشته باشند تا بتوان از سلامت جسمی، روحی و خوشبختی آنها مطمئن شد.

طراحی ساختمان باید طوری باشد که قابلیت جداسازی حیوانات بر اساس: وضع سلامتی، سن، جنسیت، گونه، خلق و خو، وضعیت شکار و شکارچی (لطفاً برای اطلاعات بیشتر بخش سلامتی و خوشبختی جسمانی و بخش سلامتی رفتاری و خوشبختی روانی را ببینید)، و فضای اضافه برای عمل های جراحی پناهگاه که در گزارش(پذیرش، معاینه، نگهداری، واگذاری، جداسازی، معالجه، انبار غذا، رختشویی و در صورت لزوم کشتن با ترحم) توضیح داده شده است را داشته باشد.

ورودی ها و خروجی ها، راهروها و اتاق ها باید طوری ترتیب داده شوند که حرکت از بین آنها و تمیز کردن به نحوی که در بخش ضد عفونی توضیح داده شده است طوری صورت بگیرد که از قسمت تمیزترین و سالم ترین حیوانات شروع و در قسمت حیوانات مریضی که ممکن است بیماری های مسری و واگیردار داشته باشند خاتمه پیدا کند. تعدادی از دستورالعمل ها توصیه می کنند که حداقل 10% تأسیسات حتماً باید برای جداسازی حیواناتی که بیماری عفونی مسری دارند و یا مشکوک به داشتن چنین بیماری هایی هستند اختصاص یابد. سازمان هایی که خدمات خصوصی برای حیوانات صاحب دار دارند (مثل: کلینیک های عقیم سازی) باید این حیوانات را جدا از حیوانات پناهگاه نگهدارند.

1 ـ جایگاه اصلی نگهداری از حیوان

جایگاه اصلی نگهداری از حیوان را می شود این طور تعریف کرد: جایگاه محصوری مثل قفس، لانه، اصطبل، یا آغل، جایی که حیوان غذا می خورد، می خوابد و در بیشتر پناهگاه ها بیشتر وقتش را در آنجا سپری می کند. جایگاه اصلی نگهداری از حیوان در مرحله اول حتماً باید سالم، امن و بی خطر باشد، شرایطش برای نگهداری از حیوانات در داخل آن مناسب باشد، سایر حیوانات نتوانند داخلش شوند و آنها را دور نگهدارد، و قابلیت این را داشته باشدکه حیوانات داخلش خشک و تمیز بمانند. حتماً نباید لبه های تیز و برنده داشته باشد، شکاف، سوراخ یا سایر عیوبی که منجر به صدمه زدن یا گرفتار شدن یکی از اعضای بدن در میان آن شود. حتماً باید چفت و بست و قفل و سایر ادوات بستن داشته باشد. کف توری یا کف های کرکره دار برای جایگاه اصلی نگهداری سگ ها و گربه ها به هیچ وجه قابل قبول نیستند. جایگاه هایی که بدون خارج کردن حیوان از جایگاه تمیز می شوند (مانند: جایگاه های بخش بخش شده یا دو پهلو) در جلوگیری از انتقال بیماری ها بسیار مهم هستند و باید برای حیواناتی که تازه پذیرش شده اند یا بیمارند، و آنهایی که سنشان کمتر از 20 هفته است مورد استفاده قرار گیرند.

مسکن بد و بی روح برای گربه ها یکی از بزرگترین عیب ها و نقطه ضعف هایی است که در پناهگاه ها مشاهده شده است و به طور قابل توجهی روی سلامت و خوشبختی آنها تأثیر داشته است

جایگاه اصلی نگهداری باید بلافاصله تمیز و ضدعفونی شود. حتی در پناهگاه های خانگی جایی که از خود خانه و یا یکی از اتاق هایش به عنوان جایگاه اصلی نگهداری از حیوانات استفاده می شود، ضدعفونی بسیار مهم است. تا وقتی نگرانی از بیماری فروکش نکند، حیوانات تازه وارد باید در قسمت هایی از خانه و پناهگاه مسکن داده شوند که به آسانی بشود آن قسمت ها را ضدعفونی و تمیز کرد.

بستن حیوان از طریق افسار یا قلاده برای نگهداری، روش غیرقابل قبولی است و جایی در پناه دادن انسانی حیوانات ندارد. بستن دائمی سگ ها به جایگاهی که در آن نگهداری می شوند، انسانی نیست و قانون رفاه حیوانات در سال 1997 استفاده از این روش را برای همه مراکز نگهداری از حیوانات ممنوع و غیرقانونی اعلام کرد.

جایگاه اصلی نگهداری از حیوانات حتماً باید برای هر حیوان، فارغ از نوع آن، فضای کافی برای حرکاتی از قبیل: به راحتی و آزادی غلتیدن، ایستادن، نشستن، کش و قوس آمدن، حرکت دادن سر بدون آن که به سقف جایگاه بخورد، دراز کشیدن به شکلی راحت و با داشتن فضای کافی برای دراز کردن دست و پا، حرکت کردن به اطراف و داشتن موضع راحت برای خوردن، آشامیدن، ادرار و مدفوع کردن داشته باشد. علاوه بر آن، گربه ها و سگ ها باید بتوانند در حالت ایستاده دم خود را بالا بگیرند. جایگاه اصلی نگهداری از حیوانات باید به حیوانات اجازه دهد که بیرون را ببینند ولی باید این فرصت نیز برای آنها فراهم باشد که از تماس بصری با سایر حیوانات خودداری کنند.

بستن، یک روش غیرقابل قبول برای نگهداری از هر نوع حیوانی است و جایی در پناه دادن انسانی به حیوانات ندارد.

ابعاد و اندازه های مختلفی برای جایگاه اصلی نگهداری از سگ ها و گربه ها پیشنهاد شده و حداقلی برای آن در نظر گرفته شده است. بیشتر این توصیه ها از ابعادی که معمولاً در پناهگاه ها یافت می شود فراتر می روند. به علت تفاوت وسیع در اندازه بدن سگ ها توصیه خاصی برای ابعاد لانه در این گزارش نیامده است. با این حال، اندازه هر لانه یا جایگاه اصلی نگهداری باید با پارامترها و شاخص هایی که در بالا ذکر شد مطابقت داشته باشد. کمتر از دو پا (60 سانتیمتر) فاصلۀ مثلث وار بین محل دفع، محل استراحت، و محل غذا خوردن تأثیر نامطلوبی بر غذا خوردن گربه ها دارد (شکل 1)

گربه هایی که ابعاد کف قفسشان حدود 11 فیت مربع است بسیار کمتر از آنهایی که حدود 3/5 فیت مربع فضا در اختیار دارند دچار استرس می شوند. انجمن گربه سانان توصیه می کند که برای هر گربه 30 فیت مکعب در نظر گرفته شود. پناهگاه ها باید تلاش کنند تا این ابعاد را بالاتر ببرند، مخصوصاً اگر طول اقامت حیوان زیاد باشد (بخش مسکن گروهی و ابعاد داده شده در این بخش را ببینید)

علاوه بر ابعاد، طراحی و نقشه جایگاه اصلی زندگی حیوانات نیز نقش مهمی در سلامت و رفاه آنها بازی می کند. ظرف آب و غذا حتماً باید فراهم شده باشد. نحوۀ چیدمان و جای غذا، آب و جعبه خاک گربه و ارتباط آنها با هم، محوطه ای که برای استراحت در نظر گرفته شده، درها و غیره می توانند تأثیر زیادی بر خوشبختی گربه داشته باشند.

باید حداکثر فاصله بین ظرف غذا، محل دفع و ادرار و محل استراحت در نظر گرفته شود. جایگاه اصلی نگهداری از حیوانات حتماً باید به حیوان این اجازه را بدهد که به دور از محل ادرار و دفع، بنشیند، بخوابد و یا غذا بخورد. با استفاده از جایگاه های دو پهلو یا بخش بخش شده؛ جایگاه های انفرادی و تک نفره برای گربه ها که طبق جدول بالا اندازه کافی و بسنده ای دارند؛ یا برای راه بردن روزانه سگ ها در فاصله زمانی ای که نیاز به دفع ادرار و مدفوع در داخل جایگاه اصلی را ندارند، می تواند بلامانع باشد و سلامتی و ایمنی آنها را به خطر نیاندازد.

باید به عادات هر حیوان توجه شود. زندانی شدن، حتی در قفس هایی که بخش بخش هستند و قسمت های مختلفی دارند، بعضی از سگ ها را برای ادرار و مدفوع کردن کم رو و در خود فرورفته می کند. بسیاری از گربه ها اگر مکان، نوع خاک و یا ظرف مخصوص ادرارشان را دوست نداشته باشند از ادرار و مدفوع کردن در آن خودداری می کنند، ظرفی که خاک گربه در آن ریخته می شود باید آنقدر بزرگ باشد که تمامی بدن گربه به راحتی در آن جا بگیرد.

جایگاه هایی که می شود بدون خارج کردن حیوان آن را تمیز کرد برای جلوگیری از انتشار بیماری بسیار مهم هستند و باید برای حیواناتی که تازه پذیرش شده اند، بیمار هستند و آنهایی که سنشان کمتر از بیست هفته است مورد استفاده قرار گیرند.

برای گربه ها ابعاد عمودی هم به قدر ابعاد افقی مهم است، زیرا نشان داده شده که گربه ها ترجیح می دهند بیشتر وقت خود را در سطوح بالاتر از سطح زمین بگذرانند تا روی زمین. بعضی از سگ ها هم دوست دارند در جاهایی که بالاتر از سطح زمین است بخوابند. بنابراین، حتی الامکان باید برای آنها محل استراحتی بالاتر از سطح زمین در نظر گرفت؛ البته تا زمانی که این کار باعث محدود کردن حرکات حیوان در داخل جایگاه نشود. یک جای استراحت نرم باید برای همه حیوانات فراهم شود تا از زخم شدن ناشی از فشار بدن جلوگیری شود.

قفس ها برای نگهداری کوتاه مدت، موقت یا سفر مناسب هستند (مثلاً: قفس برای هواپیما، قفس برای حمل و نقل، قفس هایی که برای محدود کردن حرکت حیوان بعد از جراحی است که شامل قفس های فولاد ضد زنگ 60 سانتیمتر در 60 سانتیمتر). اما استفاده از آنها به عنوان جایگاه اصلی نگهداری از حیوان غیرقابل قبول و ظالمانه است. قفس ها نباید طوری روی هم چیده شوند که باعث استرس و ناراحتی حیوانات شوند؛ جلوی جریان هوا گرفته شود یا اجازه دهد که فضولات حیوان بالایی روی حیوانی که در پایین قرار گرفته است بریزد.

مسکن بد و بی روح برای گربه ها یکی از بزرگترین عیب ها و نقطه ضعف هایی است که در پناهگاه ها مشاهده شده است و به طور قابل توجهی روی سلامت و خوشبختی آنها تأثیر داشته است. روش موجود خانه گربه ها می تواند ارتقا داده شود تا سطح خوشبختی این حیوانات بالاتر رود (مثلاً گذاشتن پنجره در قفس های استیل ضد زنگ برای افزودن به فضا و ایجاد فضای چند بخشی). گربه ها باید جایی برای مخفی شدن داشته باشند (مثلاً ساک یا کیسۀ مناسب یا جعبه ای که آنقدر بزرگ باشد که گربه بتواند از آن به عنوان مخفیگاه استفاده کند) و باید در بلندی باشد و گربه بتواند رویش بنشیند. یک مطالعه نشان می دهد که توانایی و امکان پنهان شدن هورمون های استرس را در گربه پایین می آورد. آیده آل این است که گربه ها محدود به قفس های روی زمین نباشند، زیرا این ها نسبت به قفس هایی که در بلندی قرار دارند باعث استرس بیشتری برای گربه ها می شوند.

هر چه طول مدت اقامت بیشتر می شود (مثلاً بیشتر از یک تا دو هفته) نیاز به فضای مناسبی که هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی مهیج و جایگزین مسکن های سنتی باشد، بیشتر می شود.

برای حیواناتی که قرار است به مدت طولانی در آن جایگاه زندگی کنند شرایط فیزیکی حتماً باید شامل فرصت های مخفی شدن، استراحت کردن، غذا خوردن و دفع باشد. برای گربه ها همچنین باید شرایط برای پنجه کشیدن، بالا رفتن و جای نشستن در بلندی نیز فراهم باشد. دسترسی ایمن و خالی از خطر برای دسترسی به داخل و خارج از پناهگاه برای بیشتر گونه ها شرایط ایده آل محسوب می شود، مخصوصاً وقتی حیوانات برای مدت طولانی نگهداری می شوند. فضای خارج از جایگاه هم حتماً باید به طرز مناسبی محصور باشد تا حیوان را از هوای نامساعد و تخریب حفظ کند و از فرار یا شکار شدن جلوگیری نماید.

2 ـ سطح ها و فاضلاب ها

از سطوح صافی که به آسانی قابل ضدعفونی بوده و در مقابل تمیز کردن های متوالی و تکراری مقاوم باشند باید برای همه جا استفاده شود، مخصوصاً برای قسمت توله ها و بچه گربه ها، یا حیواناتی که مبتلاً به بیماری های عفونی و مسری هستند و یا تازه پذیرش شده اند و از تاریخچه سلامتی آنها اطلاعی در دست نیست. این اصول برای گروه های نجات خانگی نیز به همین اندازه اهمیت دارد. یک سطح آب بندی شده نفوذ ناپذیر، مثل کف سیمانی یا پلیمر برای کف ایده آل است. سطح لانه ها و محل زندگی حیوانات نباید با فرش پوشانده شود چون نمی توان آن را به نحو مؤثر و مطلوب تمیز و ضدعفونی کرد. در چیدمان خانگی و قسمت هایی که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند از لینولیوم یا کاشی هم می توان برای کف استفاده کرد. اما درزها و خطوط پر شده نیاز به تمیزکاری و ضدعفونی بیشتری از سطوح نفوذناپذیری مثل سیمان دارند. محل تلاقی دیوارها با کف نیز باید خوب درزگیری و آب بندی شود. سطحی که ور آمده و پوسته پوسته شده و قابل ضدعفونی خوب و مناسب نیست باید تعمیر و یا تعویض شود. برای حیواناتی که مبتلا به آرتروز، ضعف ماهیچه و یا سایر ضعف های حرکتی هستند باید وسایل کمکی دیگری (از قبیل: تشک نرم یا زیر اندازی که سُر نباشد) نیز فراهم گردد، زیرا اگر زیرانداز این حیوانات سُر باشد ممکن است موقع جنبش و جا به جا شدن صدمه ببینند.

استفاده از قفس ها یا جایگاه های کوچکی که برای سفر و یا نگهداری کوتاه مدت از حیوان در نظر گرفته شده اند برای نگهداری طولانی حیوان غیرقابل قبول و ظالمانه محسوب می شوند.

کف ها باید شیب ملایمی داشته باشند تا آب و فضولات حیوان به سمت فاضلاب هدایت شود. فاضلاب نباید به سمت فضاهای مشترک یا مجاور هدایت شود. حتماً باید زهکشی مناسبی برای هدایت و تخلیه فاضلاب در نظر گرفته شود. اگر محل تخلیه فاضلاب در مکان های مشترک قرار گرفته حتماً باید در ضدعفونی و تمیز نگهداشتن آن نهایت دقت به عمل آید. روی محل تخلیه باید با پوشش مناسبی پوشانده شود تا انگشتان حیوانات در آن گیر نکند.

3 ـ گرم کردن، تهویه و کیفیت هوا

درجه حرارت و میزان رطوبت هوا در مورد حیوانات مختلف در پناهگاه فرق می کند و توصیه های مختلفی در این باره هست. ولی لازمۀ هر جایگاه نگهداری دائم این است که حیواناتی که در آن نگهداری می شوند بتوانند به راحتی درجه حرارت طبیعی بدن خود را حفظ کنند.

برای سگ ها و گربه ها توصیه می شود که درجه حرارت محیط بالای 5/15 درجه فارنهایت نگه داشته شود. به علت نژاد، شرایط جسمی، شرایط پزشکی، میزان موی بدن، شکل صورت و تفاوت سن حیوانات باید به طور انفرادی تحت نظر گرفته شوند تا از راحتی آنها و این که قادر به حفظ دمای طبیعی بدن خود هستند اطمینان حاصل شود. اگر به نظر می رسد که حیوانات خیلی سردشان شده است (مثلاً می لرزند یا برای گرم شدن به آغوش هم پناه می برند) و یا خیلی گرمشان شده است (مثلاً خیلی لَه لَه می زنند) حتماً باید برای اطمینان از راحتی و ایمنی حیوانات اندازه گیری های لازم به عمل آید (مثلاً: تنظیم ترموستات، اضافه کردن پتوها، پنکه، انتقال به سایر قسمت های پناهگاه، سنجش سلامتی و غیره) و تشک و زیرانداز مناسب در صورتی که تمیز و خشک باشد، می تواند در تأمین درجه حرارت مناسب برای حیوانات بسیار تأثیر گذار باشد.

هوای تازه و همچنین جلوگیری از انتشار بیماری های عفونی در حفظ سلامتی و رفاه حیوانات ضروری است. تهویه مناسب، حرارت، رطوبت، بوی بد، میکروب های هوایی و گازهای آلوده کننده مثل آمونیاک و کربن مونوکسید را درحد بالایی از بین می برد و اکسیژن و هوای تازه را جایگزین می کند. تهویه باید آنقدر خوب باشد که همه قسمت های پناهگاه از جمله محل نگهداری دائمی را با هوای پاک و خوب پر کند. خوب کار کردن دستگاه تهویه حتماً باید دائماً مورد رسیدگی قرار گیرد و کیفیت هوا برای حیوانات کنترل شود. عوض کردن هوای 20 ـ 10 اتاق با هوای تازه در هر ساعت استاندارد مناسب تهویه برای پناهگاه ها محسوب می شود.

ضرورت های تهویه، بسته به تعداد جمعیت و آلاینده های هوا متفاوت است. وقتی تأسیسات پناهگاه پر از حیوان است طبیعتاً نسبت به زمانی که تعداد حیوانات کمتر است یا پناهگاه خالی است نیاز به تهویه بیشتری دارد، چون حیوانات خودشان یکی از منابع اصلی گرما، آمونیاک و رطوبت هستند. سایر آلاینده ها هم با بالا رفتن تعداد حیوانات افزایش پیدا می کنند. درجۀ تهویه باید به طور فصلی تنظیم شود و نباید با ترموستات کنترل شود. سیستم هایی که فقط هوا را به چرخش در می آورند، برای اصلاح و انطباق درجه حرارت و رطوبت تهویه مناسبی نیستند. تهویه حتماً باید بدون به هم زدن دمای مناسب صورت گیرد.

از آنجا که عوامل بیماری زای  تنفسی در سگ ها به آسانی از طریق هوا پخش می شود، قسمت قرنطینه سگ ها باید تهویه و چرخش هوایی جدا از بقیۀ قسمت ها داشته باشد. جدا کردن تهویه قرنطینه گربه ها از سایر قسمت ها از اولویت کمتری برخوردار است، زیرا گربه ها عوامل بیماری زای تنفسی را کمتر پخش می کنند. برای جلوگیری از انتقال ویروس بیماری های تنفسی در گربه ها باید قفس های رو به هم حداقل 120 سانتیمتر از هم فاصله داشته باشند. اگر چه تهویه مناسب برای فراهم کردن هوای خوب و با کیفیت از ضروریات محسوب می شود، اما سرمایه گذاری روی طراحی تأسیسات در کم کردن انتشار بیماری ها می تواند نقش مؤثری را ایفا کند(مثلاً: جایگاه دو قسمتی که به حیوان اجازه می دهد موقع نظافت و ضدعفونی در قفس بماند) در سلامتی حیوانات نقش اساسی و مهمی را بازی می کند. حتی عالیترین تهویه هم نمی تواند به اثرات زیان آور مسکن نامناسب غلبه کند.

کیفیت خوب هوا به خوب تمیز کردن و ضدعفونی کردن و از بین بردن منشأ آلاینده ها و گازهای مضری مثل آمونیاک، مونوکسیدکربن و سولفید اکسیژن بستگی دارد. رهنمودها و دستورعمل هایی که به منظور نشان دادن خطرات آمونیاک برای انسان ها و یا تأثیر نامطلوب آن بر محصولات حیوانی انتشار می یابند نباید به عنوان راهنمای بهداشتی مورد استفاده قرار گیرند. اگر چه بعضی از مقررات حداقل میزان آمونیاک در مکان های غذا دهی متمرکز به حیوانات را 10 قسمت در میلیون یا کمتر از آن دانسته اند، ولی میزان قابل قبول در هر پناهگاه باید کمتر از دو قسمت در میلیون باشد. در یک پناهگاه که به طرز خوب و شایسته ای اداره می شود میزان آمونیاک حتی قبل از نظافت صبحگاهی باید پایین تر از این حد باشد. کنترل گرد و غبار هم از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا میکروب ها ممکن است از راه هوا و گرد و غبار منتقل شوند. این گرد و غبارها ممکن است حاوی ذرات بیو اَکتیو باشند، به ویژه اندوتوکسین، که ملتهب کننده است و تأثیر بدی بر ریه باقی می گذارد.

4 ـ نور

تأسیسات و بنا باید به گونه ای طراحی شود که تا جای ممکن نور طبیعی داشته باشد. اگر از نور غیر طبیعی باید استفاده شود این نور باید تقریباً شبیه نور طبیعی باشد؛ هم از نظر طول مدت و هم از نظر عمق و شدت. جایگاه های نگهداری از حیوانات باید طوری باشند که بیش از حد در معرض نور یا تاریکی قرار نگیرند. برای مثال، گربه هایی که در قفس های ردیف زیر قرار دارند نسبت به گربه های ردیف بالا نور کمتری دریافت می کنند مگر این که نور رسانی به طرز صحیح انجام شود. قفس ها باید از هم آنقدر فاصله داشته باشند که نور به همه آنها برسد. میزان کافی تاریکی هم درست به اندازه برخورداری از نور اهمیت دارد. نور و تاریکی باید بر اساس چرخه شب و روز تنظیم شود و خواب و بیداری را تداوم ببخشد و مؤید آن باشد. نور کافی همچنین برای مشاهدۀ ثمربخش و مؤثر حیوانات ضروری است.

5 ـ کنترل صدا

وضعیت صوتی مناسب هم برای سلامتی و رفاه حیوانات ضروری و لازم است. سرو صدا باید در حداقل ممکن باشد. شنوایی سگ و گربه ها بسیار قویتر از انسان است پس می شود حدس زد که سرو صداهایی که برای انسان ها ناراحت کننده است تا چه حد می تواند برای آنها ناراحت کننده تر باشد. خیلی چیزها در پناهگاه در ایجاد سروصدا نقش دارند از جمله: تهویه، پارس سگ ها، مصالح ساختمانی غیر متخلخل که در ساختمان پناهگاه به کار رفته، استفاده از شلنگ های پر فشار برای شستشو، درهای فلزی و کاسه های فلزی غذا. سرو صدای زیاد باعث پاسخ های رفتاری و روانی نامطلوب و بد است.

صدای مداوم پارس سگ ها مخصوصاً بسیار مخل رفاه حیوانات است؛ هم از نظر بلند بودن و حجم صدا و هم از نظر طول مدت زمان. گربه ها، مخصوصاً، از پارس مداوم سگ ها به شدت آسیب می بینند. بُرد صدا در پناهگاه، به علت پارس سگ ها می تواند از 100 دسیبل هم تجاوز کند. صدا با مقیاس لگاریتمی اندازه گیری می شود، بنابراین یک صدا با بُرد 90 ده برابر بلندتر از یک صدا با بُرد 80 است. هر صدایی با بُرد 120 ـ 90 می تواند برای انسان ها قابل حس و شنیدن باشد و ممکن است به از دست دادن غیرقابل بازگشت حس شنوایی منجر شود. برای مقایسه، یک مته کمپرسی صدایی با بُرد 110 ایجاد می کند، و یک قطار زیرزمینی صدایی با بُرد 95. صداهایی با بُرد 70 ـ 50 و بالاتر احتمالاً برای شنوایی جوندگان و خرگوش ها زیان آور است.

از آنجایی که صدا می تواند اثرات زیان بخشی به جا بگذارد، دخالت در کم کردن آن در پناهگاه برای سلامت و رفاه حیوانات بسیار مهم است. راهکارهای معماری برای کم کردن صدا (مثلاً: نحوۀ چیدمان قفس ها و ساخت لانه ها، انتخاب مواد و مصالح، درها، و چفت ها) باید در طراحی بنای پناهگاه به کار گرفته شود و یا بعداً برای تأسیسات در نظر گرفته شود. راهکارهای مناسب معماری توأم با راهکارهای اصلاحات رفتاری یا به کارگیری روش های پربارتری برای کم کردن میزان پارس سگ ها می تواند به مقدار زیادی در پایین آوردن میزان صدا تأثیر داشته باشد.  به خدمه و کارکنان هم باید آموزش داده شود که سعی کنند موقع انجام خدمات روزمره خود صدای کمتری ایجاد کنند (مثلاً: محکم به هم کوبیدن در لانه ها و قفس ها، پرت کردن کاسه های فلزی). وسایلی که تولید صدا می کنند باید در دورترین فاصله از حیوانات قرار گیرند. صداگیرها باید با دوام باشند و بشود به طور مکرر آنها را تمیز کرد و یا باید دور از دسترس حیوانات باشند و یا در مقابل خرابکاری حیوانات مقاوم باشند. پناهگاه باید طوری ساخته شده باشد که گربه ها در معرض پارس سگ ها قرار نداشته باشند. در مطالعه بر روی سگ های پناهگاه نشان داده شد که ارتباط بصری با سایر سگ ها موجب بالا رفتن رفاه است و میزان پارس کردن را بالا نمی برد؛ بنابراین برای جلوگیری از پارس سگ ها نباید مانع ارتباط بصری آنها با یکدیگر شد و به عنوان راهکار از آن استفاده کرد.

از موسیقی در انواع مختلفی از پناهگاه ها برای کم کردن استرس حیوانات استفاده می شود. در حالیکه گزارش های داستان گونه از این یافته ها پشتیبانی می کنند، اما اطلاعات کمی دال بر توصیه استفاده از آن در پناهگاه ها وجود دارد. استفاده از موسیقی و یا سایر صداها برای استغنای جو پناهگاه باید با دقت بررسی شود، مخصوصاً اگر حیوانات امکان دور شدن از آن را نداشته باشند و بالاجبار در معرض آن قرار گیرند. بسیاری از حیوانات از جمله سگ ها، قادرند فرکانس هایی بالاتر از آنچه که انسان قادر به شنیدنش هست را بشنوند. بنابراین رادیو و یا سیستم صوتی نباید مستقیماً در لانه یا قفس آنها گذاشته شود و صدای آن از حد یک مکالمه معمولی نباید بلندتر باشد. در یک مطالعه مشاهده شد که موسیقی هِوی متال (نوعی موسیقی راک الکترونیکی) باعث می شود سگ ها بیشتر پارس کنند، در حالی که موسیقی کلاسیک اثر آرام بخش دارد.

6 ـ اتاقک (جایگاه) رها کردن حیوان

اگر چه پناهگاه ها اغلب با ساعات محدود کاری در چالش هستند و مردم در همه ساعات به آنها دسترسی ندارند، اما استفاده از اتاقک یا جایگاهی که مردم بتوانند حیوان زنده ای را در آن قرار دهند تا بعداً به داخل برده شود ممکن است نتیجه اش رنج یا مرگ حیوان باشد و باید از آن خودداری شود. به جای آن می شود ترتیبی داد که مردم حیوانات ناخواسته یا گمشده را در زمان تعطیل بودن پناهگاه به مکان های دیگری (مثل: مرکز پلیس و یا کلینیک اورژانس دامپزشکی) تحویل دهند. فهرستی از این مکان ها باید در اختیار مردم قرار داده شود.

مدیریت جمعیت

مدیریت جمعیت بازگو کننده یک روند فعال از برنامه ریزی، ارزیابی مداوم و پاسخ به تغییر شرایط در سازمانی است که از حیوانات متعددی نگهداری می کند. لازمه مدیریت جمعیت داشتن برنامه برای اقامت تک تک حیواناتی است که در پناهگاه پذیرش می شوند؛ با توجه به توانایی پناهگاه در فراهم کردن شرایط و استانداردهایی که در این جزوه ذکر شده است. قابلیت فراهم کردن مراقبت انسانی از این حیوانات بستگی به تعداد آنها، شرایط پناهگاه، طول مدت اقامت و اندازه پناهگاه و همچنین تعداد لانه ها و قفس های خالی دارد. راه های زیادی برای مدیریت جمعیت در پناهگاه یا نجات خانگی وجود دارد. مدیریت فعال جمعیت یکی از پایه های سلامتی و رفاه حیوانات پناهگاه است، و باید بر اساس این درک و احساس باشد که توانایی فراهم کردن مراقبت از حیوانات به نحو انسانی در هر سازمانی محدودیت های خودش را دارد، همان طور که یک خانه شخصی این محدودیت را دارد. وقتی مدیریت جمعیت در پناهگاهی درست انجام نشود، سایر استانداردهای مراقبت رعایتشان سخت و یا غیرممکن می شود.

توانایی مراقبت از حیوانات به نحو انسانی در هر سازمان محدودیت های خودش را دارد درست همان طور که یک خانه شخصی این محدودیت را دارد.

1 ـ امکانات برای مراقبت

هر پناهگاه یک حداکثر ظرفیت برای مراقبت از حیوانات دارد که نباید از آن عبور کند. عواملی که نشاندهندۀ این ظرفیت هستند عبارتند از: تعداد لانه های مناسب، تعداد کارکنان، آموزش کارکنان، طول مدت اقامت، تعداد کل سگ های برگشته، واگذار یا منتقل شده، و… سایر موارد. عوامل بسیاری می توانند ظرفیت مراقبت از حیوانات را تغییر دهند. برای مثال، از دست دادن کارکنان مراقب حیوانات، یا خراب شدن اتاقک ها و لانه ها، به طور موقت گنجایش مراقبت را پایین بیاورند تا آن که افراد جدیدی استخدام شوند و آموزش داده شوند یا لانه ها تعمیر و یا تعویض شود.

قبول حیوان بیش از ظرفیت و توانایی پناهگاه غیرقابل قبول است.

حداکثر ظرفیت مسکن دادن به سگ ها باید بر اساس تعداد حیواناتی که در داخل جایگاه اصلی به طور شایسته به آنها مسکن داده می شود تعیین گردد. (برای اطلاعات بیشتر قسمت تأسیسات و مسکن دادن گروهی را ببینید.) ایده آل این است که پناهگاه ها جمعیت حیوانات را پایین تر از حداکثر ظرفیت پناهگاه نگه دارند تا برای ورودی های روزانه جا داشته و در مورد لانه ها و قفس هایی که به حیوانات اختصاص می دهند حق انتخاب و انعطاف بیشتری داشته باشند. از حداکثر ظرفیت هرگز نباید تجاوز شود. حتی اگر لانه خالی هم وجود داشته باشد بهتر است آنها برای موارد اجباری و ضروری دیگر خالی بمانند. انجمن کنترل حیوانات داخلی (The National Animal Control Association (NACA)) و هیومین سوسایتی ایالات متحده آمریکا (The Humane Society of the United States) توصیه می کنند که برای هر حیوان ساکن در پناهگاه 15 دقیقه وقت برای مراقبت و دادن آب و غذا در نظر گرفته شود (9 دقیقه برای نظافت و 6 دقیقه برای غذا دادن). برای مثال، اگر 40 حیوان در پناهگاه ساکن باشند، حداقل 10 ساعت برای مراقبت های اولیه لازم خواهد بود (40 حیوان ضربدر 15 دقیقه مساوی 10 ساعت). توانایی فراهم کردن سرویس هایی مثل: خدمات پزشکی و ارزیابی رفتاری یا معالجه، واگذاری، عقیم سازی یا کشتن از روی ترحم به همین شکل ارزیابی و بر اساس میانگین زمانی که صرف آن خدمات شده است سنجیده می شود. تعداد کارکنان و داوطلبان باید کافی باشد تا اطمینان حاصل شود که همه روزه نیازهای حیوانات پناهگاه برآورده می شود.

طول مدت اقامت تأثیر به سزایی روی تجربه و نیازهای حیوانات تحت سرپرستی پناهگاه دارد. نوع مراقبت و خدمات فراهم شده برای حیوانات پناهگاه باید متناسب با طول مدت اقامتشان باشد. میانگین یا متوسط طول اقامت، یک اصل کلیدی مهم در رابطه با تعداد حیوانات حاضر در پناهگاه در هر روز محسوب می شود، که به نوبت خود روی توانایی فراهم کردن مراقبت شایسته تأثیرگذار است. برای مثال، اگر به طور متوسط در هر روز 5 گربه به پناهگاه وارد شوند و هر کدام به طور متوسط 5 روز در پناهگاه بمانند، میانگین جمعیت روزانه 25 گربه خواهد بود. اگر متوسط اقامت به 10 روز افزایش یابد و تعداد پذیرش تغییر نکند و همان 5 گربه باقی بماند، آن وقت میانگین جمعیت روزانه دو برابر یعنی 50 می شود.

کارکنان کافی باید در دسترس باشند تا اطمینان حاصل شود همه خدمات حیاتی و مهم (مثل: واکسن زدن یا ارزیابی پزشکی، عقیم سازی، واگذاری) به شکل درست و فوری انجام شود. غفلت و عقب انداختن هر یک از این کارها حتی به مدت یک یا دو روز در پناهگاه هایی که در حال استفاده از حداکثر ظرفیتشان هستند موجب شلوغی و به خطر افتادن رفاه ساکنان آن می گردد. ضرورت این سرویس های حیاتی و مهم بر اساس تعداد حیواناتی که به آن نیاز دارند تعیین می شود و این که مراحل سرویس دهی چقدر طول می کشد، (مثلاً: تعداد حیواناتی که باید مورد معاینه قرار گیرند و یا قبل از واگذاری عقیم شوند).

مدیریت مؤثر جمعیت نیازمند طرحی هدفمند و عامدانه برای مدیریت اقامت هر یک از حیوانات پناهگاه می باشد؛ طرحی که بر اساس توانایی پناهگاه در فراهم کردن ملزومات مراقبت باشد.

پذیرش بیش از ظرفیت و امکانات، پناهگاه را با پیامدهای ناخواسته ای مثل: تأخیر یا کوتاهی در فراهم کردن خدمات لازم؛ استفاده از مسکن نامرغوب و زیر استاندارد؛ افزایش استرس در کارکنان و حیوانات؛ بی نظمی و درهم و برهمی حیوانات؛ خطر انتشار بیماری های مسری و عفونی بین حیوانات روبرو می کند.

کارکردن با بیش از ظرفیت ممکن برای مراقبت باعث چرخۀ بی رحمانه و خطرناکی در تأخیر حرکت حیوانات در سیستم می گردد. این تأخیرها به اقامت بیشتر حیوان در پناهگاه منجر می شود و به افزایش جمعیت روزانۀ پناهگاه می انجامد. این بار و زحمت اضافی در مراقبت از حیوانات شرایط پناهگاه را بدتر می کند و رفاه حیوانات را تهدید می کند. وقتی جمعیت پناهگاهی بیش از ظرفیتش باشد دیگر نمی شود اطمینان داشت که اصول پنج آزادی در آنجا رعایت شود.

2 ـ آیین نامه های حفظ و تأمین ظرفیت و امکانات مناسب برای مراقبت

پناهگاه ها باید دارای آیین نامه و سیاست مناسبی برای حفظ و تأمین ظرفیت مسکن و امکانات مراقبت باشند. این سیاست ها باید مبتنی بر تعادل بین پذیرش و پیامدهای آن باشد (مثل: واگذاری، انتقال، رها کردن، بازگشت به صاحب، مرگ با ترحم و غیره). افزودن به تعداد حیواناتی که بعد از تکمیل شدن ظرفیت پذیرش می شوند عمل غیرقابل قبولی است.

حیوانات ساکن در پناهگاه هر روز باید به طور مرتب وارسی شوند تا بتوان ارزیابی درستی از ظرفیت مسکن و امکانات داشت و بشود نیازهای مسکن و مراقبت را تشخیص داد. پیش از آن که تعداد حیوانات از میزان ظرفیت بالاتر برود باید فکری کرد و مداخله نمود. صبر کردن تا گذشتن از میزان ظرفیت نتیجه اش رنج حیوانات خواهد بود.

3 ـ مونیتور کردن اطلاعات آماری

کنترل کردن آمار جمعیت در طی زمان یکی از بخش های مؤلفه های ضروری طرح مدیریت جمعیت است. آمارها، حداقل باید شامل تعداد پذیرش ماهیانه (مثلا: خیابانی، رها شده توسط سرپرست) و حاصل کار از روی نوع (مثلاً: واگذاری، کشتن از روی ترحم، برگردانده شده به سرپرست) برای هر گونه باشد. برای به دست آوردن بهترین نتیجه در مدیریت جمعیت و کنترل آن، یک سرشماری از حیوانات (صورت موجودی) باید انجام شود، برآورد شود، و با سوابق و یادداشت ها تطبیق داده شود یا هم از درستی اطلاعات اطمینان حاصل شود و هم ارزیابی از ظرفیت و امکانات آسانتر شود. ایده آل آن است که آمارهای جمعیت شامل ارزیابی ازگروه های سنی، شرایط سلامت جسمی و رفتاری در پذیرش و نتیجه حاصل نیز باشد. بهترین کار آماری آن است که اطلاعاتی با جزئیات بیشتر در مورد دنبال کردن موارد بیماری در پذیرش شده ها و این که (از قبل وجود داشته) و یا در طول اقامت آنها در پناهگاه (در معرض آن قرار گرفته، دچار شده) را بتوان در اطلاعات آماری یافت.

کارکردن با ظرفیتی بیش از توانایی و امکانات پناهگاه غیرقابل قبول است.

بهداشت و پاکیزگی

بهداشت و پاکیزگی یکی از بخش های سازنده و مکمل در رابطه با مسکن انسانی برای حیوانات محسوب می شود. خوب تمیز کردن و ضدعفونی به کاهش بیماری های واگیردار هم برای حیوانات و هم برای انسان ها کمک می کند و نتیجه اش محیطی سالم تر و تمیزتر است. یک پناهگاه تمیز این فایده را هم دارد که هم سطح آسایش و راحتی حیوان در آن بالاست و هم این که تصویر مثبتی  روی جامعه باقی می گذارد. آیین نامۀ نظافت و بهداشت خوب و شایسته برای همه پناهگاه ها لازم است. فراهم کردن آموزش و همچنین پیروی از این پروتکل بسیار ضروری است.

1 ـ تمیز و ضدعفونی کردن

نظافت فیزیکی معنایش پاک کردن محیط از ادرار، مدفوع و سایر مواد آلی و طبیعی است. نظافت باید نتیجه اش یک سطح پاک و تمیز باشد، اما ممکن است این به معنای از بین بردن عوامل بیماری زا نباشد. ضدعفونی جریانی است که بیشتر مواد آلوده کنندۀ محیط را می کشد و از بین می برد. بهداشت، برای مقصودی که این گزارش دنبال می کند، ترکیبی از نظافت و ضدعفونی است، و لازمۀ همه پناهگاه ها و خانه های نجات است. استریل کردن یعنی نابود کردن همۀ میکرب ها، از جمله هاگ ها و معمولاً برای وسایل جراحی، دستکش های جراحی و سایر تجهیزات لازم برای شیوه های استریل از آن استفاده می شود. استریل کردن واقعی قفس ها و لانه ها در پناهگاه ها اتفاق نمی افتد.

این که بیماری عفونی در پناهگاه پیش بیاید یا نیاید بستگی به چند عامل دارد: میزبان (حیوان مبتلا)، توان بیماری زایی میکرب، مقدار عامل بیماری زا و مدت زمان قرار گرفتن در معرض آن. مقدار عفونت تعیین کنندۀ میزان عامل بیماری زای لازم برای ایجاد عفونت و بیماری است. با تمیز کردن و استفاده درست از مواد ضدعفونی کننده، تعداد عوامل بیماری زا در محیط کم می شود، و مقدار کمی از آنها به حیوانی که در معرض آن قرار گرفته منتقل می شود. بهداشتی کردن محیط به طور مرتب طول مدت بیماری را کاهش می دهد. در مواقع بروز بیماری، آیین نامه بهداشت و پاکیزگی و شیوۀ کار باید مرور شود تا اگر مسئله و مشکلی در مورد محصولی که مورد استفاده قرار می گیرد و همین طور در مورد رسم و روال انجام کار وجود دارد رفع شود. خیلی از مواقع، با این که آیین نامه خوب و درست به نظر می رسد، تغییر در شیوۀ انجام کار (مثلا: رقیق کردن نادرست مایع پاک کننده یا ضدعفونی کننده یا تغییر در روال روزمره نظافت) باعث بروز بیماری می گردد. آیین نامه بهداشتی حتماً باید موقع بروز بیماری مورد بازبینی قرار گیرد تا از موادی استفاده شود که روی آن عامل بیماری زای خاص تأثیر داشته باشند.

الف ـ شیوۀ پاکیزه و بهداشتی کردن

موقع تهیه و ایجاد آیین نامه بهداشتی باید از تأسیسات، جمعیت حیوانات، آموزش، تجهیزات و شیوه هایی که به کار گرفته می شود برآوردی انجام شود. ایده آل آن است که موقع تهیه آیین نامه و همچنین موقع بازبینی آن با یک دامپزشک با تجربه پناهگاه مشورت شود. با این که اطلاعات مربوط به بهداشتی کردن پناهگاه ممکن است از منابع مختلفی استخراج شده باشد اما آیین نامه ها باید بر اساس دانش روز و رایج و توصیه های خاص برای پناهگاه های حیوانات باشد، و باید شامل روش ها و عواملی باشد که رسیدن به هر دو هدف یعنی پاکیزگی و ضدعفونی را برآورده کند. تعداد روزافزونی از منابع وجود دارند که دارای راهنمای مخصوص برای استفاده در پناهگاه ها هستند.

کارکنان کافی برای انجام کار نظافت و بهداشتی کردن پناهگاه باید وجود داشته باشد که روزانه این کار را به سرعت انجام دهند تا حیوانات بیشتر وقتشان در یک محیط بهداشتی سپری شود.

به عنوان مثال: از مجموع 15 دقیقه ای که برای مراقبت از هر حیوان در پناهگاه توصیه شده، راهنمای NACA و HSUS توصیه می کنند که 9 دقیقه آن صرف نظافت روزانه شود. بنابراین، 40 سگ ضربدر 9 دقیقه مساوی با 360 دقیقه. مجموع این 360 دقیقه (6ساعت) وقت کافی برای صرف 10 دقیقه ضدعفونی در هر قفس می باشد (کارهای دیگر مثل؛ پاک کردن قفس ها و لانه های دیگر، رختشویی) می تواند مادامی که ماده ضدعفونی روی قفس یا لانه قرار گرفته انجام شود.

انتخاب نوع ماده تمیز کننده و ضدعفونی کننده مهم و ضروری است. از شوینده ها و پاک کننده های چربی می شود برای پاکیزه کردن سطح از گرد و خاک و ذرات قابل رویت استفاده نمود. مواد ضدعفونی کننده اما حتماً باید با توجه به میزان تأثیر آنها در شرایط و محیط پناهگاه انتخاب شوند (مثلاً، وجود مواد آلی)؛ با اثبات این که روی عوامل بیماری زایی که حیوانات در خطر آن قرار دارند تأثیر داشته و آنها را از بین می برند.

تعداد کافی از کارکنان پناهگاه باید به کار تمیز کردن سریع پناهگاه گماشته شوند تا حیوانات بتوانند بیشتر وقتشان

را در یک محیط بهداشتی و تمیز سپری کنند.

ویروس هایی مثل پاروو(parvovirus)، پانلوکوپنیا (panleukopenia) مخصوصاً در گربه ها که علائمش تب، اسهال، کمبود آب بدن و از بین رفتن سلول های سفید خون است، و ویروس کالی سی (calicivirus) در گربه ها که باعث عفونت در دستگاه تنفسی گربه ها می شود به طور خاص باید مدنظر باشند و ماده ضدعفونی کننده باید این ویروس ها را از بین ببرد، ولی سایر بیماری ها و عوامل بیماری زایی چون coccidia و Microsporum نیز نباید فراموش شوند چون ممکن است بسیار مسئله ساز شوند. مطالعه نشان داده است که علیرغم برچسب تولید کننده و تأیید EPA، بعضی از مواد ضدعفونی کننده روی ویروس های مقاوم تأثیری ندارند (مثل: ترکیبات آمونیوم کواترنر) محصولاتی که به طور مستقل ضد ویروس های مقاوم بودنشان به اثبات نرسیده و تأیید نشده که روی این ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا موثر هستند نباید به عنوان تنها مادۀ ضدعفونی مورد استفاده قرار بگیرند.

تمیز کردن تأسیسات باید بر اساس مستعد بودن حیوانات در پذیرش بیماری ها و امکان خطر برای جمعیت پناهگاه به طور کلی صورت بگیرد و باید از مستعدترین حیوانات شروع و با آنهایی که دارای بالاترین خطر انتقال بیماری عفونی هستند خاتمه پیدا کند. برای هر قسمت باید مواد و وسایل نظافت جداگانه ای در نظر گرفته شود. در هر قسمت از پوشش های محافظ مناسب (مانند: دستکش، لباس یک تکه و سراسری یا روپوش و چکمه) باید استفاده شود و قبل از ترک آن بخش و رفتن به قسمت های دیگر باید تعویض شود. (بخش بهداشت و سلامت جامعه را ببینید و توصیه های مربوط به تجهیزات محافظت کننده شخصی را بخوانید). عدم انجام نظافت به طور منظم منجر به جمعیتی مستعد پذیرش بیماری خواهد شد.

به طور کلی، ترتیب نظافت و مراقبت از اول تا آخر باید به ترتیب زیر باشد:

1 ـ توله سگ ها و بچه گربه های سالم، سگ های ماده شیرده و سگ های سالم ماده

2 ـ حیوانات بالغ سالم

3 ـ حیوانات ناسالم

بهداشتی کردن و ضدعفونی جایگاه دائمی قبل از ورود حیوان جدید لازم و حیاتی است. آیین نامه نظافت و بهداشتی کردن محیط باید شامل پاک کردن محیط از مواد آلی فاسد نیز باشد. ابتدا سطح محیط باید با یک ماده شستشو و ضد چربی از ذرات و آلاینده ها پاک شود و بعد با یک ماده ضدعفونی با غلظت مناسب و به مدت کافی ضدعفونی، شسته و خشک شود. وقتی آب یا مواد شستشو و ضد عفونی مورد استفاده قرار می گیرد حیوان باید دور از آن محیط  نگهداری شود، از آن لانه یا قفس بیرون برده شود و یا به وسیلۀ درهای گیوتینی از پاشیده شدن آب و مواد شوینده و ضدعفونی کننده به او جلوگیری شود.

حیواناتی که برای مدت طولانی در یک لانه زندگی می کنند، جایگاهشان کمتر به ضدعفونی احتیاج دارد، ولی نظافت روزمّره و بهداشتی نگه داشتن محیط آنها هنوز بسیار ضروری و واجب است. در خیلی از موارد برای پاک کردن قفس ها و لانه ها می شود از روش “تمیز کردن لکه ای” استفاده کرد؛ به این معنی که قفس یا لانه تمیز است و فقط آثار به جا مانده ای مثل ادرار و مدفوع یا غذای پاشیده شده به اطراف در آن دیده می شود که باید این آثار پاک و محل آن تمیز شود. تمیز کردن لکه ای استرس کمتری برای حیوان به بار می آورد چون جابجایی و لمس کمتری ایجاد می کند و بوهای آشنا را از بین نمی برد. نظافت روزانه در پناهگاه هایی که حیوانات گروهی زندگی می کنند و در آنها از قفس استفاده نمی شود و یا خانه هایی که برای نجات حیوانات از آن ها استفاده می شود نیز ضروری و واجب است.

نظافت نادرست باعث ازدیاد عوامل بیماری زا و انتشار آنها می گردد. در شیوه های کاری ای که عوامل بیماری زا از یک جایگاه به جایگاه دیگر برده می شوند، حیوانات را در خطر قرار می دهد. از تی کشیدن باید در صورت امکان اجتناب شود و اگر امکان پذیر نیست (مثلاً وقتی شستشو با شلنگ مقدور نیست) یک ماده ضدعفونی با تأثیر خوب بر مواد آلی باید استفاده شود، و آب آلوده تی زمین شوی یک محوطه برای محوطه دیگر نباید مورد استفاده قرار گیرد. بهداشت قابل قبول تنها از راه استفاده از آب تأمین نمی شود، و استفاده از مواد ضدعفونی هم (مثلاً؛ ماده سفید کننده”وایتکس”) بدون مواد پاک کننده تأثیر کافی نخواهد داشت. باید مراقبت شود که مخلوط کردن مواد پاک کننده می تواند بی تأثیر و یا مسموم کننده باشد. روش های جایگزین دیگر مثل استفاده از نور ماورای بنفش (UV) یا اعتماد به یخ زدگی در طول هوای سرد، برای بهداشتی کردن در پناهگاه ها و تأسیسات نجات کافی نیستند.

مسکن و طراحی نامناسب تأسیسات در پناهگاه ها می تواند عامل انتشار عوامل بیماری زا باشد. مسکن برای حیوانات تازه پذیرش شده یا بیمار و آنهایی که سنشان از 20 هفته کمتر است باید طوری باشد که اجازه دهد بدون دست زدن زیاد به حیوان و یا جابجایی او کار نظافت و استریل کردن را انجام داد (مثل: مسکنی که دارای دو بخش باشد).

پاشیدن آب یا مواد شوینده و ضدعفونی کننده به قفس یا لانه ای که حیوان در داخل آن قرار دارد غیرقابل قبول است.

محل مسکن حیوانات باید دارای خروجی فاضلاب مناسب برای تخلیه آب و مواد شوینده باشد. (بخش تأسیسات: طراحی مناسب و پشتیبان امر نظافت و ضدعفونی.)

ب ـ کنترل ناقل ها

ناقل به چیزی گفته می شود که ممکن است با عوامل بیماری زا آلوده شود و به انتشار بیماری کمک کند. بدن و لباس انسان می توانند نقش ناقل را بازی کنند. چه حیواناتی که ظاهراً سالم به نظر می رسند و چه آنهایی که بیمار بودنشان کاملاً مشهود است ممکن است خود ناقل عوامل بیماری زا باشند، پس یک آیین نامه نظافت و ضدعفونی کامل باید همه از جمله: کارکنان، داوطلبان، بازدیدکنندگان را از طریق: تابلوها و علایم، نظارت و ضدعفونی دست در بر بگیرد.

بهداشت و ضدعفونی دست یکی از بهترین راه های جلوگیری از انتشار بیماری است و باید قبل و بعد از دست زدن به حیوان و اشیاء ناقل مثل وسایل حیوان، لباس و غیره انجام شود. ضدعفونی دست از طریق شستشو، ضدعفونی کننده دست و استفاده از دستکش مناسب حاصل می شود. دستشویی باید در همه بخش هایی که حیوانات مسکن دارند و همین طور در بخش آماده سازی غذا وجود داشته باشد و باید با صابون و حوله کاغذی مجهز شده باشد. دستگاه ضدعفونی کننده دست باید در همه بخش هایی که حیوانات لمس می شوند فراهم باشد. باید توجه شود که ضدعفونی کننده دست روی بعضی از خطرناکترین عوامل بیماری زایی که در پناهگاه یافت می شوند بی اثر است (مثلاً؛ ویروس پاروو، ویروس های مقاوم) و نباید تنها به استفاده از آن بسنده کرد. ضدعفونی کننده دست باید فقط برای دست هایی که ظاهراً تمیز هستند استفاده شود و باید حداقل 60% آنها الکل باشد. لباس ها حتی اگر ظاهراً تمیز باشند ممکن است ناقل عوامل بیماری زا باشند. لباس های محافظ (مثلاً؛ لباس های یکسره، روپوش، دستکش، چکمه و پوشش کفش) باید ضمن کارهایی مثل تمیز کردن و فعالیت هایی که به طور گسترده مستلزم دست زدن به حیوان هستند (مثلاً؛ معالجۀ حیوانات بیمار یا کشتن از روی  ترحم) حتماً مورد استفاده قرار گیرند و حتماً باید قبل از رفتن به سراغ سایر فعالیت های روزانه تعویض شوند. برای دست زدن به حیوانات آسیب پذیر و ضعیف از جمله توله سگ ها، بچه گربه ها و حیوانات تازه پذیرش شده باید از لباس محافظ تازه استفاده شود. پس از معاینه و تشخیص بیماری های سختی مثل پاروو لباس محافظ یا روپوش باید عوض شود.

همه وسایلی که با حیوانات در تماس بوده اند (مثل: پوزه بند، تجهیزات پزشکی و بیهوشی، تله ها، دستکش ها، اسباب بازی ها، قفس های حمل و نقل، ظرف خاک گربه ها، ظرف های غذا و تشک ها) همین طور وسایل نظافت پس از استفاده برای یک حیوان یا باید فوراً ضدعفونی شوند یا دور انداخته شوند. آن وسایلی که فوراً ضدعفونی نمی شوند، مثل دستکش های چرمی و پوزه بندها، برای حیوانات ایجاد خطر می کنند. از استفاده از آنها برای حیواناتی که به نظر می رسد مریض هستند و یا به هنگام شیوع بیماری باید اجتناب شود. برای مثال، کرم حلقوی از طریق دستکش های چرمی مخصوص جابجایی حیوانات در پناهگاه ها منتقل می شود. وسایل متحرک از قبیل سطل های زباله چرخ دار، میزهای چرخدار غذا یا درمان می توانند ناقل باشند و باید به درستی ضدعفونی شوند (از جمله چرخ هاشان).

سطوح پرز دار و خط دار ضدعفونی کردنشان سخت و گاه غیرممکن است و باید با احتیاط از آنها استفاده شود و یا دور انداخته شوند (مثل: ظرف خاک پلاستیکی و قفس حمل و نقل هوایی، کاسه های آب سرامیک بدون لعاب). قفس های حمل و نقل و تله ها و همین طور قسمتی از ماشینی که برای حمل و نقل حیوانات از آن استفاده می شود باید بعد از هر استفاده به خوبی ضدعفونی شود.

همه تشک ها، پتوها و لباس هایی که در پناهگاه استفاده می شود باید قبل از استفاده مجدد شسته و کاملاً خشک شوند. قبل از شستشو باید بقایای چیزهایی مثل مدفوع، غذا و غیره از روی آنها برداشته شود. چیزهای بیش از اندازه کثیف یا باید جداگانه شسته شوند و یا دور انداخته شوند. پتوها و تشک های آلوده به ویروس های مقاومی مثل پاروو بهتر است دور انداخته شوند تا از انتشار بیماری جلوگیری شود.

ظرف های آب و غذا قبل از استفاده یک حیوان دیگر باید تمیز و ضدعفونی شوند. دستگاه های آب دادن اتوماتیک و بطری های آب اگر قابل ضدعفونی شدن نیستند نباید استفاده شوند. استفاده از ماشین ظرفشویی یک راه عالی برای تمیز کردن ظرف های آب و غذا است. شستشوی مکانیکی و حرارت بالای ماشین ظرفشویی بیشتر عوامل بیماری زا را نابود می کند، اما ممکن است روی ویروس های مقاومی مثل ویروس پاروو بی اثر باشد. اگر چنین ویروس هایی مسئله ساز هستند و ایجاد مشکل کرده اند بهتر است ابتدا ظرف ها را با ماده ضدعفونی تمیز کرده و سپس داخل ماشین ظرفشویی قرار داد. اگر ظرف ها با دست ضدعفونی می شوند باید قبل از آن به خوبی شسته و آبکشی شوند. ایده آل آن است که ظرف های آب و غذا در جایی جداگانه شسته شوند و محل شستشوی آنها با محل شستشوی ظرف خاک یا سایر چیز هایی که ذرات مدفوع به آنها چسبیده است فرق داشته باشد. محل شستشو بعداً باید به طور کامل ضدعفونی شود.

رفت و آمد هم نقش مهمی در انتقال عوامل بیماری زا دارند. رفت و آمد به بعضی از قسمت های پناهگاه مثل قسمت جداسازی یا قرنطینه باید محدود باشد و تعداد کمی از کارکنان پناهگاه باید به آن قسمت ها تردد داشته باشند. حمل و نقل حیوانات مریض در پناهگاه، مخصوصاً از منطقه ورودی و پذیرش به قسمت نگهداری یا کشتن از روی ترحم باید طوری برنامه ریزی شود که کمترین میزان انتشار بیماری اتفاق بیافتد. کف اتاق ها، و سایر سطوح (مثل: میزها و پیش خوان ها)، باید بلافاصله بعد از تماس با ادرار، مدفوع، استفراغ یا حیوانی که بیماری عفونی دارد و یا مشکوک به آن بیماری است، ضدعفونی شوند.

حوضچه تمیز کردن پا قبل از ورود، برای جلوگیری از بیماری های عفونی ناکافی و نامناسب است و نباید به آن اعتماد کرد و متکی بود. حوضچه نامناسب حتی خود می تواند باعث انتشار بیماری شود. رسیدن به زمان مناسب تماس کفش با محلول حوضچه (مثلا ً ده دقیقه) عملی نیست و حوضچه به دلیل وجود بقایای مواد آلی که در اطرافش هست بسیاری از مواد ضدعفونی کننده را غیرفعال می کند، نیاز به رسیدگی دائم دارد. چکمه ای که بشود آن را ضدعفونی کرد و یا حفاظ کفش قابل دور اندازی در این مورد کار آیی بهتری دارند. عبور دادن حیوانات از حوضچه های ضدعفونی غیر قابل قبول است.

2 ـ تمیزکاری های دیگر

محوطه بیرونی اطراف پناهگاه هم باید تمیز نگه داشته شود، با توجه به این موضوع که شن و ماسه، خاک و چمن قابل ضدعفونی نیستند. دسترسی به مناطقی که قابل ضدعفونی نیستند باید برای حیواناتی که ظاهراً سالم هستند، واکس خورده و انگل زدایی شده اند، و سنشان بیش از 5 ماه است باید محدود شود. ایده آل آن است که فضولات و مدفوع حیوانات بلافاصله از محوطه بیرونی برداشته شود، اما اگر امکانش نیست حداقل باید حتماً روزانه این کار انجام شود. آب راکد نباید در محوطه باشد، زیرا هم به انتشار عوامل بیماری زا کمک می کند و هم مکان مناسبی برای تولید مثل پشه ها خواهد بود.

خانه های موقت یکی از بخش های لازم پناهگاه محسوب می شوند. ضدعفونی کامل یک خانه شخصی غیرممکن است. باید به خانواده های موقت آموزش داده شود که با قرار دادن حیوانی که تازه به خانه آنها وارد شده یا مریض به نظر می رسد در قسمت های محدودی از خانه که قابل ضدعفونی باشد میزان آلودگی را به حداقل برسانند.

3 ـ کنترل جوندگان / آفات

بسیاری از جوندگان و حشرات، پناهگاه باکتری ها و سایر عوامل بیماری زایی هستند که می توانند محصولات غذایی را آلوده و در نتیجه فاسد کنند و یا مستقیماً بیماری را به حیوانات منتقل نمایند. اطراف انبار غذا به طور خاص در معرض هجوم این آفات قرار دارد. همه غذا باید در ظرف های دربسته ای که قابل دسترسی برای جوندگان و حشرات نباشد نگهداری شود. در جایی که شب ها جوندگان و حشرات در رفت و آمد هستند باید ظرف غذا در طول شب برداشته شود تا به آن دسترسی نداشته باشند. اگر پناهگاه در مورد کنترل جوندگان و آفات مسئله دارد باید راه حلی که انتخاب می کند انسانی، امن و مؤثر باشد.

سلامتی و رفاه جسمانی

سلامتی صرفاً فقدان بیماری یا آسیب نیست، بلکه با سلامتی جسمی و روحی یک حیوان نیز ارتباط دارد. رسیدگی خوب پزشکی و مراقبت از سلامتی حیوانات پناهگاه یکی از نیازهای حتمی محسوب می شود و باید توجه به رفاه کلی حیوانات را شامل شود. عموماً این یک اصل پذیرفته شده است که پناهگاه ها مسئول سلامتی و رفاه حیواناتی هستند که تحت مراقبت آنها قرار دارند. متأسفانه، مواردی درخصوص ضعف در رسیدگی به سلامتی و رفاه حیوانات در پناهگاه ها ثبت شده و نشان می دهد که بدون اقدامات احتیاطی، پناهگاه ها می توانند موجب شیوع بیماری های سخت و در نتیجه مرگ و میر یا کشتن از روی ترحم در مقیاس بسیار بالا باشند. حیواناتی که از پناهگاه سر در می آورند اغلب پیشاپیش از نظر سلامتی مسئله دارند و حتی حیوانات سالمی که به تازگی وارد یک پناهگاهی که به صورت حرفه ای طراحی شده می شوند ممکن است رفاهشان در خطر قرار بگیرد، یا در غیاب یک سیستم پزشکی کار آمد در خطر بیمار شدن قرار بگیرند. بدون یک برنامه مراقبت پزشکی مناسب، حیوانات پناهگاه می توانند رنج ببرند و بی جهت بمیرند.

برنامه های پزشکی پناهگاه حتماً باید شامل نظارت دامپزشکی و مشارکت کارکنان آموزش دیده برای فراهم کردن ارزیابی، مراقبت های پیشگیرانه، تشخیص و معالجه باشد ( بیانیه ASV در مورد نظارت دامپزشکی در پناهگاه های حیوانات). جلوگیری از بیماری ها باید یک اولویت باشد، اما در عین حال معالجه درست و مناسب هم حتماً باید به طور منظم فراهم باشد. بهداشت پیشگیرانه ای که برای هرگونه حیوانی مناسب است شامل آیین نامه ها و پروتکل هایی است که مقاومت در برابر بیماری را افزایش داده و در معرض عوامل بیماری زا قرار گرفتن را به حداقل برساند. تربیت و آموزش مداوم برای کسانی که این آیین نامه ها و پروتکل ها را تصویب و هدایت می کنند حتماً باید فراهم شود. اطمینان از پذیرش و پیروی از این آیین نامه ها باید قسمتی از برنامه مدیریتی باشد.

آیین نامه و پروتکل مراقبت های بهداشتی پناهگاه باید پشتیبان بازیافت و تأمین بهداشت و سلامت جسمی تک تک حیوانات پناهگاه باشد. این آیین نامه همچنین برای حفظ یک جمعیت روی هم رفته سالم از طریق کاهش فراوانی و شدت بیماری لازم است. رفاه حیوانات به طور انفرادی حتماً باید طوری تأمین شود که با تصمیمات و شیوه های کاری که تمامی جمعیت پناهگاه را پشتیبانی می کنند هماهنگ و تناسب داشته باشد.

برنامه های وسیع و گسترده پزشکی پناهگاه که از پذیرش حیوان آغاز شده و در سراسر مدت اقامت حیوان در پناهگاه ادامه پیدا می کند زیربنای یک جمعیت سالم در پناهگاه به شمار می رود؛ کاهش سلامتی و رفاه حیوان بعد از پذیرش؛ ضعیف شدن و تحلیل رفتن حیوانات مریض یا مجروح بدون معالجه آنها؛ شیوع بیماری در مقیاس وسیع؛ مردن حیوانات در اثر بیماری یا جراحتی که پناهگاه باعث آن بوده؛ و فراوانی انتقال بیماری عفونی در پناهگاه همگی نشانگر فقدان یک برنامه خوب و درست بهداشتی و درمانی در پناهگاه هستند.

(در بخش سلامت جسمانی و رفاه، اطلاعات مربوط به میزان مرگ و میرهای پیش بینی شده را ببینید)

1 ـ رابطه دامپزشکی و ثبت اطلاعات

همه شیوه های مراقبت از سلامتی باید با مشورت دامپزشک اتخاذ شوند؛ ایده آل آن است که دامپزشک با پزشکی پناهگاه آشنا باشد. با دامپزشک باید یک رابطه رسمی برقرار باشد تا اطمینان حاصل شود که آنهایی که مسئولیت روزانه مراقبت از سلامت حیوانات به عهده آنهاست تحت نظارت و راهنمایی لازم قرار دارند. بهترین راه برای اطمینان از این که شیوه های مراقبت از سلامتی پناهگاه مطابق با استانداردهای مورد قبول حرفه ای است به انجام رساندن مراحل عملی استانداردهای نوشته شده است.

داروها و معالجات حتماً باید به تجویز یک دامپزشک و یا پروتکل کتبی تهیه شده توسط یک دامپزشک صورت پذیرد، و همه داروها طبق قوانین دولتی و منطقه ای ساخته و توزیع گردد.

ثبت اطلاعات دقیق پزشکی از اصول و ضروریات کار است. هر زمان که ممکن باشد باید یک تاریخچه پزشکی و رفتاری از صاحبانی که حیوانات را به پناهگاه واگذار کرده اند تهیه شود. پناهگاه ها باید همه مراقبت های پزشکی اعمال شده روی هر حیوان را مستند کنند و به ثبت برسانند. ایده آل آن است که، این اطلاعات شامل: تاریخ ورود حیوان، منبع و این که از چه طریقی تحویل پناهگاه شده اند، اطلاعات مربوط به شناسایی و تعیین هویت، فهرستی از آزمایش هایی که روی او انجام شده به همراه نتیجه آزمایش ها، معالجات (شامل داروها، مقدار مصرفشان و راه اجرای آن) و رویه و طرز کار، و ایجاد مصونیت مادامی که تحت مراقبت پناهگاه می باشد، باشند. همه این اطلاعات باید به صورت کتبی همراه حیوان باشد که منتقل و یا واگذار می شود.

2 ـ ملاحظات وقت پذیرش

کنترل و ارزیابی وضع سلامتی یک حیوان باید از موقع پذیرش شروع شده و به طور منظم ادامه پیدا کند. این کار اجازه می دهد که هر مسئله یا تغییری که به هنگام اقامت حیوان در پناهگاه روی می دهد شناسایی شود و از شرایط قبل از ورود متمایز باشد و به آن پرداخته شود.

اگر بشود و قابل دستیابی باشد، باید تاریخچه پزشکی حیوان موقع واگذاری او به پناهگاه از صاحبش گرفته شود. موقع ضبط کردن سگ های خیابانی هم باید تمام اطلاعات ممکن گردآوری شود. ایده آل آن است که این اطلاعات از طریق مصاحبه به دست آید، ولی پرسشنامه کتبی هم قابل قبول است. هر حیوان موقع پذیرش باید از نظر علائم بیماری های عفونی و یا مسائلی که نیازمند رسیدگی فوری هستند کنترل شود. ارزیابی پذیرش شونده باید در فرم های پزشکی ثبت شود. باید همه تلاش به کار برده شود تا صاحب حیوان شناسایی شود، از جمله بررسی چیزهایی مثل میکروچیپ و سایر چیزهایی که به شناسایی و تعیین هویت حیوان کمک می کنند. برای خواندن میکروچیپ باید چندین بار از دستگاه میکروچیپ خوان جهانی استفاده شود. تحقیقات نشان داده است که احتمال یافتن و شناسایی میکروچیپ با تکرار جریان استفاده مکرر از میکروچیپ خوان بیشتر می شود. (در زیر بخش پایین اطلاعات مربوط به واکسن زدن و سایر معالجات موقع پذیرش را ببینید.)

جداسازی حیواناتی که تازه پذیرش می شوند برای حفاظت از سلامتی و رفاه حیوانات پناهگاه لازم است. موقع پذیرش، حیوانات باید بر اساس گونه، سن و شرایط سلامتی جسمی و رفتاریشان جدا سازی شوند. حیوانات جوانتر (توله سگ ها و بچه های زیر 20 هفته) بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هستند، بنابراین باید طوری از آنها حفاظت شود که در معرض آن قرار نگیرند و این کار با جدا سازی به آسانی امکان پذیر است. با شروع کردن به هنگام پذیرش و ادامه دادن در سراسر طول اقامت، حیوانات سالم نباید کنار حیوانات مریض یا حیواناتی که علائمی از بیماری در آنها دیده می شود نگهداری شوند. (برای اطلاعات بیشتر به بخش رفاه و سلامت رفتاری در جریان پذیرش مراجعه کنید)

3 ـ واکسن زدن

واکسن ها ابزار حیاتی و مهمی در نجات زندگی ها هستن و حتماً باید برای پیشگیری در برنامه مراقبت بهداشتی پناهگاه مورد استفاده قرار گیرند. آیین نامه ها و پروتکل هایی که برای واکسن زدن حیوانات خانگی ساکن در خانه ها از آنها استفاده می شوند برای پناهگاه ها مناسب نیستند. راهکارها حتماً باید مخصوص پناهگاه ها باشد و به علت احتمال بالای انتشار و سرایت بیماری های عفونی در آنجا و توجه به این نکته که اغلب حیواناتی که وارد پناهگاه ها می شوند سیستم ایمنی خوبی ندارند و پتانسیل ابتلا به بیماری های عفونی خطرناک را دارند باید روال واکسن زدن با توجه به شرایط مذکور طراحی شود. بعضی از واکسن ها از عفونت جلوگیری می کنند و تعدادی از آنها از شدت علائم بالینی می کاهند. هیأتی از متخصصان بر این عقیده اند که آیین نامه ها حتماً باید برای هر پناهگاه جداگانه نوشته و در نظر گرفته شود چون هیچ آیین نامه کلی و یکسانی نمی تواند شرایط مختلف بیمه پناهگاه ها را در بر بگیرد و برای همه آنها به طور یکسان قابل استفاده باشد.

اصول راهنما برای واکسن زدن کلی در پناهگاه ها موجود و در دسترس است. با در دست داشتن این چهارچوب باید آیین نامه های واکسن زدن مخصوص هر پناهگاه توسط و یا تحت نظر دامپزشک آن پناهگاه و با در نظر گرفتن خطرات و فواید واکسن ها، امراض رایج و شایع در منطقه، احتمال انتشار و سرایت و منابع موجود طراحی و نوشته شود.

از آنجا که خطر انتشار و سرایت بیماری در پناهگاه ها بالاست، حیوانات حتماً باید قبل و یا موقع پذیرش واکسن های کلی را دریافت کنند. حاملگی و بیماری سبک در بیشتر پناهگاه ها مانع دریافت واکسن کلی نیست چون میزان خطر ابتلا به بیماری های عفونی بسیار بالاتر از خطری است که واکسن زدن برای آنها ایجاد می کند.

واکسن های کلی برای پناهگاه ها اخیراً شامل واکسن بیماری های زیر است:

برای گربه ها:

feline viral rhinotracheitis, calicivirus, panleukopenia (FVRCP)

برای سگ ها:

 distemper, hepatitis, parainfluenza, and canine parvovirus (DHPP)/distemper, adenovirus 2, parvovirus, and arainfluenza virus (DA2PP) and Bordetella bronchiseptica

استفاده از واکسن های تعدیل شده ویروس زنده (MLV) در مقابل محصولات کشته و بی اثر شده برای سگ ها و گربه ها از جمله آنهایی که باردار هستند، قویا ًتوصیه می شود چون آنها ایمنی سریعتری ایجاد می کنند.

تزریق واکسن هاری در بیشتر پناهگاه ها یک اولویت محسوب نمی شود، چون خطر ابتلا به این بیماری در بیشتر پناهگاه ها بالا نیست، اما اگر حیوانات قرار است برای مدتی طولانی در آنجا بمانند؛ خطر ابتلا به این بیماری بالاست، یا اگر قانون آن را الزامی کرده است باید علیه هاری واکسینه شوند. حداقل، حیوانات باید موقع واگذاری یا مدت کوتاهی بعد از آن واکسینه شوند.

پناهگاه هایی که حیوانات برای مدت طولانی در آن سکونت می کنند وظیفه دارند که مایه کوبی طبق توصیه های پزشکی پناهگاه در پناهگاه تکرار شود. تکرار واکسن برای توله سگ ها و بچه گربه ها تا زمانی که پادتَن مادری رو به کاهش می گذارد انجام شود. توله سگ ها و بچه گربه ها باید هر دو تا سه هفته واکسنشان تکرار شود تا وقتی به سن 20 ـ18 هفتگی برسند.

پناهگاه هایی که حیوانات را موقع ورود واکسینه نمی کنند، یا همه حیوانات را واکسن نمی زنند، بسیار بیشتر احتمال دارد که شیوع بیماری های کشنده ای را که واکسن ها می توانند از آنها جلوگیری کنند تجربه کنند. آیین نامه ها و پروتکل هایی برای مدیریت واکنش های بد و نامطلوب و درمان لازم برای آنها باید توسط دامپزشک تهیه و در دسترس باشد. آموزش طرز صحیح نگهداری واکسن، اجرای آن و درمان واکنش های بد و نامطلوب باید توسط دامپزشک نظارت و انجام شود. محلی که باید واکسن تزریق شود (مثلاً؛ واکسن هاری پای راست در عقب) باید از روی راهنمای مسئولان در نظر گرفته شود. سوابق تمام ایمن سازی هایی که در طی اقامت حیوانات در پناهگاه انجام می شود باید نگهداری شود.

فوریت های پزشکی

4 ـ مراقبت پزشکی فوری (اورژانس)

یک برنامه پزشکی مناسب برای موارد اورژانس و فوری که بتواند مراقبت های پزشکی به موقع و مناسب در اختیار حیوانات مجروح، غمگین و یا آنهایی که علائم واضحی از بیماری دارند بگذارد باید در نظر گرفته شود. به کارکنان باید آموزش داده شود تا شرایطی را که حیوان نیاز به مراقبت فوری دارد تشخیص دهند. طرح مراقبت فوری باید طوری باشد که از رسیدگی فوری به حیواناتی که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند اطمینان حاصل شود و آنهایی که درد می کشند به فوریت دردشان تحت کنترل قرار گیرد (یا در محل و یا با انتقال به تأسیسات و محل دیگر) و یا به شکل انسانی و با ترحم توسط کارکنان مجرب و واجد شرایط کشته شوند.

یک برنامه پزشکی مناسب برای موارد اورژانس و فوری که بتواند مراقبت های پزشکی به موقع و مناسب در اختیار

حیوانات مجروح، غمگین و یا آنهایی که علائم واضحی از بیماری دارند بگذارد، باید در نظر گرفته شود.

5 ـ چگونگی برخورد با درد در حیوانات

پناهگاه ها اغلب با حیواناتی سر و کار دارند که دچار دردهای سخت و شدید و یا شرایط دردناک و مزمن پزشکی هستند. متخصصان بیهوشی کالج دامپزشکی آمریکا  در تعریف درد می گویند: درد پدیدۀ پیچیده ای است که بخش هایی از جسم و روح را درگیر می کند و اغلب تشخیص آن در حیوانات بسیار سخت است. درد حتماً باید تشخیص داده شده و درمانی برای آن در نظر گرفته شود که آن را کاهش دهد. دردهای بی وقفه و گریزناپذیر ممکن است نتایجی مثل: از دست دادن وزن، اختلالات عضلانی، بالا رفتن فشار خون و طولانی شدن طول درمان در بیماری ها و صدمات دیگر در پی داشته باشند. مدیریت فوری درد از ضروریات است. فراهم نکردن درمانی برای کاهش درد غیرقابل قبول است.

شناخت درد و کاهش دادن آن در طیف وسیعی از حیوانات می تواند پیچیده و سخت باشد. حیوانات عکس العملشان نسبت به محرک ها متفاوت است و ممکن است علائم پزشکی و رفتاری مختلفی از خودشان نشان دهند. اگر چه مقیاس ها و سیستم های امتیاز دهی متعددی برای اندازه گرفتن درد حیوانات به چاپ رسیده، اما فقط چند تایی از آنها معتبر هستند و هیچ سیستم طلایی استانداردی برای سنجیدن میزان درد حیوانات که مورد قبول باشد وجود ندارد. اما به هر حال، تصور کلی این است که اگر جریانی برای انسان دردناک باشد پس باید برای حیوان هم دردناک باشد. این مسئولیت پناهگاه است که با توجه به ترکیبی از یافته ها مثل: معاینات جسمی، آشنایی با گونه ها و نژادها، رفتار فردی و دانستن میزان دردی که در جریان بعضی از جراحی ها و یا بیماری های خاص وجود دارد میزان درد را تخمین بزند.

درمان درد چه از نوع دارویی باشد و چه غیردارویی باید توسط دامپزشک نظارت شود. بی حس کننده و مسکن باید دارای قدرت و طول مدت مناسب برای کاهش و رهایی از درد باشد. درمان های غیر دارویی (مثل: ماساژ و فیزیوتراپی) که به بالا بردن راحتی و کاهش اضطراب کمک می کنند می توانند به مکمل های دارویی کمک کنند. در مواقع پیش بینی درد، مسکن و ضد درد باید از قبل فراهم شود (پیشگیرانه). حیوانات باید به طور مرتب مورد ارزیابی مجدد قرار گیرند و مطابق با نیازشان مُسکّن دریافت کنند. اگر امکان تهیه مسکن و آرام بخش برای حیوانات وجود ندارد باید به جای دیگری که امکان برآورده کردن این نیاز و یا کشتن انسانی و از روی ترحم موجود باشد منتقل شوند.

6 ـ کنترل انگل ها

بسیاری از حیواناتی که وارد پناهگاه می شوند آلوده به انگل های داخلی و خارجی هستند. با این که همیشه معاینات بالینی وجود انگل ها را آشکار نمی کند، انگل ها می توانند به آسانی منتقل شوند و باعث بیماری و رنج قابل ملاحظه ای شوند. آنها می توانند در محیط باقی بمانند و برای سلامت جامعه خطرناک باشند. پناهگاه ها مسئولیت دارند که خطر انتقال انگل ها به انسان ها و حیوانات را کاهش دهند. باید با نظارت دامپزشک یک برنامه مؤثر کنترل انگل طراحی شود. حیوانات باید برای انگل های داخلی و خارجی رایج در منطقه و عفونت های آشکار انگل زیان بخش و مضری که در آنها پنهان شده معالجه شوند و دارو دریافت کنند. معالجه و برنامه ریزی برای پیشگیری باید با توجه به دورۀ زندگی انگل و آزمایش های مراقبتی تشخیص انگل های داخلی و خارجی متداول در آن جمعیت صورت بگیرد. ایده آل آن است که، حیوانات باید موقع ورود برای پیشگیری داروی ضد انگل دریافت کنند و در طول مدت اقامتشان در پناهگاه به طور مرتب این کار در فواصل معین تکرار گردد تا از انتشار آنها در محیط جلوگیری شده و خطر انتقال آنها به کارکنان پناهگاه را به حداقل برساند. حداقل، به خاطر اهمیت سلامت جامعه، همه سگ ها و گربه ها حتماً باید قبل از ترک پناهگاه برای کرم های حلقوی و قلابدار کرم زدایی شوند. از آنجا که از بین بردن و ریشه کن کردن تخم های بسیاری از انگل ها از محیط بسیار سخت است، برداشتن فوری مدفوع، ضدعفونی مناسب و خوب و معالجه به طریقی که در بالا توضیح داده شد، قدم های مهمی هستند که کمک می کند تا در سطح فردی، محیطی و جمعی اطمینان حاصل شود که زیست انگلی سلامتی حیوانات و انسان ها را در خطر قرار ندهد.

7 ـ کنترل کردن و گشت زنی روزانه

گشت زنی و کنترل پزشکی باید حداقل یکبار در هر 24 ساعت توسط یک فرد آموزش دیده انجام شود تا از راه بصری و مشاهده، رفاه و سلامت هر حیوانی کنترل شود. مصرف آب و غذا، ادرار و دفع، خلق و خو، رفتار، تحرک و علائم بیماری یا مشکلاتی که حیوان با آن درگیر است در این کنترل باید مدنظر قرار گیرد.

گشت زنی و کنترل باید قبل از نظافت صورت بگیرد تا امکان کنترل میزان غذایی که خورده شده و وضعیت لانه از نظر دفع، ادرار و یا استفراغ وجود داشته باشد.

گشت زنی و معاینات پزشکی باید حداقل روزی یک بار توسط یک فرد آموزش دیده انجام شود تا از راه بصری و مشاهده، رفاه و سلامت هر حیوانی کنترل شود.

برای حیواناتی که به طور گروهی نگهداری می شوند، کنترل کردن باید موقع غذا دادن هم انجام شود تا میزان اشتها (مقدار غذای خورده شده) یا درگیری های اطراف غذا مشاهده شود. هر حیوانی که به نظر می رسد درد دارد؛ رنج می برد و یا ناراحت و اندوهگین است؛ سلامتی اش سیر نزولی و قهقرایی طی می کند؛ و یا احتمال می رود به بیماری های عفونی دچار شده باشد حتماً باید مورد ارزیابی قرار گیرد و ترتیبی داده شود که به طور مرتب و مناسبی این کنترل تکرار شود.

وقتی حیوانات به ظاهر سالم بیش از یک ماه در پناهگاه می مانند، امتحان هایی شامل وزن و شرایط بدنی باید حداقل ماهی یکبار انجام شود و نتایج آن توسط کارکنان آموزش دیده ثبت شود. معاینات و تست های دامپزشکی باید سالی دو بار و یا اگر مسئله ای در پناهگاه وجود دارد به دفعات لازم است انجام شود. حیوانات سالخورده، مریض یا ضعیف و رنجور باید بسته به نیازشان توسط دامپزشک مورد ارزیابی قرار گیرند و تصمیم مناسب در مورد آنها گرفته شود.

می توان مثال های متعددی از شرایطی که نیاز به ارزیابی و مدیریت پیوسته دارند، عنوان کرد. بعضی از این شرایط، البته نه همه آنها، شامل موارد زیر هستند: شرایط دندان ها، تومورها و غده های چرکی، عدم تعادل در غده های درون ریز، و تغییرات ابتدایی اشتها و وزن. بعلاوه، حتماً باید برای حیوانات شرایط و فرصت تمیز کردن خودشان با رفتارهای مناسب گونه شان فراهم گردد تا از پوست، مو و پرهای سالمی برخوردار شوند. موی نمد شده و برس نزده و به هم چسبیده بسیار ناراحت کننده است، مستعد ابتلا به بیماری های پوستی است، و در موارد حاد منتهی به درد و رنج شدید می شود. تیمار کردن و حمام کردن بخش لازم و سازنده ای در سلامت حیوان محسوب می شود و هرگز نباید فکر کرد که جنبه آرایشی دارد و گزینشی است.

8 ـ تغذیه

آب تازه و تمیز و غذای مناسب نیازهای ابتدایی و اصلی تغذیه برای سلامت جسمانی هستند. آب تازه و تمیز حتماً باید همیشه و در همه وقت در اختیار حیوان باشد و به آن دسترسی داشته باشد مگر آنکه یک دلیل پزشکی برای ندادن آب برای مدتی معین وجود داشته باشد.

غذایی که سازگار با نیازهای تغذیه ای و شرایط سلامتی هر حیوان باشد حتماً باید فراهم شود و در اختیار حیوان قرار گیرد.

آب باید هر روز و یا هر وقت که کثیف است، عوض شود. غذایی که سازگار با نیازهای تغذیه ای و شرایط سلامتی هر حیوان باشد حتماً باید فراهم شود و در اختیار حیوان قرار گیرد. مقدار و تعداد دفعات غذا بسته به گونه، اندازه، میزان فعالیت، شرایط سلامتی حیوان و رژیم خاص انتخاب شده و این که حیوان در چه مرحله ای از زندگی قرار دارد متفاوت است. غذا حتماً باید تازه، خوشمزه و مطبوع، خالی از آلودگی و فساد و حاوی مواد مغذی لازم برای نیازهای روزانه بوده و به حیوان اجازه دست یافتن به حداکثر رشد، وزن طبیعی و بار آوردن فرزندان سالم را بدهد. غذای داخل لانه ها باید به طور مرتب امتحان شود تا اطمینان حاصل شود که آلوده و فاسد نیست. باقیمانده غذای خورده شده بعد از 24 ساعت باید دور ریخته شود. پس مانده غذای یک حیوان و غذای خورده نشده او نباید به حیوان دیگری داده شود.

ایده آل آن است که یک رژیم و غذا به طور دائم به همه حیوانات داده شود و غذاهای مختلف به آنها داده نشود. دادن یک غذای ثابت از به هم ریختگی معده و روده، استرس و فشار عصبی، بی اشتهایی ناشی از تغییر مکرر رژیم غذایی جلوگیری و کمک می کند که آن غذا به مقدار مناسب خورده شود. به علت آلودگی های باکتریایی یا انگلی و خطراتی که متوجه سلامت جامعه می شود دادن غذای خام در پناهگاه ها توصیه نمی شود.

به سگ ها و گربه های بالغ باید حداقل یک بار در روز غذا داده شود.

آیده آل آن است که به سگ ها دو بار در روز غذا داده شود؛ به گربه ها باید چند بار در روز در مقدار کم غذا داده شود و یا باید آنها را تشویق کرد در طول روز به دنبال آن بگردند و جستجو کنند.

حیواناتی که از غذا نگهبانی و مراقبت می کنند یا به هم لانه ای های خود اجازه دسترسی به غذا را نمی دهند باید در لانه جدا نگهداری شوند و یا به طور جداگانه به آنها غذا داده شود.

اگر غذا تمام روز برای گربه ها فراهم نیست، حداقل، باید به آنها دو بار در روز غذا داده شود. به توله یا بچه گربه های سالم حتماً باید چندین بار در روز در مقادیر کم غذا داده شود و یا در تمام طول روز غذا در اختیارشان باشد (انتخاب آزاد) تا بدنشان میزان سوخت و ساز بالاتری داشته باشد و از نوسان میزان گلوکوز خون (هیپوگلیسمی) که زندگی شان را در خطر می اندازد، در امان بمانند. حیوانات رنجور و ضعیف، زیر وزن طبیعی (خیلی لاغر)، حامله، و شیرده باید از وعده های غذایی بیشتری برخوردار شوند تا نیازهای سوخت و ساز بدنشان تأمین شود. موقع تنظیم آیین نامه و پروتکل تغذیه برای گروهی از حیوانات باید از نظرات دامپزشک نیز استفاده شود، همین طور موقع درمان و تغذیه حیواناتی که نحیف و گرسنگی کشیده هستند و یا آنهایی که از نظر تغذیه و سلامتی به رژیم های خاص نیاز دارند.

مقدار غذایی که توسط حیوان خورده می شود باید به طور روزانه کنترل شود. حیوانات باید به طور مرتب و از روی برنامه وزن شوند و شرایط بدنی شان مورد ارزیابی قرار بگیرد. حیوانات دارای نیازهای سوخت و سازی بسیار مختلفی هستند. به هر حیوان باید آنقدر که نیاز دارد غذا داده شود تا از اضافه یا کم شدن وزنش جلوگیری شود. حیواناتی که از خود بی اشتهایی نشان می دهند، یا به شدت وزن از دست داده یا اضافه وزن پیدا کرده اند حتماً باید توسط دامپزشک مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرند و در صورت لزوم معالجه شوند.

آب و غذا باید در ظرف های مناسب ریخته شوند و طوری طراحی و قرار داده شوند که همه حیوانات جایگاه به آن دسترسی داشته باشند. ظرف های آب و غذا حتماً باید بی خطر، به تعداد کافی، و در اندازه های مناسب باشند. وقتی در یک جایگاه (لانه) بیش از یک حیوان قرار داده می شود باید دقت شود که از نظر رژیم غذایی شبیه هم باشند. حیواناتی که از غذا نگهبانی و مراقبت می کنند یا به هم لانه ای های خود اجازه دسترسی به غذا را نمی دهند باید در لانه جدا نگهداری شوند و یا به طور جداگانه به آنها غذا داده شود. محل گذاشتن ظرف های آب و غذا باید طوری باشد که قابل مشاهده باشند، دسترسی به آنها برای تمیز کردن و پر کردن آسان باشد و باید از آلودگی های ناشی از ادرار و مدفوع و زباله دور باشند. اگر از وسایل خودکار و اتوماتیک یا بطری های آب استفاده می شود، به طور روزانه باید آنها امتحان شوند تا از درست کار کردن و تمیز بودنشان اطمینان حاصل شود و در فواصلی که لانه در اختیار حیوان دیگری قرار می گیرد حتماً باید ضدعفونی شوند.

غذای مانده هم به خاطر امکان فاسد شدن و هم به علت جلب توجه آفات سلامتی را به خطر می اندازند. غذایی که بین حیوانات تقسیم می شود اگر تا 24 ساعت بعد از توزیع خورده نشود باید دور ریخته شود. یک برنامه منظم برای ضدعفونی ظرف های آب و غذا باید وجود داشته باشد. محل تهیه و ذخیره غذا حتماً باید ضدعفونی و در شرایط پاکیزه ای نگهداری شود. موجودی غذا باید طوری ذخیره و نگهداری شود که از آلودگی و فساد آن جلوگیری شود. برای نگهداری غذاهای فاسد شدنی یخچال لازم است و آنها باید در یخچال نگهداری شوند. غذا پس از انقضای مدت اعتبار نباید به حیوانات داده شود. عواملی از قبیل در معرض هوا یا حرارت قرار گرفتن از عمر اعتبار غذا کم می کند. مواد سمی و آفات جانوری نباید با غذا، محل تهیه غذا و محل ذخیره غذا در تماس باشند. غذای ذخیره شده اگر از بسته بندی اصلی برداشته می شود حتماً باید با برچسب مشخص شود و مأخذ آن به روشنی روی برچسب نوشته شود.

9 ـ رفاه جمعیت

سلامت هر یک از حیوانات و یا جمعیت حیوانات به طور کلی به هم وابسته و لازم و ملزوم یکدیگرند. در بیشتر پناهگاه ها وجود یکی بدون آن دیگری میسر نیست. بنابراین، کارکنان پزشکی پناهگاه باید به طور مرتب وضعیت سلامت تک تک سگ ها به طور انفرادی و در عین حال کل جمعیت پناهگاه را تحت کنترل داشته باشند تا خیلی زود متوجه نشانه های بروز مشکلات و دخالت فوری در جلوگیری از آن بشوند. ایده آل آن است که پناهگاه ها بتوانند تخمینی از تکرار و فراوانی مشکلات خاص داشته باشند (مثلاً؛ عفونت دستگاه تنفسی، ویروس پاروو) و اهداف و راهکارهایی درست و مطابق با واقعیت در نظر بگیرند، و کارایی برنامه های بهداشت و سلامتی را کنترل کنند، و به طور کلی، به سوی مدیریت بهتر جمعیت و رفاه فردی گام بردارند. این نوع نظارت و مراقبت شناخت و گزارش مشکلات را آسانتر می کند، تشخیص ها را دقیق تر می نماید، و مداخله و ثبت موارد را مؤثرتر می کند. طرح های سلامتی حیوانات حتماً باید با توجه به تغییراتی که در سلامتی، بیماری و یا مرگ حیوانات مشاهده می شود مورد بازبینی قرار گیرد.

علاوه بر دنبال کردن روند مسائل خاص مربوط به سلامتی، یک بررسی و تجدید نظری نیز به شکل متناوب و دوره ای در مورد میزان بیماری ها و مرگ ها باید انجام شود. مرگ های پناهگاهی اغلب نشانه های بالا رفتن بیماری های عفونی (مثل: ویروس پاروو یا عفونت دستگاه تنفسی؛ url) است که پناهگاه باید پاسخگوی آن باشد. مرگ های بعد از پذیرش در پناهگاه، نه آنهایی که مربوط به کشتن از روی ترحم هستند، هرگز نباید تعدادشان بیش از نسبت کمی از حیوانات پذیرش شده باشد. برای مثال، آمار استانی کنترل حیوانات شهرداری یا گروه های نجات و هیومین سوسایتی در ویرجینیا برای سال های 2007 ـ 2004 نشان می دهد که 2% از گربه ها و 1% از سگ های پذیرش شده در این گونه تأسیسات مرده اند (این اطلاعات سالانه از طرف دپارتمان خدمات کشاورزی و مصرف کننده دفتر ایالت ویرجینیا منتشر می شود). یک بررسی از 11 پناهگاه حیوانات (از جمله پناهگاه های بزرگ شهرداری در شهرهایی مثل لس آنجلس و نیویورک) نشان داد که میانگین “مرگ پناهگاهی” (با تقسیم تعداد سگ ها و گربه هایی که تحت مراقبت پناهگاه مردند بر مجموع سگ ها و گربه هایی که بعد از پذیرش زنده هستند) 75/0 درصد (بین61/1 ـ 18%) است. تعداد بالاتر از این ارقام نشان دهنده وضعیتی است که نیاز به کنترل و رسیدگی فوری دارد.

10 ـ واکنش به بیماری

واکنش به بیماری حتماً باید یکی از قسمت های لازم و سازنده برنامه سلامتی پناهگاه باشد. یک طرح واکنش به بیماری باید شامل مقیاس های کاهش دادن انتشار و سرایت بیماری به حیوانات و انسان هایی باشد که مبتلا نشده اند و همچنین مراقبت شایسته و مناسبی در رابطه با حیواناتی که مبتلا شده اند، باشد. به علت انواع گسترده و مختلف عوامل بیماری زا، نحوۀ سرایت و نوع تأسیسات، نمی توان برای همه موقعیت ها واکنش یکسان و واحدی را در نظر گرفت. (بیانیه موقعیت ASV در مدیریت شیوع بیماری عفونی،2008) (برای اطلاعات بیشتر در زمینه پیشگیری از سرایت بیماری بخش سلامت جامعه را ببینید.)

الف ـ جداسازی

همه تأسیسات و پناهگاه ها باید برنامه جداسازی حیوانات بیمار یا مشکوک به بیماری و یا تازه پذیرش شده ها را داشته باشند تا ضمن مراقبت انسانی از آنها سایر حیوانات پناهگاه در خطر قرار نگیرند. جداسازی ممکن است در محل و یا از طریق انتقال به تأسیسات دیگر عملی شود. وقتی جداسازی مقدور نیست، یا کنترل انتشار و سرایت بعضی از عوامل بیماری زا میسر نمی باشد، پناهگاه باید با دقت عواقب در معرض خطر بیماری قرار گرفتن کل جمعیت پناهگاه را در مقابل از کشتن از روی ترحم این تعداد را بسنجد. نگه داشتن حیواناتی که دارای بیماری های عفونی هستند در داخل جمعیت پناهگاه غیرقابل قبول است. حتی حیواناتی که نشانه های کلینیکی خفیف امراض مسری در آنها دیده می شود نباید در کنار سایر ساکنان پناهگاه قرار داده شوند چون با این کار خطر انتشار بیماری مسری در حد چشمگیری بالا برده می شود.

ب ـ تشخیص

وقتی شرایط غیر عادی حکم فرما می شود، یا یک بیماری عفونی حاد شیوع پیدا می کند، باید در پی تشخیص یا شناخت عوامل بیماری زای مخصوص آن بیماری بود. در ابتدا، یک تشخیص بالینی باید توسط دامپزشک صورت بگیرد و بر اساس آن واکنش و درمان مناسب تجویز شود. اگر عامل بیماری زای خاصی شناخته نشد، حتماً باید یک برآورد خطر بر اساس عوامل بیماری زای مشکوک و تعداد حیواناتی که با حیوانات آلوده در تماس بوده اند، تهیه گردد.

حیواناتی که مشکوک به ابتلا به بیماری های عفونی جدی هستند، تا زمانی که به طور کامل درمان نشده اند حضورشان در کنار کل جمعیت پناهگاه خطری ندارد و یا میزان خطرش بسیار پایین است باید جداسازی شوند. وقتی حیوانی از یک بیماری ناشناخته و غیرقابل توضیح می میرد، باید روی او کالبدشکافی و بافت برداری انجام شود تا با اطلاعات به دست آمده بتوان بقیه جمعیت را محافظت کرد.

آیین نامه ها و پروتکل هایی که بیماری های رایج را بر اساس علائم بالینی تعیین می کنند باید با مشورت دامپزشک تهیه و مورد استفاده قرار بگیرند. این آیین نامه ها باید با جزئیات دورۀ بیماری و درمان مؤثر آن را تعیین و توضیح دهند. وقتی دورۀ بیماری یا درمان آن انتظارات را برآورده نمی کنند و با آنچه در آیین نامه تعریف شده مطابقت ندارند باید با دامپزشک مشورت شود.

پ ـ واکنش به شیوع بیماری

به هنگام شیوع بیماری حتماً باید حیوانات مبتلا، در خطر ابتلا یا مشکوک به ابتلا، و حیوانات سالم یا گروه حیوانات باید جدا از هم نگهداری شوند. در بعضی شرایط، ممکن است لازم باشد که پذیرش یا واگذاری به منظور جلوگیری از انتشار بیماری متوقف گردد. در سایر شرایط، یک اتاق کاملاً جدا و مناسب برای کنترل انتشار بیماری کافی است. ایده آل آن است که از جا به جایی حیوان تا زمانی که یک راهکار مناسب برای کنترل وضعیت پیدا نکرده ایم خودداری کنیم. دست زدن به حیوان و رفت و آمد در اطراف او باید محدود شود و به حداقل برسد. در واکنش به شیوع بیماری، آیین نامه ها (واکسن زدن، ضدعفونی، نقل و انتقال) باید مرور شوند تا از میزان مصرفی که روی عوامل بیماری زا در پناهگاه مؤثر هستند اطمینان حاصل شود. موقع شیوع بیماری، حیوانات باید دو بار در روز برای کنترل علائم بیماری مورد مشاهده و بررسی قرار گیرند. پناهگاه ها باید زمانی که هنوز خطر انتقال بیماری به سایر حیوانات وجود دارد از برگرداندن حیوانات شفا یافته یا در معرض ابتلا به میان جمع خودداری کنند. اگر حیوان مبتلایی به پناهگاه دیگری فرستاده می شود همه اطلاعات مربوط به بیماری او بدون کتمان و آشکارا باید در اختیار آن پناهگاه یا گروه دیگر قرار بگیرد و چیزی پنهان نشود. پناهگاه ها همچنین در موارد شیوع بیماری های مسری باید تابع قوانین دولتی باشند و آنها را مراعات کنند.

اگر چه بندرت پیش می آید که این تنها گزینه باشد، کاهش جمعیت می تواند یکی از واکنش ها نسبت به شیوع بیماری باشد. پیش از آن که کاهش جمعیت صورت بگیرد، عوامل زیادی از جمله پخش، بیماری زایی، مرگ و میر و سلامت عمومی باید در نظر گرفته شوند. همه راه های دیگر باید به طور کامل مورد بررسی قرار گیرند و این تصمیم حتماً باید آخرین گزینه باشد و راه دیگری وجود نداشته باشد (نظر ASV در مورد مدیریت شیوع بیماری های عفونی، 2008).

11 ـ درمان پزشکی حیوانات پناهگاه

تصمیم های درمانی باید بر اساس جنبه هایی از قبیل توانایی فراهم کردن تسکین و آرامش به نحو انسانی، پیش آگهی از بهبود، احتمال تعیین جا بعد از معالجه، و تعداد حیواناتی که باید تحت معالجه قرار گیرند باشد. طول درمان، مخارج و منابع مالی موجود برای درمان نیز از مواردی هستند که باید به آنها توجه شود.

وضعیت مجاز و مشروع حیوان هرگز نباید جلوی درمان یا رها کردن حیوان از عذاب کشیدن را بگیرد (ممکن است شامل کشتن از روی ترحم باشد اگر درد و رنج را نشود کاهش داد). پناهگاه ها حتماً باید آیین نامه های خاصی در مورد مراقبت از حیواناتی که وضعیت قانونیشان مشکل دارد داشته باشند.

تصمیم ها باید بین بهترین گزینه درمانی برای هر سگ بیمار به طور انفرادی و کل جمعیت پناهگاه در تعادل و توازن باشد. وقتی به درمان نیاز هست، پناهگاه ها مسئول تأمین آن برای حیوانات و افرادی که با حیوانات سر و کار دارند و در آنجا کار می کنند و محیط اطراف هستند.

این که اجازه دهیم حیواناتی که مبتلا به بیماری های عفونی جدی هستند در میان سایر ساکنان پناهگاه زندگی کنند غیرقابل قبول است.

استفاده بی خطر و مؤثر از داروها نیاز به تشخیص درست، مدیریت صحیح و کنترل کردن روند بیماری و تعیین شکست و یا موفقیت این شیوه دارد. کسانی که درمان می کنند باید از آموزش، مهارت و امکانات لازم برخوردار باشند تا اطمینان حاصل شود که درمان به درستی و خوبی مدیریت می شود.

پناهگاه ها همچنین باید آیین نامه روشنی در مورد رسیدگی به بیماری هایی که بعد از واگذاری پیش می آید داشته باشند. موقع واگذاری باید سرپرست و یا کسی که حیوان به خانه یا تأسیساتش منتقل می شود به طور کامل در جریان وضعیت سلامت و یا بیماری حیوان قرار گیرد و یک کپی از پرونده پزشکی آن حیوان و معالجاتی که در موردش اعمال شده در اختیار او قرار گیرد.

استفاده از داروهایی که نیاز به نسخه دارند، و داروهایی که تحت کنترل هستند و یا استفاده از دارو برای موردی به غیر از آن چه برچسب روی دارو تعیین کرده است نظارت حرفه ای لازم است. آیین نامه های مربوط به دارو و درمان، که با مشورت یک دامپزشک تهیه و ایجاد شده، و مدیریت بیماری های رایج و معمولی باید در اختیار کارکنان باشد. همه موارد دارو و درمان باید به ثبت برسد.

استفاده از ضد میکروب ها برای جمعیت پناهگاه ایجاب می کند که به طور خاص ذکر شوند. باکتری ها این توانایی را دارند که نسبت به بعضی از داروها مقاوم شوند.

در بعضی موارد، آنها می توانند این مقاومت را به سایر باکتری ها منتقل کنند، از جمله به آنهایی که در انسان و حیوان بیماری های عفونی حاد ایجاد می کنند. برای جلوگیری از ایجاد و شکل گرفتن مقاومت ضد میکروبی، بسیار لازم و حیاتی است که استفاده از ضد میکروب ها را محدود به آن شرایطی کنیم که این داروها به وضوح برای آنها ضروری تشخیص داده شده اند. انتخاب آنتی بیوتیک و مقدار آن باید مخصوص آن نوع عفونت و معالجه حیوان باشد؛ و اگر امکان داشته باشد، بر اساس یک تشخیص مناسب. استفاده نامناسب از آنتی بیوتیک ها جایگزین خوبی برای طب پیشگیری محسوب نمی شوند. راهنمای استفاده از ضد میکروب ها برای حیوانات خانگی منتشر شده است و این اصول باید جزیی از برنامه پناهگاه باشند.

سلامت رفتاری و رفاه روانی

سلامت و رفاه خوب بستگی به برآورده شدن نیازهای روحی روانی، رفتاری و جسمی حیوانات دارد. حیوانات به طور انفرادی دارای طیف وسیعی از نیازهای روانی هستند که با توجه به عواملی مثل: گونه، ساختار ژنتیکی، شخصیت، تجربیات قبلی و اجتماعی بودن و سابقه حشر و نشر با دیگر حیوانات یا انسان ها تعیین می شوند. مراقبت رفتاری باید تناسب هر حیوان به عنوان یک فرد را با وضعیتی که به وسیله گروه تجربه می شود در نظر بگیرد.

کارکنان پناهگاه باید برای تشخیص علائم استرس، درد و رنج حیوانات و در مقابل علائم تطبیق یافتن موفقیت آمیز آنها با محیط پناهگاه آموزش دیده باشند.

محیط حشر و نشر و ساختاری، همچنین فرصت های شناختی و فعالیت های جسمانی (فیزیکی)، برای همه گونه های حیوانی حائز اهمیت هستند. محیط مناسب شامل سرپناه و محل راحت برای استراحت، که در آن حیوانات از ترس و اندوه در امان باشند و توانایی آن را داشته باشند که رفتارهای طبیعی گونه خود را بروز دهند. عدم کنترل محیط یک حیوان یکی از استرس زا ترین چیزها برای حیوان محسوب می شود. میزان فشار روحی وارد شده در اثر زندانی شدن حتی کوتاه مدت در یک قفس در پناهگاه می تواند سلامت حیوانات را به خطر بیاندازد و در صورتی که دراز مدت باشد اغلب نتیجه اش این می شود که حیوانات از اضطراب دائمی که نتیجه انزوا و دوری از اجتماع است تحریک روانی نامناسب و فقدان تحرک جسمانی رنج ببرند.

برای کاهش فشار روحی و درد و رنج و تشخیص مسائل رفتاری که ممکن است سلامتی و ایمنی انسان ها و سایر حیوانات را به خطر بیاندازد، داشتن مراقبت از سلامت رفتاری مناسب بسیار لازم است.

وقتی فرصت های ساختن و کنار آمدن با زندگی در پناهگاه (مثل: پنهان شدن، جستجو کردن، هم صحبتی و حشر و نشر اجتماعی، انگیزه های روانی و ورزش اروبیک) کاهش پیدا می کند فشار روحی و رفتارهای غیرطبیعی رو به ازدیاد و وخامت می گذارد. مسائل رفتاری سلامت و رفاه و همچنین پتانسیل واگذار شدن را به خطر می اندازد.

1 ـ ملاحظات و دقت های زمان پذیرش

الف ـ تاریخچه رفتاری

در زمان پذیرش باید یک تاریخچه تمام و کمال رفتاری و دلیل یا دلایل رها کردن حیوان به دست آورده و فراهم گردد. موقع پذیرش حیوانات بی سر پناه هم باید همه اطلاعات ممکن جمع آوری و ثبت شوند. ایده آل آن است که این اطلاعات از طریق مصاحبه فراهم شود ولی پر کردن پرسشنامه هم قابل قبول است. گرفتن تاریخچه رفتاری باید برای هشدار به کارکنان در مورد مسائلی مانند پرخاشجویی یا اضطراب مورد استفاده قرار گیرد و اگر حیوان نیازهای خاصی دارد به کارکنان اطلاع داده شود تا مراقبت لازم از او به عمل بیاید.

پناهگاه ها باید توجه داشته باشند که این تاریخچه ها اگر چه خیلی اهمیت دارند، ممکن است کامل و دقیق نباشند بطور مثال، بعضی از مسائل رفتاری مثل پرخاشجویی ممکن است در موردشان بی اهمیت جلوه داده شوند و یا به خوبی و درستی گزارش نشوند. همه موارد یک تاریخچه رفتار پرخاشجویانه، همراه با شرایط و موقعیتی که آنها اتفاق افتاده اند باید جزئی از گزارش حیوان باشند.

ب ـ کاهش دادن فشار روحی

حیوانات فشارهای روحی مختلفی را در پناهگاه ها تجربه می کنند که با پروسه پذیرش آغاز می شود. حتماً باید مراقبت شود که در طول انجام مراحل پذیرش فشار روحی وارده به حیوان در حداقل ممکن باشد تا باعث مسائل بعدی از قبیل به تعویق افتادن عادت کردن و یا تطبیق یافتن با محیط پناهگاه و یا طولانی تر کردن یا تشدید کردن اضطراب و رنج روانی نشود. در طول مراحل پذیرش، باید دقت خاصی به عمل آید تا گربه ها در فضایی که در معرض دیدن یا شنیدن صدای سگ ها هست قرار داده نشوند.

2 ـ ارزیابی رفتاری

تخمین و ارزیابی رفتار حیوان باید در موقع پذیرش شروع شود و مراقبت شود که مسائل جسمی که نیاز به توجه و رسیدگی دارند یادداشت شوند. نکات دیگری که باید به آن توجه شده و یادداشت شود توجه به مسائل رفتاری (فشار روحی، ترس، اضطراب، پرخاشجویی) است که نیاز به مداخله داشته و روی نحوۀ درست و ایمن لمس کردن، جابجایی و یا مراقبت از حیوان تأثیر دارد و باید در پرونده حیوان ثبت شود. برای پاسخ به نیازهای رفتاری حیوان باید فوری اقدام شود. ارزیابی از رفتار هر حیوان باید تا آخرین روز اقامتش در پناهگاه ادامه داشته باشد.

نشانه های رفتار معمولی و غیرمعمولی نشان می دهد که کنار آمدن یک حیوان با محیط پناهگاه تا چه حد موفقیت آمیز بوده است، بنابراین، کارکنان باید با زبان حرکات جسمی و رفتارهای دیگری که نشان دهنده فشار روحی، درد و رنج و اندوه در حیوانات هستند درست به اندازه آنهایی که نشان دهنده تطبیق موفقیت آمیز آنها با محیط پناهگاه است، آشنا باشند. وقتی حیوانات خوب با محیط پناهگاه تطبیق پیدا کرده باشند و نیازهای رفتاریشان برآورده شده باشد و راضی و خشنود باشند، از خود رفتارهای طبیعی و نرمالی مثل: داشتن اشتهای خوب، فعال بودن، اجتماعی بودن، تمیز کردن خود، بازیگوشی و خواب خوب و خالی از استرس را به نمایش می گذارند. بروز نشانه هایی از قبیل: فشار روحی (استرس)، برخوردها و نزاع های اجتماعی، درد و یا سایر انواع رنج و اندوه، شامل: مخفی شدن مستمر و پیوسته، ارتباط خصمانه با سایر حیوانات، کاهش یافتن میزان فعالیت و اشتها، افسردگی و یا کناره گیری از جمع، خشم و یأس به هنگام محدود شدن و یا پرخاشجویی، رفتارهای کلیشه ای (مانند: چرخیدن، پریدن و یا راه رفتن مستمر و پیوسته) یا سایر رفتارهای غیرطبیعی علامت عدم موفقیت در تطبیق با محیط پناهگاه است. نیازهای حیوانات به طور انفرادی فرق خواهد داشت. حیوانات باید به طور روزانه کنترل شوند تا گرایش ها و تغییرات در رفاه و واکنش به نیازهای رفتاریشان شناسایی شود.

کارکنان هر روز باید یافته های خود را ثبت و گزارش کنند. ترک عادت های رفتاری طبیعی و نرمال و همچنین قیافه و سر و وضع یک حیوان ممکن است نمودار و نشاندهنده وجود درد در حیوان باشند. وقتی درد و رنج در حیوانی تشخیص داده شد، لازم است که فوری گام های لازم برای کاهش آن برداشته شود. (بخش سلامت پزشکی و رفاه جسمانی برای اطلاعات در زمینه مدیریت درد را ببینید.)

بعضی از حیوانات پناهگاه ممکن است دچار آن چنان فشار روحی و استرس شدیدی باشند که حتی با بهترین روش ها نشود آن را کاهش داد و آرام کرد. اما، اگر تعداد زیادی از حیوانات پناهگاه از خود نشانه های استرس و فشار روحی بی وقفه ای را بروز می دهند حتماً باید برای بهبود آن قدم های لازمی که در آیین نامه های مربوط به کاستن از فشار روحی برداشته شود. به دلایل انسانی، باید از حبس کردن طولانی مدت حیوانات وحشی و آن دسته از حیواناتی که ترسو و تحت فشار روحی بوده و به هیچ درمانی نیز پاسخ نمی دهند خودداری شود.

آیده آل آن است که قبل از جابجایی یا تغییر دادن خانه حیوان یک ارزیابی رفتاری حساب شده و برنامه ریزی شده در مورد او انجام شود. بعضی از ارزیابی ها به طرزی موشکافانه تحت بررسی و مطالعه قرار گرفته، معمولاً پذیرفته شده اند، روی آنها مطالعه شده و یا منتشر شده اند، اما هیچ کدام از نظر علمی دارای این اعتبار که بتوانند رفتار آتی حیوان را در یک خانه با اطمینان پیشگویی کنند نیستند. اما، اطلاعات به دست آمده از چنین تست هایی (مثل: میزان تحرک و برانگیختگی) ممکن است برای شناخت شخصیت حیوان، تعیین نیازهای رفتاری او در پناهگاه، جور کردن حیوان با متقاضی سرپرستی و شناسایی حیواناتی که برای اسکان دادن در جای دیگر مناسب نیستند به کار بیاید و مفید واقع شود.

سازمان هایی که خودشان این ارزیابی را تولید می کنند باید این کار را با مشورت یک دامپزشک یا رفتار شناس آشنا با علم و تئوری ارزیابی رفتار انجام دهند. کارکنانی که کار ارزیابی را انجام می دهند باید به نحو مطلوبی برای اجرا، تفسیر و برداشت و ایمنی آموزش ببینند. باید یک فرم استاندارد برای امتحان رفتار در موقع ارزیابی مورد استفاده  قرار گیرد و همه نتایج باید به ثبت برسد. ارزیابی رفتاری رسمی لزوماً نباید اطلاعاتی را که از طریق صاحب حیوان و یا مشاهده کارکنان در زمان مداخله آنها به دست آمده است بی اعتبار کند. یک ارزیابی کلی باید شامل همه اطلاعات جمع آوری شده (تاریخچه، رفتار در زمان اقامت در پناهگاه و ارزیابی رسمی) در رابطه با حیوان باشد.

حوزۀ ارزیابی روشمند و حساب شده برای گربه ها کمتر از سگ ها تثبیت شده و رایج است. با این همه، گربه ها را باید از طریق مشاهده رفتار و ارتباط برقرار کردن با گربه برای ارتقاء مراقبت در پناهگاه (مانند: شناخت گربه های خجالتی، تحت فشار روحی، ترسو، غیر اجتماعی و کناره گیر یا وحشی) و کمک به قرار دادن آنها در طبقه بندی های مناسب مورد ارزیابی قرار داد.

به روند بهبود بخشیدن به محیط و مراقبت رفتاری پناهگاه باید همان قدر اهمیت داده شود که به سایر بخش های مراقبت از حیوانات اهمیت  داده می شود و نباید تصور شود که گزینه ای اختیاری است

3 ـ مراقبت در داخل پناهگاه

الف ـ محیط

جایگاه ها

مسکن مناسبی که با نیازهای رفتاری حیوانات تناسب داشته باشد فشار روحی را کاهش می دهد. حتی مسکن نگهداری کوتاه مدت هم باید حداقلی از نیازهای رفتاری حیوانات را با جدا سازی قسمت های ادرار و مدفوع، غذا خوری و استراحت و فضای کافی برای ایستادن و چند قدم راه رفتن و نشستن یا دراز کشیدن تمام قد تأمین کند. (بخش تأسیسات و راهنمای مسکن حیوانات را ببینید).

جدا سازی

جدا سازی حیوانات در موقع پذیرش بر حسب گونه ای که به آن تعلق دارند از واجبات است. این کار برای فراهم کردن نیازهای رفتاری و همچنین بهداشت و رفاه مناسب ضروری است. حیواناتی که طعمه واقع می شوند (مانند: پرندگان، خوکچه های هندی، همسترها (نوعی موش) خرگوش ها) باید در تمام مدت به دور از حیوانات شکارچی (مانند: راسو (موش خرما)، گربه ها و سگ ها) نگهداری شوند. قرار گرفتن حیوانات طعمه با حیوانات شکارچی در یک قسمت باعث فشار روحی فوق العاده زیادی در آنها می شود چون در معرض بو، صدا و ارتباط چشمی با آنها قرار می گیرند. به علت آن که گربه ها ممکن است از صدای پارس سگ ها شدیداً دچار استرس و فشار روحی شوند باید به طور فیزیکی کاملاً جدا و دور از دید و صدای سگ ها نگهداری شوند.

محیط های جدید بسیار تنش زا هستند مخصوصاً برای سگ ها و گربه های خجالتی، غیراجتماعی، وحشی و سالخورده. ایده آل آن است که این حیوانات، یا هر حیوان دیگری که علائم فشار روحی از خود بروز می دهد از ابتدا در جای جداگانه و آرام نگهداری شود. حتی انتقال حیوان به یک قسمت ساکت تر در همان بخش می تواند مفید باشد.

ب ـ امور روزمره

کارهای روزمره باید از روی برنامه و در ساعات معینی انجام شود چون اگر غیرقابل پیش بینی باشد باعث افزایش فشار روحی در حیوانات می شود و ممکن است نتیجه اش اضطراب و ترس حاد و مزمن باشد. بر عکس، وقتی وقایع استرس زا قابل پیش بینی باشند حیوانات در بین واکنش های ناشی از فشار روحی احساس آرامش و راحتی می کنند. حیوانات همچنین به تجربه های مثبت در امور روزمره خود پاسخ و واکنش نشان می دهند. غذا دادن و وقت بازی کارهاییست که حیوانات به میزان زیادی منتظرش هستند. بنابراین، برنامه زمان بندی شده و منظم برای این وقایع مثبت روزمره باید در اولویت باشد. شب ها باید چراغ ها خاموش شوند و روزها روشن شوند تا ریتم طبیعی زندگی حیوانات رعایت شود. انجام این کار به شکل نامرتب یا روشن بودن یا خاموش بودن چراغ ها به طور دائمی ذاتاً تنش زا و ناراحت کننده است.

پ ـ غنا بخشیدن و جامعه پذیری

غنا بخشیدن به معنای یک روند بهبود بخشیدن به محیط و مراقبت رفتاری از حیوانات محبوس در قالب نیازهای رفتاری آنان است. هدف از غنا بخشیدن کاهش فشار روحی و بالاتر بردن سطح رفاه به وسیله برانگیختن، تشویق در انجام رفتارهای خاص گونه ها (مانند: جویدن در سگ ها و جوندگان، پنجه کشیدن درگربه ها) و دادن اجازه به حیوانات برای داشتن کنترل بیشتر روی محیطشان می باشد. برنامه های موفق غنا بخشیدن جلوی تشکیل یا تظاهر رفتار غیرطبیعی را می گیرد و برای حیوان رفاه روانی ایجاد می کند. به غنا بخشیدن باید همان قدر اهمیت داده شود که به سایر جنبه های مراقبت از حیوان مثل تغذیه و بهداشت و مراقبت دامپزشکی اهمیت داده می شود، و نباید فکر کرد که این گزینه ای اختیاری است و اهمیت زیادی ندارد. حداقل، باید برای حیوانات ارتباط اجتماعی، تحریک روانی، و فعالیت بدنی منظم فراهم شود. برای بعضی از حیوانات، ممکن است قسمتی از نیازهای اجتماعی از طریق ارتباط و تعامل با اعضای گونه خودشان تأمین شود.

ارتباط با مردم

ارتباط اجتماعی مثبت و منظم روزانه با انسان ها برای سگ ها و گربه ها هر دو ضروری است (به استثنای حیوانات وحشی). این ارتباط ها برای کاهش فشار روحی بسیار مهم و حیاتی هستند و یکی از اشکال قدرتمند غنا بخشیدن محسوب می شوند.

ایده آل آن است که یک نفر مسئولیت و مراقبت از هر حیوان را داشته باشد تا از نیازهای هر حیوان به طور انفرادی آگاهی حاصل کند و حیوان هم به او عادت کند. 

انجام دادن کارهای روزانه پرورش حیوان به معنای فراهم کردن نیازهای اجتماعی حیوان نیست. حیوانات باید نوعی از برانگیختگی و ذوق را خارج از چهارچوب فعالیت هایی مثل تغذیه و تمیز کردن روزانه دریافت کنند (مانند: راه رفتن، بازی کردن، تیمار شدن، نوازش شدن و غیره). این موارد مخصوصاً برای حیواناتی که برای مدت طولانی نگهداری می شوند بسیار مهم است. برای حیواناتی که برای کوتاه مدت نگهداری می شوند و سابقه سلامتی شان نامعلوم است، ارتباط اجتماعی باید با کنترل امراض عفونی در تعادل باشد و تناسب داشته باشد. وقتی به علت بیماری و یا دلایل رفتاری حیوانات باید زندانی باشند، ارتباط اجتماعی هنوز هم باید برقرار باشد، اما بدون بیرون آوردن حیوان از جایگاهش.

برقرار کردن ارتباط اجتماعی برای توله سگ ها و بچه گربه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باعث رشد و پیشرفت رفتار طبیعی در آنها می شوند. بدون دست زدن و لمس کردن و قرار دادن آنها در برابر محرک های مثبت و جدید، حیوانات دچار ترس مزمن و اضطراب خواهند شد و یا از عدم توانائی بطور طبیعی در تطبیق یافتن با محیط شان رنج خواهند برد. به دلایلی که ذکر شد، باید برای ارتباط اجتماعی توله سگ ها و بچه گربه ها اولویت بالایی در نظر گرفته شود. این کار بهتر است در خارج از پناهگاه انجام شود (مثلاً: در خانه موقت).

برای توله ها و بچه گربه هایی که در پناهگاه مسکن دارند ارتباط اجتماعی باید با کنترل امراض عفونی در تعادل باشد و تناسب داشته باشد. ارتباط اجتماعی می باید توسط کارکنان یا داوطلبانی انجام شود که روپوش تمیزی به تن داشته باشند و در محیطی انجام شود که بشود آن را در فواصل انجام این کار به طور کامل ضدعفونی نمود.

برنامه های آموزشی برای سگ ها و گربه ها (مانند: آموختن اطاعت از دستورهای اولیه یا ترفندهای خاص) می تواند همچنین در خدمت تحریک و ارتباط اجتماعی آنان قرار گیرد. نشان داده شده که این آموزش ها شانس یافتن خانه و خانواده را برای این حیوانات افزایش می دهد. بر اساس مطالعات و راهنماهای حرفه ای اخیر، روشی که در این آموزش ها به کار گرفته می شود باید بر اساس تشویق باشد.

ملاحظات رفتاری برای اقامت های دراز مدت در پناهگاه

برای اقامت های طولانی در پناهگاه باید روزانه بهبود بخشیدن کیفیت زندگی در سطح بالاتری فراهم گردد. (بخش چطور از این گزارش در بحث های مربوط به اقامت دراز مدت استفاده کنیم را ببینید.) نگهداری طولانی مدت هر حیوانی، از جمله حیوانات ترسو یا پرخاشگری که نمی شود مراقبت های اولیه، غنای روزمره و فعالیت بدنی و ورزش را برای آنها مهیا کرد و فشار روحی را در آنها کاهش داد، غیرقابل قبول است.

برای هر حیوانی که قرار است به مدت طولانی در پناهگاه بماند حتماً باید جایگزینی برای قفس های سنتی (مانند: قفس های بزرگ ارتقاء یافته، مراقبت موقت خانگی یا در محل کار، مسکن دادن در یک اتاق) فراهم گردد. به گربه ها باید این فرصت را داد که در جایی امن و ارتقاء یافته به ورزش و کندوکاو بپردازند. به همین شکل، به سگ ها هم باید این فرصت داده شود که روزانه خارج از محیطی که زندگی می کنند به فعالیت و ورزش بپردازند.

ورزش می تواند از طریق بازی هایی مثل رفتن و آوردن توپ یا بازی گروهی بین سگ ها، البته با نظارت، انجام پذیرد. برای سگ ها و گربه ها هر دو اگر چیدمان اتاق شبیه محیط خانه باشد استرس آنها کاهش پیدا می کند. همان طور که قبلاً هم گفته شد، باید حداکثر تلاش انجام شود تا از عدم سرایت بیماری ها اطمینان حاصل شود و فشار روحی به حداقل برسد.

هر حیوانی که به نظر می رسد از بیماری روحی و اندوه و افسردگی رنج می برد و یا از نظر رفتاری سیر قهقرایی را طی می کند باید مورد ارزیابی و تحت درمان قرار گیرد یا از روی ترحم کشته شود. همان طور که یک تغییر ناگهانی و جدی در سلامت جسمانی حیوان موقعیت اورژانس و رسیدگی فوری را به وجود می آورد، همین تغییرات اگر در رفتار یا حالات روحی یک حیوان پدیدار شود باید فوری به آنها رسیدگی شود.

استرس ناشی از فصل جفت گیری و فحل شدن سگ ماده می تواند به ازدیاد اشتها، علامت گذاری ادراری بیشتر و جنگ و جدل منجر شود، و به نحو چشمگیری به استرس عاطفی و احساسی و اجتماعی اضافه کند. به این دلایل، حیواناتی که قرار است برای دراز مدت در پناهگاه بمانند حتماً باید عقیم شوند، زیرا کاهش سریع علامت گذاری ادراری، جنگ و جدل و علائم فحل و بارداری به میزان زیادی استرس حیوان را کم می کند.

برای هر حیوانی که قرار است به مدت طولانی در پناهگاه بماند باید حتماً جایگزینی برای قفس های سنتی فراهم گردد.

عقیم سازی، همچنین نگهداری دستجمعی و گروهی و مشارکت کنترل شده زمین های بازی برای ورزش و ارتباط اجتماعی را آسانتر می کند.

راه های ارتقا کیفیت زندگی

بهبود کیفیت زندگی برای حیواناتی که در جایگاهی محدود زندگی می کنند نیز باید از طریق فرصت هایی برای بازی (مانند: اسباب بازی یا تعامل با انسان) فراهم گردد. بهبود کیفیت از طریق غذا منبع مهم دیگری برای ایجاد تحرک و برانگیختگی در حیوانات است و با پنهان کردن غذا در اسباب بازی های سرگرم کننده پازلی، جعبه های مقوایی یا سایر چیزهایی که سوراخی روی آنها ایجاد شده و حیوان برای پیدا کردن و خارج کردن تکه های غذا از داخل آنها باید مدتی تلاش کند، به آسانی قابل نتیجه گیری و انجام دادن است. همچنین نشان داده شده است که ارتقا کیفیت تغذیه نقش مهمی در افزایش میزان فعالیت دارد و پارس کردن را کاهش می دهد. شکل های دیگر تحریک های روحی روانی و حسی (مانند: از طریق بویایی، بصری، شنوایی، لامسه و فرومون {ماده ای شیمیایی که بعضی از جانوران برای جلب هم نوع خود ترشح می کنند}). راه های مهم دیگری برای بهبود کیفیت زندگی هستند. گربه ها از داشتن وسیله ای برای پنجه کشیدن و سگ ها از داشتن چیزی برای جویدن سود می برند و همچنین ممکن است موسیقی کلاسیک به آنها نفع برساند و باعث غنای زندگیشان شود؛ البته صدای موسیقی باید کنترل شود یا بعضی از بوها (مثل اسطوخودوس و بابونه).  حیوانات همچنین از تحریک بصری و توانایی دیدن اطرافشان بهره می برند و برایشان سودمند است.

ت ـ اصلاح رفتاری

اصلاح رفتار یک راهکار فردی است که برای تغییر رفتار یک حیوان در نظر گرفته می شود. تمرین ها حتماً باید با پیروی از اصول علمی رفتار و یادگیری حیوانات باشد که شامل تقویت مثبت و تشویق، شرطی شدن و گرفتن نتیجه خوب از رفتار جدید، حساسیت زدایی زمان بندی شده و تعلیم دادن سگ به نشان دادن واکنشی سوای واکنشی که به آن عادت دارد در مقابل یک محرک می باشد.

استفاده از زور و خشونت جسمانی برای تنبیه و یا استفاده از زور و خشونت به هنگام خشم و عصبانیت شیوه های نادرستی برای اصلاح رفتار حیوان به شمار می روند؛ این روش ها بالقوه برای حیوانات زیان آور و برای کارکنان خطرناک هستند.

در بعضی موارد، ممکن است استفاده از داروهایی که توسط یک دامپزشک توصیه شده باشد و توام کردن استفاده از آنها با روش های اصلاح رفتار لازم باشد استفاده از زور و خشونت جسمانی برای تنبیه و یا استفاده از زور و خشونت به هنگام خشم و عصبانیت، شیوه های نادرستی برای اصلاح رفتار حیوان به شمار می روند؛ این روش ها بالقوه برای حیوانات زیان آور و برای کارکنان خطرناک هستند. تعریف روش های تربیتی غیرقابل قبول موجود است. برای مبادرت به اصلاح رفتار حتماً باید منابع کافی (مانند: کارکنان آموزش دیده، زمان برای مداوای رفتاری، مسکن مناسب و فضای کاری مناسب) فراهم باشد. روش های لازم برای این کار غالباً نیاز به کار فشرده، صرف وقت زیاد و تداوم برای یک دوره زمانی دارند تا موفقیت آمیز باشند. مبادرت به اصلاح رفتار حیوانات پرخاشگر نگران کننده است و ممکن است مایه دردسر و خطر شود، حیوانات خطرناک نباید واگذار شوند.

مسکن گروهی

هدف از مسکن گروهی در پناهگاه فراهم کردن معاشرت و ارتباط سالم حیوانات با یکدیگر و بالا رفتن سطح رفاه آنهاست. در چهارچوب این گزارش، مسکن گروهی به معنای زمین های بازی گروهی و مسکن هایی است که در آنها از دو یا تعداد بیشتری از حیوانات در کنار هم نگهداری می شود. مسکن گروهی لازمه اش تأسیسات مناسب، گزینش دقیق و کنترل دقیق حیوانات به وسیله کارکنان تعلیم دیده است. این نوع ارتباط اجتماعی برای همه حیوانات به طور انفرادی مناسب نیست.

1 ـ فواید و خطرات مسکن گروهی

مسکن گروهی دارای فواید و همچنین خطراتی است. مسکن گروهی یی که به طرزی نامناسب مورد استفاده قرار گیرد خطرات جسمی ناشی از سرایت بیماری های عفونی و زخمی شدن یا مردن در اثر جنگ و جدال را در پی خواهد داشت. این نوع مسکن همچنین در بعضی از اعضای گروه ایجاد ترس، استرس و اضطراب می کند. مسکن گروهی کنترل انفرادی را مشکل تر می کند، در نتیجه مسائل و مشکلات حیوانات یا عدم دسترسی بعضی از حیوانات به چیزهای ضروری مثل آب و غذا را سخت و در بعضی موارد غیرممکن می کند. ایمنی کارکنان نیز در این نوع مسکن در خطر قرار می گیرد، زیرا به طور کلی مدیریت بیش از یک حیوان در یک جایگاه کار دشواری است، با این حال با گروه بندی مناسب حیوانات برای زندگی یا بازی در کنار هم می شود طرح قابل قبولی برای این کار ایجاد کرد که حتی می تواند مطلوب تر و مفیدتر از طرح هایی باشد که برای زندگی حیوانات به طور انفرادی تهیه می شود. فواید مسکن گروهی شامل مواردی مثل بازی، هم نشینی، ارتباط فیزیکی و جامعه پذیری است. مسکن گروهی می تواند برای ایجاد محیط متنوع تر و پربارتر مورد استفاده قرار گیرد.

2 ـ تأسیسات

تأسیسات فیزیکی لازمی که از مسکن گروهی طراحی شده حمایت می کنند عبارتند از: اندازه مناسب جایگاه اصلی؛ غذا خوری ها و محل های استراحت متعدد؛ فضای مناسب برای دفع ادرار و مدفوع. اندازه مناسب مسکن گروهی واجب و ضروری است که به حیوانات اجازه دهد تا فاصله مناسب اجتماعی را از هم داشته باشند. برای مسکن گروهی گربه ها، حتماً باید محل های مختلفی در بلندی برای استراحت و مخفی شدن در نظر گرفته شود تا اندازه پیچیدگی فضای زندگی را زیادتر کند. برای هر گربه حداقل 18 فوت مربع (هر فوت مساوی 48/30 سانتیمتر) فضا در مسکن گروهی توصیه شده است. با این که هیچ حداقلی برای سگ ها توصیه نشده است، برای همه گونه ها و موجودات، اندازه محل اصلی زندگیشان باید آنقدر بزرگ باشد که به آنها اجازه بیان رفتارهای طبیعی مختلف را بدهد. (بخش تأسیسات، اطلاعات بیشتر در مورد جایگاه های اصلی را ببینید.) منابع کافی (مانند: غذا، آب، تشک، جعبه و خاک مخصوص ادرار و دفع، اسباب بازی) باید فراهم باشد تا از رقابت بر سر آنها جلوگیری شود و همه حیوانات به آنها دسترسی داشته باشند.

3 ـ گزینش

هم مسکن گروهی و هم زمین بازی گروهی نیاز به گزینش دقیق و تحت نظر گرفتن حیوانات توسط کارکنان و داوطلبان تعلیم دیده ای دارد که بتوانند جزئی ترین علائم استرس و فشار روحی در یک حیوان را تشخیص دهند و جلوی واکنش های منفی (مانند: گارد گرفتن و محافظت از غذا و سایر منابع) را بگیرند. از مواردی که به هنگام گزینش باید در نظر گرفته شود می توان به: جداسازی از روی سن، برآورد رفتاری قبل از گروه بندی، و جلوگیری از انتشار و سرایت بیماری های عفونی از طریق معاینه کردن، مایه کوبی و کنترل انگل ها اشاره کرد.

در صورت نامناسب بودن مسکن گروهی، باید گزینه مسکن انفرادی برای حیوانات فراهم باشد.

گروه بندی تصادفی و بدون نقشه حیوانات در پناهگاه غیرقابل قبول است. حیوانات، صرفاً به دلیل این که در آن روز وارد پناهگاه شده اند و یا به این دلیل که قفس های انفرادی جا ندارند نباید در کنار هم و در یک لانه جا داده شوند. حیوانات بی ارتباط یا غریبه تا وقتی مورد ارزیابی سلامتی و رفتاری قرار نگرفته اند نباید داخل گروه ها قرار گیرند و یا با حیوانی هم لانه شوند؛ حیوانات باید از نظر سن، جنسیت، سلامتی و قابلیت های رفتاری با هم جور باشند. حیوانات ناشناس تا زمان کافی از واکسن اصلی شان نگذشته نباید وارد گروه شوند. حیوانات عقیم نشده ای که در سن باروری و تولید مثل هستند نباید در گروه ها جا داده شوند.

اگر مسکن گروهی برای حیوانات عقیم نشده موقتی است باید از نظر جنسیت جدا سازی شوند. سگ ها و گربه های بالغ باید عقیم شده و پس از بهبودی وارد گروه شوند.

حیواناتی که با سایر حیوانات از جمله آنهایی که قلدر هستند و زورگویی می کنند، حشر و نشر نمی کنند نباید با آنها در گروه قرار داد. هم گروه کردن حیواناتی که با هم می جنگند و دعوا می کنند غیرقابل قبول است. اجازه جنگیدن دادن به حیوانات ظالمانه است و آنهایی که با هم درگیر می شوند نباید با هم در یک گروه قرار گیرند. برای داخل کردن هر حیوانی که تاریخچه درگیری و دعوا دارد به گروه، باید احتیاط کرد.

ترجیحا بهتر است گروه ها کوچکتر باشند تا بشود به خوبی آنها را کنترل کرد و تحت نظر گرفت و در عین حال به این ترتیب خطر درگیری و سرایت بیماری ها نیز کاهش پیدا خواهد کرد. ایده آل آن است که گروه گربه ها از 12 ـ 10 گربه تجاوز نکند.

برای ایمنی سگ ها و مراقبان آنها، تعداد سگ ها در گروه بهتر است کمتر از این باشد (مثلاً: نه بیشتر از 6 ـ 4 سگ).

همیشه اضافه کردن سگ های جدید باعث استرس و فشار روحی در بقیه سگ های گروه می شود. اگر برنامه اضافه شدن یا ترک کردن گروه یک موضوع همیشگی است، حیوانات به طور دائم در حالت استرس باقی می مانند. به همین دلیل باید دفعات اضافه کردن یا کم کردن سگ های گروه به حداقل رسانده شود. توله سگ ها و بچه گربه هایی که سنشان زیر 20 هفته است به دلیل آمادگی برای ابتلا به بیماری های عفونی، نباید به طور گروهی مسکن داده شوند، مگر آن که توله های یک حیوان باشند. توله ها و بچه گربه های تنها که نسبتی با هم ندارند به منظور جامعه پذیری و اگر باید به مدت طولانی در پناهگاه بمانند و یا خطر عدم ارتباط اجتماعی برای آنها بیشتر از ابتلا به بیماری های عفونی است می توانند به طور گروهی زندگی کنند. وقتی توله ها و بچه گربه های یتیم و بی مادر به مادر دیگری سپرده می شوند که خودش بچه دارد باید منافع و خطرات این کار را برای همه آنها محاسبه و سبک و سنگین شود. حتی برای توله ها و بچه گربه هایی که از یک مادر هستند باید کلیه ضوابط برای مسکن گروهی مراعات شود.

4 ـ وقتی مسکن گروهی برای حیوانی نامناسب تشخیص داده می شود

در صورت نامناسب بودن مسکن گروهی، باید گزینه مسکن انفرادی برای حیوانات فراهم باشد. برای بعضی از حیوانات، مسکن گروهی حتی با حیوانات آشنا، می تواند زیان بخش باشد. خانه های انفرادی و بهسازی شده ای باید برای حیوانات ترسو یا پرخاشگر به سایر حیوانات؛ حیواناتی که از حضور حیوانات دیگر دچار استرس می شوند؛ حیواناتی که باید به تنهایی تحت نظر گرفته شوند؛ یا مریض هستند و نیاز به درمانی دارند که بین گروه امکانش نیست، فراهم باشد. از آنجا که روزها و هفته ها طول می کشد تا حیوان به مسکن و محیط گروهی عادت کند، بهتر این است که اگر برای کوتاه مدت در پناهگاه اقامت می کند مسکنش انفرادی باشد.

لمس کردن و جابجایی حیوان

لمس کردن و دست زدن به حیوان و یا جابجایی و حملش باید همیشه به انسانی ترین و مناسب ترین شکل ممکن برای هر حیوان و موقعیت صورت بگیرد. برای انجام کار به نحوی که خطر زخمی شدن برای حیوانات و انسان ها پیش نیاید باید از حداقل مقید کردن حیوان استفاده شود. لمس کردن و جا به جایی انسانی حیوان نیاز به برآورد رفتار، تعداد مناسب کارکنان آموزش دیده، تجهیزات مناسبی که آماده و در شرایط کاری خوبی باشند، محل مناسب برای انجام کار، وسایل حفاظت شخصی مثل دستکش یا پوش بورد (push boards) استفاده معقول و حساب شده از آرام بخش ها دارد.

1 ـ مهار و کنترل

وقتی مهار و کنترل حیوان برای جلوگیری از صدمه دیدن انسان ها و حیوانات لازم است، این کار باید از حداقل قید و طول زمان برخوردار باشد. حیوانات غالباً به کنترل و مهار ملایم خوب واکنش نشان می دهند و در مقابل واکنش آنها به “بیش از حد مقید شدن” بسیار منفی و سخت است. تحقیقات نشان می دهد که ارتباط آرام و با ملاحظه انسان باعث فواید زیادی می شود و تأثیر محرک ناخوشایند را به شدت کاهش می دهد. مقاومت در برابر دست زدن و جا به جایی و مهار کردن غالباً به ترس و اضطراب می انجامد، که وقتی زور و اجبار به کار برده می شود با هم ترکیب می شوند. جا به جایی و لمس توام با خشونت به احتمال زیاد نتیجه اش بالا رفتن میزان ترس و رفتار پرخاشگرانه، و صدمه به حیوانات و انسان ها خواهد بود.

آموزش مناسب کلید محدود کردن استفاده از زور و خشونت غیرلازم در موقع دست زدن و جا به جایی حیوانات است و باید برای تمام کسانی که وظیفه دست زدن و جا به جایی حیوانات را به عهده دارند امکان این آموزش فراهم شود. استفاده معقول از آرام بخش ها انسانی ترین راه برای دست زدن و یا جا به جایی حیواناتی است که به شدت ترسیده، چموش و بد اخلاق، یا وحشی هستند. استفاده از زور و خشونت فیزیکی برای تنبیه یا استفاده از زور و اجبار به وقت عصبانیت غیر قابل قبول است.

2 ـ محل و زمان

انتخاب یک محیط آرام و خصوصی، و وقت دادن به حیوانات برای خو گرفتن و سازگاری با شرایط قبل از دست زدن و جا به جایی به کم کردن استرس حیوان کمک می کند و در نتیجه ممکن است به میزان کمتری از مهار و کنترل نیاز پیدا کند. روش های لمس کردن و جا به جایی باید جلوی فرار را بگیرد. حتی وقتی حیوانات در یک اتاق زندانی می شوند، دوباره گرفتن آنها استرس زیادی به آنها وارد می کند. وقتی حیوان نیاز به مداخله فوری ندارد، عقب انداختن جریان و دادن وقت به حیوان که قبل از جا به جایی در یک محیط آرام کمی استراحت کند و آرام بگیرد بهترین گزینه است.

3 ـ تجهیزات

هر موقعیتی باید جداگانه ارزیابی شود و هر قطعه از تجهیزات باید در رابطه با توانایی اش در ایجاد ضرر و زیان و یا افزایش استرس و فشار روحی به طور جداگانه مورد سنجش قرار گیرد.

استفاده روزمره از خفت گیر برای حمل و نقل و بلند کردن گربه ها غیر انسانی است و خطر زیادی برای حیوان دارد و ممکن است به حیوان صدمه بزند.

حتی بهترین تجهیزات هم وقتی خوب کار نکنند می توانند غیرانسانی و زیان آور باشند. روش ها و تجهیزاتی که برای یک موقعیت مفید و مناسب هستند در یک موقعیت دیگر ممکن است نامناسب و زیان آور باشند. برای مثال، خفت گیر اگر چه در کنترل و جا به جایی سگ های بزرگ می تواند نقش مؤثری داشته باشد، اما فقط باید در صورتی از آن استفاده شود که استفاده از راه های ملایم تر وجود نداشته باشد. استفاده روزمره از خفت گیر برای حمل و نقل و بلند کردن گربه ها غیر انسانی است و خطر زیادی برای حیوان دارد و ممکن است به حیوان صدمه بزند؛ بنابراین از خفت گیر برای این منظورها نباید استفاده شود. برای دست زدن یا جا به جایی گربه های چموش و بداخلاق یا گربه هایی که به این کارها عادت ندارند می شود از تله های انسانی و یا تورها و جعبه ها و اتاقک هایی که برای این منظور طراحی شده اند استفاده کرد. از قفس هایی که دسترسی به حیوان در آنها آسان نیست تا بشود حیوانی را که ترسیده، مایل نیست، و یا ناراضی است به شکل انسانی از آن خارج کرد باید اجتناب شود. بعضی از قفس ها یا به علت نوع طراحی و یا پوسیدگی و زنگ زدگی چفت و بست ها، بدون خراب کردن و آسیب زدن به قفس اجازه دسترسی آسان و انسانی به حیوان را نمی دهند و باید از استفاده از آنها خودداری شود.

4 ـ گربه های وحشی

روش های مناسب دست زدن و یا جا به جایی گربه های وحشی به شکلی که کمترین استرس و فشار روحی را به آنها وارد کند شرح داده شده است.

برای مثال، برای گرفتن یا حمل و نقل گربه های وحشی باید از قفس هایی که می شود با قرار دادن شبکه های فلزی حیوان را به سمت دلخواه کشاند یا تله های انسانی که دارای جدا کننده فضا هستند استفاده شود. از این نوع قفس ها برای انواع کنترل ها و یا تزریق بی حس کننده ها پیش از دست زدن و جا به جا کردن می توان استفاده کرد.

وقتی به کشی یا کشتن از روی ترحم در پناهگاه انجام می شود باید با هر حیوان با احترام رفتار شود. یک دامپزشک تعلیم دیده و متخصص در رابطه با گونه ای که قرار است خوابانده شود باید مورد مشورت قرار گیرد تا از روند درست و مناسب اطمینان حاصل گردد. هر روشی که برای به کشی مورد استفاده قرار می گیرد باید بیهوشی و به دنبالش مرگ سریع حیوان را درپی داشته باشد، و اطمینان حاصل شود که تا جایی که ممکن است مرگ به دور از درد، رنج، اضطراب یا دلهره باشد.

روش به کشی حتماً باید قابل اعتماد، غیرقابل برگشت و سازگار با گونه، سن و شرایط سلامت حیوان باشد (AVMA2007). هر دارو یا روشی که طبق راهنمای به کشی AVMA غیر قابل قبول است، برای استفاده در پناهگاه هم غیرقابل قبول است. هویت هر حیوانی که باید به کشی شود حتماً باید از قبل به وضوح و روشنی و با قاطعیت تعیین شود، از جمله کنترل شماره میکروچیپ حیوان با یک میکروچیپ خوان بین المللی، و تأیید شود که این همان حیوانی است که برای این کار در نظر گرفته شده است. باید برآوردی از اندازه، وزن و خلق و خوی حیوان صورت بگیرد تا بشود در مورد میزان دارو، اندازه سرنگ و سوزن و روش مهار کردن حیوان تصمیم گرفت.

ایمنی و سلامت کارکنان و تأثیر عاطفی و احساسی به کشی روی آنها باید در نظر گرفته شود. این جریان باید به نحوی اتفاق بیفتد که باعث اندوه مفرط و از پا افتادگی کارکنان و داوطلبان نشود که در این صورت کل سازمان و پناهگاه دچار مشکلات جدی خواهد شد و نه تنها کسانی که این کار را انجام داده اند.

1 ـ روش به کشی

انسانی ترین روشی که برای به کشی حیوانات پناهگاه به کار می رود تزریق وریدی (داخل رگIV) یا تزریق IP محلول سدیم پنتوباربیتال است. روش های تزریق، راه های به اجرا گذاشتن، مقدار دارو و شیوه های تأیید مرگ با توجه به سن، اندازه، وزن، شرایط و گونه حیوان از جمله پرندگان و خزندگان متفاوت است.

هر دارو یا روشی که طبق راهنمای به کشی AVAM غیرقابل قبول است، برای استفاده در پناهگاه هم غیرقابل قبول است.

موقع به کشی سگ ها و گربه ها، باید برای توله ها و گربه ها و بچه گربه ها از تزریق محلول سدیم پنتوباربیتال خالص (بدون افزودنی های دارویی یا افزودنی های دیگر) به روش IP استفاده شود. حیواناتی که باید تزریق IP روی آنها انجا شود یا باید در محیطی آرام، تاریک و کوچک و محدود قرار داده شوند و یا با دست نگه داشته شوند و تحت نظر باشند تا اطمینان حاصل شود که به آرامی بیهوش شده اند، زیرا واکنش های هیجانی و دیر بیهوش شدن در این روش غیر عادی نیست.

در سگ ها و گربه ها، استفاده از سدیم پنتوباربیتال خوراکی باید برای حیواناتی به کار رود که نمی شود به آسانی و بدون خطر کردن به آنها نزدیک شد، به تله انداخت و یا به آنها دست زد. وقتی از سدیم پنتوباربیتال خوراکی استفاده می شود زمان رسیدن به بیهوشی ممکن است طولانی تر باشد؛ این دارو وقتی به شکل خوراکی مورد استفاده قرار می گیرد همیشه مرگ آور نیست؛ و تکمیل جریان به کشی ممکن است متعاقباً نیاز به تزریق سدیم پنتوباربیتال داشته باشد. فارغ از راهی که برای این کار انتخاب می شود، در صورت طولانی شدن زمان مرگ، تزریق بیشتر سدیم پنتوباربیتال لازم است. سدیم پنتوباربیتال هرگز نباید به صورت غیر وریدی (مثلاً: زیرپوستی، داخل عضله ای، درون قفسه سینه، درون ریه و یا درون کلیه) تزریق شود، به جز IP که در بالا توضیح داده شد، چون این راه ها با درد و رنج همراه است. تزریق درون قلبی غیرقابل قبول است مگر آن که قبل از آن اطمینان حاصل شود که حیوان بیهوش است، در حالت اغماست یا داروی بیهوشی گرفته است (مثلا: عمق درد را حس نمی کند یا به پس کشیدن انگشت پا عکس العمل نشان نمی دهد).

برای جلوگیری از فشار روحی (استرس) و اضطراب بیش از اندازه، باید حداقل مهار و کنترل به کار رود و به مقدار لازم برای حفظ ایمنی بسنده گردد. برای حیوانات پرخاشگر، خیلی ناراحت یا ترسیده باید قبل از اقدام به به کشی از داروهای آرامبخش استفاده شود. مناسب ترین داروهای قبل از به کشی عبارتند از: داروهای بیهوشی: یک مخلوط رایج با قیمت مناسب ترکیبی از کتامین (ketamine) و زای لزین (xylazine) است. آسپرومازین (Acepromazine) به عنوان تنها آرامبخش قبل از به کشی توصیه نمی شود، زیرا بی دردی ایجاد نمی کند و تأثیراتش غیرقابل پیش بینی هستند. زای لزین، وقتی به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد، ممکن است حالت تهوع ایجاد کند که با رفاه حیوان در تضاد است مخصوصاً وقتی از پوزه بند استفاده می شود. برای انتخاب داروی قبل از به کشی باید با دامپزشک مشورت شود و طبق راهنمایی او عمل گردد.

الف ـ اکسید کربن

استفاده از اکسید کربن برای به کشی سگ ها و گربه ها در پناهگاه ها به دلایل زیاد انسانی، عملیاتی و ایمنی غیرقابل قبول است (بیانیه مشخص کننده موضع ASV در رابطه با به کشی). همان طور که قبلاً ذکر شد، یک روش قابل قبول به کشی باید سریع، بدون درد و خالی از رنج باشد. هر گازی که استنشاق می شود باید در شش ها به درجه ای از غلظت برسد تا بتواند تأثیرگذار باشد.

برای رسیدن به تراکم 6% که برای این کار لازم است، جریان گاز صدایی تولید می کند که باعث ترس زیاد حیوان می شود. قرار دادن چند حیوان در آن محفظه ممکن است حیوانات را بترساند و باعث رنجشان شود و میزان تراکم لازم و مؤثر اکسید کربن را پایین بیاورد و موجب به کشی درهم و برهم و آشفته ای شود که می تواند طولانی، دردناک و غیرموثر باشد.

عوامل و داروهایی که قبل از بیهوشی ایجاد تشنج کنند غیرقابل قبول هستند. اکسیدکربن مراکز حرکتی مغز را تحریک می کند و از هوش رفتن ممکن است با تشنج و انقباض عضلانی همراه باشد. تنها یک مطالعه که در سال 1983 در مورد تأثیر اکسیدکربن با تراکم 6% روی سگ ها انجام شد نمی تواند ملاک زمان دقیق از هوش رفتن آنها باشد، و مشاهده شده که سگ ها، پس از زمان ذکر شده در این مطالعه، صدا می کرده اند و مضطرب و آشفته بوده اند. اکسیدکربن به شدت برای سلامت انسان خطرناک است چون سمی بدون بو و بدون مزه است؛ و در تراکم بالا توانایی ایجاد انفجار دارد. حداقل مرگ یک کارگر پناهگاه به هنگام استفاده از اکسیدکربن گزارش شده و به ثبت رسیده است. در معرض درجات پائین اکسیدکربن قرار گرفتن به طور روزمره می تواند مشکلات بزرگی برای سلامت انسان به بار بیاورد.  استفاده از اکسیدکربن به منظور صرفه جویی در پول، میان بُر زدن یا دور نگهداشتن کارکنان به طور فیزیکی و از نظر عاطفی از پروسه به کشی نمی تواند قابل توجیه باشد. مطالعات نشان داده اند که در واقع استفاده از اکسیدکربن برای به کشی گرانتر از تزریق تمام می شود. استفاده از این روش بیشتر از تزریق طول می کشد و از نظر کم کردن هیجانات عاطفی و احساسی در کارکنان تأثیری ندارد. بعضی از کارکنان پناهگاه گزارش داده اند که در اثر شنیدن صدای زوزه های غم انگیز، پنجه کشیدن حیوانات و سرو صدایشان در داخل محفظه و اجبار در تکرار جریان وقتی پروسه موفقیت آمیز نبوده و حیوانات زنده مانده اند دچار اضطراب و اندوه شدید شده اند.

ب ـ تأیید مرگ

پیش از بین بردن جسد حیوان، مرگ باید به وسیله روش های مختلف توسط کارکنان آموزش دیده تأیید شود. این کار نه فقط در مورد حیواناتی که به کشی در مورد آنها اجرا شده، بلکه در مورد هر حیوانی که حدس زده می شود که مرده باشد باید انجام شود. وقتی حیوان از هوش می رود، فقدان چیزهای زیر باید مسلم شود: واکنش مردمک و قرنیه چشم؛ پس کشیدن انگشت پا؛ نبض؛ تنفس؛ و ضربان قلب. از آنجایی که نداشتن نبض محسوس علامت ایستادن قلب را تأیید نمی کند، ایست قلبی باید بوسیله گوشی یا تشخیص بصری مورد تأیید قرار گیرد. یکی از راه های تشخیص بصری فرو کردن یک سوزن یا سرنگ به داخل قلب است تا عدم حرکت قلب مسجل شود. روش مطمئن دیگر مشاهده خشک و سفت شدن بدن بعد از مرگ است. عدم استفاده از چند روش برای اطمینان از مرگ ممکن است نتیجه اش اشتباه با کما باشد که در این صورت حیوان بعد از چند ساعت به زندگی برمی گردد.

2 ـ محیط و تجهیزات

اتاق جداگانه ای باید برای به کشی در نظر گرفته شود. اتاق باید در محل ساکتی قرار داشته باشد و از سر و صدای معمول آمد و رفت دور باشد تا حواس پرتی و وقفه و مزاحمت به حداقل برسد. اتاق باید دارای نور کافی باشد و به قدر کافی برای جا دادن وسایل دو یا سه نفر از کارکنان، و حیوانی که قرار است خوابانده شود جا داشته باشد. برای جلوگیری از هر گونه حواس پرتی و اطمینان از انجام بی دردسر و خالی از مزاحمت، محترمانه، و امن جریان به کشی فقط باید افرادی که در به کشی وظیفه ای به عهده دارند به هنگام انجام به کشی در اتاق باشند.

بسیار اهمیت دارد که اتاق به کشی با وسایل لازم و مناسب تجهیز شده باشد تا جریان به روالی انسانی انجام شود. این تجهیزات باید شامل یک میز که بتوان آن را سریع ضدعفونی کرد، نور خوب، یک میکروچیپ خوان جهانی، ماشین تراشیدن مو، گوشی، انواع مختلفی از سوزن ها و سرنگ ها، تورنیکه ها، پوزه بندها و وسایل مهار کردن باشد. ترازو برای تعیین وزن دقیق حیوان هم مورد نیاز است و باید فراهم باشد.

برای هر حیوان باید از سوزن جدیدی استفاده شود، استفاده مکرر از یک سوزن باعث کند شدن آن می شود و موجب درد می گردد.

هر بار، قبل از اقدام به به کشی سطح مورد استفاده باید تمیز شود. اتاق به کشی و تجهیزات آن باید پس از هر به کشی تمیز و ضدعفونی شود. کارکنانی که در این کار مشارکت دارند باید روپوش محافظ به تن کنند و قبل از مراقبت از سایر حیوانات باید این روپوش را عوض کنند. به حیوانات نباید اجازه داده شود که شاهد به کشی حیوانات دیگر باشند و یا صدای آنها را موقع به کشی بشنوند و نه این که جسد مرده آنها را ببینند. توله ها و بچه گربه هایی که کنار مادرشان هستند استثنا هستند. وقتی آنها برای به کشی انتخاب می شوند، مادر باید قبل از بچه هایش خوابانده شود تا از غم از دست دادن بچه هایش و یا از دیدن توله ها و بچه گربه های مرده اندوهگین و افسرده نشود. توله ها و بچه گربه ها باید بلافاصله بعد از به کشی مادرشان خوابانده شوند.

3 ـ ثبت جریان و کنترل مواد

گزارشی از به کشی هر حیوان که شامل تعیین هویت، مقدار داروی استفاده شده برای بیهوشی حیوان قبل از به کشی و مقدار مصرف پینتوباربیتال برای به کشی، و همچنین هویت شخصی که به کشی را انجام داده است باید به ثبت رسیده و نگهداری شود. همه داروها باید طبق مقررات فدرال، ایالتی و محلی باشد از جمله مقررات اداره کاربرد داروها (DEA). همه داروهای تحت کنترل (DEA) باید در جای امنی نگهداری شوند که با مقررات ایالتی و ملی مطابقت داشته باشد.

4 ـ آموزش کارکنان

همه کارکنانی که در به کشی مشارکت می کنند باید آموزش دیده باشند. ایده آل آن است که آن هایی که به کشی را به اجرا در می آورند و انجام می دهند توسط یک دکتر دامپزشک، یک تکنسین کلینیک دامپزشکی یا یک مربی یا تکنسین متخصص به کشی آموزش دیده باشند. مقرراتی که در آنها قید و تصریح شده که چه کسی می تواند به کشی را آموزش دهد و یا به آن نظارت داشته باشد از ایالت به ایالت و یا منطقه به منطقه متفاوت است. پناهگاه ها باید طبق مقررات ایالتی و محلی خود عمل کنند.

آموزش تکنیک های خاص به کشی باید شامل توانایی: دسترسی به جاهای جایگزین تزریق، انجام این کار روی گونه های مختلف، برآورد خلق و خوی حیوان برای دست زدن و جا به جایی و تأیید مرگ با استفاده از روش های مختلف باشد. آموزش به کشی میدانی در چراگاه و مزرعه نیز باید فراهم باشد. تکنسین به کشی و کارکنانی که به این کار کمک می کنند باید به کار دست زدن و جا به جایی حیوان و مهار کردن او کاملاً وارد باشند تا از به وجود آمدن یک شرایط پر استرس برای حیوان و کسانی که این کار را انجام می دهند جلوگیری شود. گاهگاهی آموزش مجدد و تجدید مجوز باید انجام شود و از مسئولان این بخش حمایت شود تا از رنج و اندوه، از پا افتادگی در اثر ترحم، افسردگی و یا سایر واکنش های عاطفی و احساسی آنها جلوگیری شود.

عقیم سازی

سگ ها و گربه هایی که توسط پناهگاه به خانواده ها واگذار می شوند حتماً باید عقیم شده باشند. به شرایط سلامتی هر حیوان به طور انفرادی باید توجه شود و با در نظر گرفتن آن اگر لازم تشخیص داده شد می توان برای بعضی استثنا قائل شد. عمل عقیم سازی قبل از واگذاری که شامل توله ها و بچه گربه هایی که سنشان به 6 هفته رسیده باشد نیز می شود. مطمئن ترین و مؤثرترین راه جلوگیری از تولید مثل سگ ها و گربه ها کاهش دادن میزان زاد و ولد در آنهاست. وقتی جراحی فوری قبل از واگذاری مقدور نباشد، سایر برنامه های عقیم سازی (مانند ضمانت گرفتن) باید اجرا شود. این برنامه ها باید شامل روش های پیگیری تا زمان اطمینان از جراحی و عقیم سازی باشد. اجازه زاد و ولد دادن به حیوانات پناهگاه غیرقابل قبول است.

سگ ها  وگربه هایی که توسط پناهگاه به خانواده ها واگذار می شوند حتماً باید عقیم شده باشند

عقیم کردن سگ ها و گربه هایی که بیش از چند هفته به واگذاریشان نمانده قویاً توصیه می شود، زیرا کاهش سریع اسپری کردن، علامت گذاشتن، جنگیدن و دعوا کردن، فحل شدن و حامله شدن که منتهی به عقیم سازی می شود،  استرس حیوان را کاهش خواهد داد.

1ـ راهنمای پزشکی دامپزشکی

راهنماهای مفصل و مشروحی در رابطه با عقیم سازی منتشر شده است. عمل عقیم سازی باید توسط دامپزشکان یا دانشجویان دامپزشکی زیر نظر مستقیم دامپزشک با رعایت موازین و مقررات قانونی انجام شود. برای هر بیمار گزارش پزشکی جداگانه ای با ذکر نوع و جریان عمل انجام شده و نوع بیهوشی به کار رفته تهیه شود. همه داروها و مواد تحت کنترل باید طبق شرایط DEA نگهداری شوند.

گرفتن تصمیم نهایی در رابطه با قبول هر بیمار برای جراحی با دامپزشک است که بر اساس معاینات جسمی و تاریخچه پزشکی (اگر فراهم باشد) و زمانی که برای جراحی در اختیار دارد این انتخاب را انجام می دهد. بیمارانی که برای جراحی انتخاب می شوند باید از سلامتی خوبی برخوردار باشند و نشانه های امراض عفونی یا سایر بیماری ها در آنها دیده نشود. با این حال، دامپزشکان باید فواید یا خطرات عقیم سازی حیواناتی که دارای عفونت مختصری هستند و یا آنها که عفونتی ندارند را در قالب امکانات پناهگاه و این که در آینده ممکن است فرصت مراقبت از حیوان پیش نیاید و ممکن است عاقبتش به به کشی ختم شود بسنجند و سبک و سنگین کنند. اگر چه بعضی از شرایط ممکن است خطر پیچیده کردن اوضاع را افزایش دهد، اما فواید عقیم سازی در پناهگاه از این خطرات وزنش بیشتر است. سگ ها  و گربه هایی که حامله، فحل، مبتلا به عفونت رحم و یا عفونت مختصر دستگاه تنفسی هستند در بیشتر موارد به راحتی و بدون خطر قابل عقیم سازی هستند.

2 ـ جراحی و بیهوشی

برای قبل و بعد از جراحی هر حیوان باید جای مناسبی در نظر گرفته شود. محوطه باید امن و محفوظ باشد و زمینش مسطح، تمیز، خشک و گرم بوده و فضای کافی برای غلتیدن حیوان داشته باشد و در مراحل مختلف بی حسی ایمن و خالی از خطر باشد و در معرض دید کارکنان قرار داشته باشد. حیوانات وحشی و آنهایی که دست زدن به آنها مشکل است باید در محوطه هایی نگهداری شوند که بدون دست زدن به آنها امکان ضدعفونی وجود داشته باشد و باید بلافاصله بعد از آن که به اندازه کافی به هوش آمدند، و قبل از هوشیاری کامل، به جا و مکان قبلی شان منتقل شوند. ایده آل آن است که سگ ها و گربه ها در محوطه های جداگانه نگهداری شوند.

وقتی جراحی در حال انجام است، جایی که برای این کار در نظر گرفته شده است باید اختصاص داشته باشد به تجهیزات لازم برای بیهوشی و کنترل بیماران. کنترل بیماری عفونی باید به کار بسته شود تا از انتقال و انتشار این بیماری ها در بین بیماران جلوگیری شود. در عمل ها از روش ضدعفونی کامل باید استفاده شود و برای هر بیمار باید از سرنگ و وسایل استریل جداگانه استفاده شود. آیین نامه ای برای بیهوشی باید به کار برده شود که شامل: تأمین فقدان درد قبل و بعد از عمل، کاهش استرس، شل شدن عضلات، بیهوشی قابل بازگشت می باشد.

بیماران باید توسط کارکنان آموزش دیده تحت نظر باشند. علاوه بر اینها، باید برای فوریت ها هم برنامه ای در نظر گرفته شده باشد که در صورت وقوع از آن برنامه استفاده شود.

بعد از عمل و در مدتی که حیوان در حال به هوش آمدن است باید مراقبت شود که این مرحله به آرامی طی شود. بیماران بلافاصله قبل از فرستاده شدن به جایگاه قبلی و اصلی زندگیشان باید مورد ارزیابی قرار گیرند و دستورات واضح و روشنی برای چگونگی مراقبت پس از عمل در مورد آنها باید در اختیار گذاشته شود(به صورت کتبی و شفاهی). و بالاخره، سیاست گزاری و برنامه ای برای رسیدگی به فوریت های پزشکی تا 48 ساعت بعد از عمل نیز باید پیش بینی شود.

3 ـ شناسایی و تشخیص حیوانات عقیم شده

استفاده از تتوی دائمی برای علامت گذاری سگ ها و گربه های عقیم شده در موقع انجام عمل عقیم سازی قویاً توصیه می شود. بریدن نوک یکی از گوش ها (یا گوش بیرونی) استاندارد مورد قبول جهانی برای شناسایی و تشخیص گربه های وحشی آزاد است. یک گواهی عقیم سازی، یا مدرک مناسب دیگری، باید برای هر حیوان عقیم شده صادر شود.

حمل و نقل حیوانات

پناهگاه های حیوانات ممکن است در حمل و نقل حیوانات به طور محلی، منطقه ای یا بین المللی درگیر باشند. اصطلاح (حمل و نقل حیوانات) به برنامه نقل و انتقال حیوانات به مسافتی دورتر از یک سازمان یا یک فرد به یک سازمان یا یک فرد دیگر گفته می شود. اما، توصیه هایی که در این قسمت آمده، صرفنظر از قصد و هدف، مسافت یا گروه هایی که در آن مشارکت دارند در نظر گرفته شده است، زیرا همیشه مدیریت سنجیده و دقیق و داشتن برنامه حساب شده و با مراقبت برای تأمین راحتی و ایمنی حیوانات و به حداقل رساندن خطر انتشار بیماری های عفونی لازم است.

برای بسیاری از حیوانات، حمل و نقل حیوان یک اقدام نجات دهنده زندگی است، اما خطراتی هم در بر دارد. برنامه های حمل و نقل حیوان دارای پتانسیل اشاعه بیماری های عفونی در کریدورهای حمل و نقل و مقصدهای تازه هستند. فشار روحی و استرس ناشی از حمل و نقل ممکن است حساسیت به عفونت را افزایش دهد یا ریزش موی ویروسی را زیادتر کند. وقتی حیواناتی از مکان های مختلف با یک وسیله حمل می شوند خطر سرایت و انتشار بیماری های عفونی بیشتر می شود. علاوه بر تأثیر گذاشتن و مبتلا کردن حیواناتی که با هم حمل می شوند، این نوع برنامه های حمل و نقل حیوانات ساکن در مقصد را هم ممکن است به خطر بیاندازند و تأمین سرپناه ممکن است به نفع یا ضرر حیوان تمام شود. بنابراین، سود و زیان حیوانات در برنامه حمل و نقل باید با دقت ارزیابی و سبک و سنگین شود.

احتیاط و مراقبت منطقی قبل از حمل و نقل خطر را تقلیل می دهد و برنامه های خوب طراحی شده حمل و نقل می توانند نتایج خوب و موفقیت آمیزی داشته باشند.

این استانداردها شامل شرایطی که سوانح و بلایای ناگوار پیش می آورد و پناهگاه ها را یکباره و به میزان زیاد مجبور به پذیرش یا تخلیه می کند نیستند. در موارد فوری ممکن است استثناهایی در نظر گرفته شود و با کمی عدول کردن و برای مدتی کوتاه حد وسط در نظر گرفته شود اگر چه، داشتن طرح و برنامه قبلی برای مواجهه با این گونه سوانح توصیه می شود تا کمترین انحراف از شرایط حمل و نقل مورد قبول حاصل شود. وقتی فرصت کافی برای طرح ریزی وجود دارد نباید مصالحه ای صورت گیرد.

1 ـ مسئولیت های مشارکت انفرادی و سازمان

الف ـ ارتباط مستقیم و واضح بین کسانی که در کار حمل و نقل دخیل هستند بسیار ضروری است. یک گزارش کتبی از همه طرف های درگیر، از جمله مسئولیت های هر یک، با ذکر جزئیات کافی باید نگهداری شود تا ردپای حیوان تا مبدأ اولیه معلوم باشد و حفظ شود. در هر نقطه انتقال یک نفر باید مسئول ارتباط و تماس باشد. ایده آل آن است که، یک راهنمای کتبی که همه طرف ها روی آن توافق داشته باشند تهیه و تنظیم گردد. راهنماها باید جنبه های پزشکی و رفتاری، و همچنین شرایط و مقتضیات مقصد و حمل و نقل را طرف توجه قرار دهند. برای حمل و نقل داخل ایالتی، زدن واکسن هاری به سگ ها یکی از ملزومات حمل و نقل آنها در ایالات متحدۀ آمریکاست. بیشتر ایالت ها، همچنین، زدن واکسن هاری به گربه ها را هم قبل از حمل و نقل لازم می دانند. یک گواهی معتبر معاینه دامپزشکی (مانند گواهی سلامتی) هم برای خیلی از ایالت ها لازم است. توصیه می شود که همه حمل و نقل کنندگان با نیازهای واردات همه مقصدها آشنایی حاصل کنند. ایالت ها در ایالات متحده معمولاً طبق مقررات وزارت کشاورزی یا بهداشت عمل می کنند. با این که، درخواست ها و نیازهای خطوط هوایی درخواست های قانونی نیستند ولی بسیاری از خطوط هوایی برای حیواناتی که سفر می کنند درخواست های خاصی دارند.

ب ـ ایده آل آن است که، پناهگاهی که حیوانات از آنجا می آیند برنامه بهداشتی گسترده و جامعی در رابطه با پیشگیری داشته باشد. حیواناتی که باید حمل شوند باید قبل از حمل و در پناهگاه مبدأ واکسینه شوند و همچنین تحت درمان انگلی داخلی و خارجی قرار گیرند. علاوه بر هر معاینه لازم که طبق مقررات حمل و نقل ایالتی و فدرال انجام می شود، همه حیواناتی که حمل می شوند باید ظرف 24 ساعت بعد از حمل تحت معاینه قرار بگیرند تا اگر مشکلی وجود دارد گزارش شود. سلامتی و رفتار حیوانات، همان طور که در پناهگاه مبدأ بوده، باید به درستی توصیف و منتقل شود.

یک گزارش روشن و واضح از وضع سلامت حیوان و هویت او (گواهی بهداشت و سلامت، گواهی واکسن هاری، و یک کپی از گزارش های پناهگاه) باید همراه هر حیوان باشد.

حیوانات باید به وسیله قلاده، تگ، تتو، میکروچیپ یا مخلوطی از این ها تعیین هویت شده و قابل شناسایی باشند تا بشود آنها را موقع ورود با این اطلاعات تطبیق داد. به منظور به حداقل رساندن اشاعه بیماری های عفونی و بهینه ساختن رفاه، حیوانات در موقع حمل و نقل باید از سلامتی خوبی برخوردار باشند. اگر چه، حمل و نقل حیوانات مریض وقتی منابع نجات بخش زندگی از قبیل مراقبت های پزشکی و فرصت های یافتن جا برای آنها در مقصد فراهم باشد و وقتی بشود راحتی، ایمنی و سلامت آنها را در طی سفر فراهم کرد قابل توجیه است.

پ ـ مسئولیت ها در طول حمل و نقل

جایگاه اولیه و سکونت (جایی که حیوان موقع حمل در آن قرار می گیرد)

مقررات حمل حیوانات زنده(LAR) که بوسیله انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (IATA) و قانون رفاه حیوانات منتشر و در حفظ و دفاع از آن اصرار ورزیده شده است، مستقیماً به حمل زمینی حیوانات پناهگاه مربوط نمی شود، اما منابع خوبی برای حمل و نقل حیوانات است. بسیاری از توصیه های زیر از این مقررات استخراج شده اند.

در خلال حمل و نقل، حیوانات باید فضای مناسب، محیطی راحت، و هوای خوب و با کیفیت در اختیار داشته باشند. به علاوه، رانندگان باید مراقب باشند از سرعت گرفتن ناگهانی، کاهش سرعت ناگهانی، یا پیچیدن ناگهانی، صدا، نوسان یا لرزش که در حیوانات باعث استرس می شود خودداری کنند.

جایگاه های اولیه باید به قدر کافی بزرگ باشد تا هر حیوانی بتواند داخل آن راست بایستد، بنشیند، وقتی ایستاده بتواند به طور طبیعی و نرمال بچرخد، و به طور طبیعی و نرمال دراز بکشد. حیواناتی که با هم آشنا نیستند نباید موقع حمل با هم در یک جایگاه قرار داده شوند. اگر بیش از یک حیوان در جایگاه گذاشته می شود باید برای همه ساکنان فضای کافی برای دراز کشیدن نرمال وجود داشته باشد؛ به نحوی که مجبور نباشند روی هم بخوابند. جایگاه باید محکم باشد و از تهویه خوبی برخوردار  باشد. گوشه ها و لبه ها نباید تیز و برنده باشند. کف جایگاه نباید باعث زخمی شدن، ناراحتی و رخنه مایعات به داخل جایگاه ها باشد. زیرانداز نم گیر و جذب کننده باید برای جایگاه فراهم شود. حیوانات باید به نحوی امن در داخل جایگاه حبس شوند. درها باید محکم باشد و به خوبی قفل شوند تا از باز شدن احتمالی و تصادفی آنها جلوگیری شود. خود جایگاه باید خوب بسته و مصون سازی شود تا موقع حمل و نقل از جای خود حرکت نکند.

به علت آسیب پذیری زیاد، برای حمل و نقل توله سگ ها و بچه گربه هایی که سنشان زیر هشت هفته است باید دقت بیشتر به عمل آید از جمله: از قرار دادن آنها در معرض سرما و گرمای شدید خودداری شود، تهویه و غذای مناسب برایشان فراهم باشد، از سرایت امراض عفونی به آنها در طی سفر جلوگیری شود. اگر یتیم هستند باید موارد بالا در مورد توله ها و بچه گربه ها مراعات شود و اگر مادر دارند باید جای مناسبی برای مادر و بچه ها در نظر گرفته شود و این جایگاه باید فضایش آنقدر بزرگ باشد که مادر بتواند به راحتی دراز بکشد و به بچه ها شیر بدهد. در بعضی از ایالت ها حمل و نقل توله ها و بچه گربه های زیر هشت هفته از یک طرف به طرف دیگر ایالت ممنوع است. به حیوانات نباید آرام بخش داده شود مگر این که دامپزشک آن را تجویز کرده باشد زیرا آنها را برای هیپوترمی (پایین افتادن غیرطبیعی دمای بدن) از دست رفتن آب بدن و زخمی شدن مستعدتر و آسیب پذیرتر می کند. اگر به حیوانات آرام بخش و مسکن داده می شود باید برای مراقبت از آنها طبق دستور و راهنمایی دامپزشک عمل شود.

وسایل نقلیه

وسایل نقلیه باید، حداقل، به همه قوانین کشوری و محلی پایبند باشند و بدانند که تنها رعایت این قوانین برای اطمینان از ایمنی و رفاه حیوانات کافی نیست. قفس ها نباید طوری روی هم گذاشته شوند که منجر به افزایش استرس و فشار روحی بیشتر حیوان ، ناراحتی، جلوگیری از تهویه، افتادن فضولات از قفس بالایی به قفس پایینی، مانع از مراقبت و مشاهده شدن یا سد راه برداشتن فوری حیوان گردد.

جایگاه های اولیه (قفس ها) باید طوری در وسیله نقلیه چیده شوند که همه آنها از دمای خیلی بالا یا خیلی پایین در امان باشند. همانند تأسیسات ثابت (غیر متحرک) درجه حرارت باید بالای 60 درجه فارنهایت (5/15 درجه سانتیگراد) و زیر 80 درجه فارنهایت (6/26 درجه سانتیگراد) نگه داشته شود. باید یک دماسنج در قسمتی که حیوانات نگهداری می شوند هم تراز با حیوانات نصب شود. باید از هوای تازه، بدون آلودگی به دود اگزوز اطمینان حاصل شود.  وسیله نقلیه از جمله قسمت بار باید در موقع لزوم از گرما و سرمای مناسب برخوردار باشد تا بتواند به طور منظم و یک نواخت دمای طبیعی آنجا را حفظ کند. قرار دادن حیواناتی که در قفس نیستند و یا با افسار و قلاده بسته شده اند در پشت یک ماشین روباز (پیک آپ یا وانت) برای حمل و نقل غیرقابل قبول و در بیشتر موارد غیر قانونی و فاقد صلاحیت قضایی است. توجه مخصوصی باید به پارک ماشین در سایه معطوف شود، زیرا وسیله نقلیه ای که زیر آفتاب پارک شده باشد، حتی در دمای مناسب، به سرعت دمای داخلش بالا می رود.

مسئولیت های حمل و نقل کنندگان

راننده وسیله نقلیه و کسی که به او کمک می کند باید در زمینه بهداشت و سلامت حیوانات و رفاه و ایمنی آنها و چگونگی واکنش به نیازهای حیوانات در طول سفر آموزش کافی دیده باشند. اگر چه هیچ مقرراتی در رابطه با محدودیت مسافت برای سفر حیوانات خانگی در سطح کشوری وجود ندارد، هر چه طول سفر بیشتر باشد خطر بیشتری سلامت و رفاه حیوان را تهدید می کند. برای مثال، قانون 28 ساعت کشوری لازم می داند که هر 28 ساعت در سفرهای درون ایالتی، همه دام ها باید از ماشین تخلیه شوند و به مدت 5 ساعت به آنها استراحت داده شود و در طول این مدت باید به آنها آب و غذای کافی داده شود و محلی برای استراحت در اختیار داشته باشند.

همه سگ ها و گربه ها باید تحت نظر باشند و هر 6 ـ 4 ساعت به آنها اجازه استراحت داده شود. بعلاوه، سگ های بالغ باید اجازه داشته باشند که هر 6 ـ 4 ساعت ورزش و علامتگذاری کنند. AWA لازم می داند که راننده و کسی که به او کمک می کند هر وقت که شرایط اجازه می دهد به سگ ها و گربه ها سر بزنند و آنها را تحت نظر داشته باشند. این سر زدن ها نباید کمتر از هر 4 ساعت یک بار باشد. حداکثر زمان سفر به پناهگاه یا مقصد بعدی نباید بیشتر از 12 ساعت باشد. حیوانات نباید تنها گذاشته شوند اگر این مسئله برای سلامت و ایمنی آنها زیان آور باشد. غذا باید حداقل هر 24 ساعت یک بار برای حیوانات بالغ و در دفعات بیشتر برای حیواناتی که سنشان زیر شش ماه است فراهم باشد. مراقبت کنندگان مسئول فراهم کردن نیازهای تغذیه ای انفرادی حیوانات هستند. به علت استرس و فشار روحی شدید در طول حمل و نقل، ممکن است نیاز به آب و غذا در طی سفر افزایش یابد. اگر آب همیشه نمی تواند در اختیار حیوانات باشد حتما ًباید حداقل هر 4 ساعت یک بار که وسیله نقلیه برای سر زدن به حیوانات توقف می کند این کار انجام شود و آب تمیز به آنها داده شود.

جای حیوانات باید تمیز شود و هر گونه فضولاتی از آن خارج گردد. این کار به دفعات و هر وقت لازم باشد باید انجام شود تا از هرگونه آلودگی و کثیف شدن حیوان جلوگیری شود (مثلا: استفراغ، ادرار، مدفوع). اگر برای تمیز کردن قفس مجبور به بیرون آوردن حیوان از قفس هست، باید از مهار استفاده شود تا از آسیب دیدن و فرار حیوان جلوگیری شود.

قرار دادن حیواناتی که در قفس نیستند و یا با افسار و قلاده بسته شده اند در پشت یک ماشین روباز مثل پیک آپ یا وانت برای حمل و نقل غیر قابل قبول و در بیشتر موارد غیر قانونی و فاقد صلاحیت قضایی است.

ت ـ مسئولیت ها در مقصد

در مقصد باید به تعداد کافی افراد آموزش دیده برای دریافت و ارزیابی حیوانات در بدو ورود وجود داشته باشد. هر حیوان به محض ورود باید تحت معاینه قرار بگیرد و نتایج آن به ثبت برسد. خدمات دامپزشکی هم در مقصد باید فراهم باشد تا به حیواناتی که نیاز به رسیدگی دارند فوراً کمک کند. تأسیسات جدید باید آمادگی جا دادن به تازه واردها را داشته باشد. نیاز به جدا سازی یا قرنطینه تازه واردها باید بر اساس مقررات قانونی، شرایط سلامت، اسناد و مدارک و خطر بیماری عفونی، با توجه به دوره کمون عوامل بیماری زای موجب نگرانی و اثرات زیان بخش اضافه شدن طول مدت مقامت در پناهگاه تعیین گردد.

سلامت عمومی

لازم است که پناهگاه ها احتیاط های لازم را در رابطه با حفظ سلامتی و ایمنی حیوانات، مردم و محیط پناهگاه و همچنین جامعه به عمل آورند. نائل شدن به اهداف و رسالت های یک سازمان هرگز نباید به قیمت سلامت و ایمنی همگانی تمام شود.

پناهگاه های حیوانات باید در محل کار مقررات کشوری در رابطه با ایمنی شغلی در رابطه با خطرات دست زدن به مواد شیمیایی، زیستی و فیزیکی پیروی کنند. سازمان هایی مثل: مراکز کنترل بیماری (CDC)، انستیتوی ملی ایمنی و سلامت شغلی (NIOSH) و اداره سلامت و ایمنی شغلی (OSHA) گزارش های مستندی برای راهنمایی در جهت تهیه برنامه هایی برای تأمین ایمنی و سلامت شغلی تولید کرده اند و پیامدهای خاص دست زدن به مواد زیان آور و خطرناک که ممکن است در مواردی مثل ایمنی مواد شیمیایی به کار پناهگاه مربوط شود، در معرض گاز بیهوشی متصاعد شده قرار گرفتن، به زباله های نوک تیز (سوزن، چاقوهای جراحی و سایر اشیاء تیز) دست زدن، جلوگیری از حساسیت به لاتکس، جلوگیری از آسم در کسانی که به حیوانات دست می زنند  و در معرض صدا قرار گرفتن.

قرار گرفتن در معرض صدای بیش از حد بلند (مثلاً پارس سگ ها، بهم خوردن شدید در قفس ها، کمپرسور یا سایر دستگاهها و تجهیزات) ممکن است به از دست دادن دائمی حس شنوایی منجر گردد. این خطر غالباً ناشناخته است. میزان صدا در بعضی از پناهگاه ها معمولاً از db100 تجاوز می کند و بیشتر است که باعث ایجاد مشکلاتی برای سلامتی و رفاه هر دو: حیوانات و کارکنان می گردد. برای کاهش دادن صدا باید در قسمت نگهداری از حیوانات از مواد کاهش صدا استفاده شود. باید برای کارکنانی که در محیط های پر سر و صدا کار می کنند محافظ شنوایی تهیه شود. (قسمت تأسیساتی برای کنترل میزان صدا را ببینید)

وسایل و تجهیزات محافظت شخصی (PPE) از قبیل دستکش، روپوش (لباس کار)، عینک ایمنی، و غیره باید توسط کارفرما فراهم شود تا از کارگر در مقابل خطرات مواد شیمیایی و بیولوژیکی محافظت کند. PPE باید در اندازه های مختلف فراهم شود تا همه کارکنان بتوانند از آنها استفاده کنند، از جمله کسانی که مشکلات خاص مثل حساسیت به لاتکس دارند. انتخاب وسایل محافظ شخصی بسته به جا و نوع کار ویژگی های خاص خودش را دارد. بنابراین یک برآورد و تجزیه تحلیل درست از مواد خطرناک به عنوان بخشی از برنامه سلامت و ایمنی توصیه می گردد. کارکنان و داوطلبان ضمن تمیزکاری و ضدعفونی باید از دستکش استفاده کنند و مرتب آنها را عوض کنند مخصوصاً وقتی فضولات حیوان را برمی دارند و تمیز می کنند. موقع تمیز کردن و ضدعفونی وقتی مواد شیمیایی به کار برده می شود باید از عینک محافظ استفاده شود. شستن دست ها در دفعات زیاد باید به شدت تشویق و توصیه شود، مخصوصاً پس از دست زدن به حیوان و بعد از برداشتن محافظ ایمنی شخصی PPE. همچنین، دست ها باید قبل از غذا خوردن، سیگار کشیدن، دست زدن به چشم ها و یا محافظ چشم (مثلاً: گذاشتن یا برداشتن کانتکت لنز). ایده ال آن است که محل شستشوی دست و دستشویی به راحتی برای همه قابل دسترس باشد، از جمله: بازدیدکنندگان، کارکنان و داوطلبان؛ زیرا شستن دست ها بهترین راه محافظت از مردم و حیوانات در پناهگاه است و امکان سرایت بیماری ها را به شدت پایین می آورد.

سیگار کشیدن در پناهگاه باید ممنوع باشد چون هم خطر آتش سوزی دارد و هم برای سلامت انسان ها و حیواناتی که در معرض دود آن قرار می گیرند مضر است.

1 ـ بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان

بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان به بیماری هایی گفته می شود که از حیوان به انسان سرایت می کند. همه مردم در خطر این گونه بیماری های عفونی هستند اما آنهایی که سیستم ایمنی و دفاعی بدنشان ضعیف است بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. بسیاری از مردم ممکن است از شرایط سیستم دفاعی بدن خود آگاهی لازم را نداشته باشند. سیستم ایمنی و دفاعی بدن ممکن است به علت سن، بیماری، حاملگی، یا درمان پزشکی ضعیف شود یا لطمه ببیند. توصیه هایی که در بخش سلامت پزشکی و رفاه جسمانی برای مراقبت و کنترل در جلوگیری از سرایت بیماری های عفونی از حیوان به حیوان عنوان شد همچنین می تواند در جلوگیری از سرایت این بیماری ها به انسان نیز مصداق داشته باشد و کمک کند. اطلاعات قابل اعتمادی درباره بیماری های خاص قابل انتقال از حیوان به انسان در این وبسایت ها وجود دارد:

(CDC 2009; ISU Center for Food Security and Public Health Zoonoses Resources 2010; Seattle and King County Zoonotic Disease Program 2010).

پناهگاه ها باید کارکنان و داوطلبان خود را گاهگاه در این مورد آموزش دهند و اطلاعات لازم در مورد شناخت و شرایط بالقوه بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان و چگونگی محافظت خود و دیگران از سرایت آن را در اختیارشان قرار دهند. این آموزش همچنین باید شامل این موارد نیز باشد که پس از شناسایی و تشخیص این نوع بیماری در یک حیوان (حیوانات) به چه کس یا کسانی باید اطلاع داده شود و گزارش شود و پس از تأیید وجود این بیماری چگونه باید با آن مقابل شود. ایده آل آن است که، طرح کتبی کنترل بیماری های عفونی پناهگاه، بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان را نیز شامل شود و در دسترس همه کارکنان و داوطلبان باشد: یک طرح نمونه برای بیمارستان های دامپزشکی منتشر شده است. گزارش به مسئولان ایالتی بهداشت و سلامت انسان ها یا حیوانات نیز در مورد بعضی از بیماری ها (مثل: هاری، سیاه زخم، تب مالت). این مسئولیت پناهگاه است که بداند چه بیماری هایی را باید گزارش کند. یک لیست از این بیماری ها را می شود از دامپزشکان ایالتی؛ اطلاعاتی درباره بیماری های حیوانی که برای سلامت جامعه باید به آنها توجه شود را می توان از طریق دامپزشکان ایالتی بهداشت و سلامت جامعه یا متخصصان بیماری های همه گیر تهیه کرد.

دسترسی همگانی و بدون نظارت به قسمت هایی که حیوانات مبتلا به بیماری های عفونی قابل انتقال به انسان در آنها جدا سازی شده و نگهداری می شوند درست نیست؛ و دسترسی کارکنان به این قسمت ها باید محدود باشد. جایگاه هایی که حیوانات مظنون به داشتن بیماری های عفونی قابل انتقال به انسان هستند باید به طور واضح علامت گذاری شود تا بیانگر موقعیت و به کار بردن احتیاط های لازم باشد. پناهگاه ها باید آیین نامه های خوبی در رابطه با طب پیشگیری داشته باشند؛ پروتکل هایی مثل: درمان پیشگیرانه انگلی و کنترل انگل های خارجی برای کم کردن پتانسیل انتشار و سرایت عوامل بروز بیماری های عفونی قابل انتقال از حیوان به انسان. خوردنی و آشامیدنی نباید در جایی که حیوانات ساکن هستند به مصرف برسد، و چیزهایی مثل لیوان های در دار، پستانک، دندانگیر بچه، شیشه شیرخوری بچه، که توسط مردم به داخل آورده می شوند، نباید در این قسمت ها دیده شوند و از استفاده از آنها در این بخش باید جلوگیری شود. برای کمتر کردن خطر سرایت بیماری های عفونی قابل انتقال از حیوان به انسان به حیوانات نباید اجازه داده شود در قسمتی که غذا آماده می شود و یا به مصرف می رسد آمد و رفت داشته باشند.

اطلاعات مربوط به بیماری های عفونی قابل انتقال از حیوان به انسان باید برای استفاده بازدیدکنندگان، خانواده موقت و دائمی و مراقبت کنندگان فراهم و در دسترس باشد. از آنجایی که پرسش در رابطه با وضعیت ایمنی و دفاعی بدن یک شخص امکان ندارد و محرمانه محسوب می شود، پس نباید پرسیده شود و در عوض با در اختیار قرار دادن اطلاعات و امضای فرم هایی که به خطرات ابتلا به این نوع بیماری ها برای کسانی که دارای سیستم ایمنی و دفاعی قوی نیستند اشاره دارند، باید آگاهی رسانی کرد. در این اطلاعات باید ذکر شود که این نوع افراد قبل از قبول سرپرستی با متخصصان بهداشت و سلامت مشورت کنند. اگر پرسشی مطرح شد، کارکنان پناهگاه باید راهنمای چاپ شده پناهگاه را در اختیار پرسش کننده قرار دهند و یا برای مشورت او را نزد تأمین کننده مراقبت های بهداشتی بفرستند.

2 ـ زخم ها و آسیب دیدگی های ناشی از حیوانات

میلیون ها نفر از مردم سالانه توسط حیوان خانگیشان گاز گرفته می شوند، خراشیده و یا زخمی می شوند و آسیب می بینند. با این که برآوردها به طور گسترده ای فرق می کنند، محققان بر این باورند که گاز گرفتگی در اغلب موارد گزارش نمی شود و تهدید چشمگیری برای سلامت جامعه محسوب میگردد. از گاز گرفتن گربه ها گزارش های کمتری نسبت به گاز گرفتن سگ ها در دست است؛ در حالی که گاز گرفتگی منجر به عفونت گربه ها در مقایسه با سگ ها بسیار بیشتر است.

عفونت های ناشی از گاز گرفتگی و خراش می تواند کاملاً جدی باشد، حتی اگر جزئی به نظر برسد، و ممکن است حتی به مرگ منجر شود. غیرممکن است که بشود فهمید کدام زخم یا جراحت ممکن است به عفونت جدی منتهی شود. بنابراین هر کسی که به وسیله یک حیوان زخمی می شود و آسیب می بیند حتماً باید به پزشک مراجعه کند.

هاری بیماری کشنده ای است که در همه ایالت ها بجز هاوایی حضور دارد، و در بسیاری از نقاط دنیا شایع است. کارکنان پناهگاه باید قادر به شناسایی بالقوه نمایش هاری باشند و مقررات مربوط به گزارش آن و مدیریت گازگرفتگی انسان ها و حیوانات را بفهمند. برای تشخیص احتمال آن که کسی در معرض خطر هاری قرار گرفته است از همه کسانی که با حیوان مواجه شده اند باید سئوال شود که آیا آن حیوان در طول ده روز گذشته کسی را گاز گرفته یا در ارتباط با حیات وحش بوده است یا خیر. همه حیواناتی که وارد پناهگاه می شوند برای زخم هایی که در اثر گازگرفتگی ایجاد می شوند باید مورد معاینه قرار بگیرند؛ با حیواناتی که امکان آلوده بودنشان به ویروس هاری وجود دارد باید طبق دانش نامه موجز NASPHV و مشورت با مسئولان محلی و کشوری حوزه سلامت عمل شود.

به علت بالا بودن خطر در معرض هاری قرار گرفتن برای کارکنانی که به طور روزمره با حیوانات خانگی یا حیوانات وحشی سر و کار دارند، این گروه باید واکسن های پیشگیرانه هاری را طبق توصیه های کمیته مشورتی طب ایجاد مصونیت، دریافت کنند. برای کنترل هاری در جامعه پناهگاه ها باید حیوانات را قبل از واگذاری واکسن هاری بزنند و یا خانواده و سرپرست در هنگام قبول سرپرستی ملزم به تزریق واکسن شود.

به منظور جلوگیری از گازگرفتگی و سایر جراحات و آسیب های ناشی از حیوانات، همه کارکنان و داوطلبان باید در زمینه کسب مهارت های لازم در نحوه لمس و جا به جایی حیوانات آموزش های لازم را دیده باشند، از جمله رفتارهای بالقوه خطرناک. در مورد مدیریت حیواناتی که دارای رفتارهای نگران کننده هستند باید سیاست روشنی وجود داشته باشد و به مرحله اجرا گذاشته شود. قفس حیواناتی که پرخاشگر و خطرناک هستند باید به نحو واضح علامت گذاری شود تا احتیاط لازم به عمل آید. این حیوانات باید طوری مسکن داده شوند که کارکنان بدون نیاز به خارج کردن آنها از جایگاهشان بتوانند خدمات لازم را به آنها برسانند (مثلاً: قفس ها یا مسیرهایی که به وسیله صفحه ای که گیوتین وار از بالا به پایین می افتد فضا را به دو قسمت می کند، قفس های گربه های وحشی). مسکنی که برای نظافت و مراقبت روزانه باید سگ ها را با استفاده از خفت گیر و گربه ها را با استفاده از تور یا انبرک مخصوص از آنجا بیرون آورد غیر قابل قبول هستند. برای این حیوانات باید مسکن جایگزین (مثلاً: قفس های دو محفظه ای یا قفس های گربه های وحشی) فراهم شود. از ارتباط مردم و افراد جامعه با حیوانات پرخاشگر و خطرناک باید جلوگیری شود. محلی که حیوانات خطرناک در آنجا زندگی می کنند باید قابل دسترس همگان نباشد و اگر ضرورت ایجاب کرد یکی از کارکنان آموزش دیده باید ملاقات کننده را همراهی کند.

حیوانات خطرناک نباید واگذار شوند. شرایط حیواناتی که در تاریخچه رفتاری خود گاز گرفتن و رفتار پرخاشگرانه دارند باید قبل از اسکان دادن در جای دیگر به دقت بررسی شود. آنهایی که رفتارشان سئوال برانگیز است باید به خوبی توسط شخصی که آموزش و تجربه لازم را داشته باشد ارزیابی شوند. همه رفتارهای نگران کننده حیوان باید قبل از واگذاری با صاحب یا سرپرست احتمالی حیوان در میان گذاشته شود.

3 ـ ظاهر شدن بیماری ها و مقاومت ضد میکروبی

ظاهر شدن و دوباره ظاهر شدن بیماری ها (مثل: ویروس آنفلونزای سگی و کالیسی ویروس گربه ای “FCV “) در پناهگاه ها تشخیص داده شده است. از آنجایی که تقریباً 75% بیماری های عفونی ظاهر شده در انسان منشاء حیوانی دارند، پناهگاه های حیوانات باید به علائم غیرعادی و شدید بیماری در بین حیوانات توجه زیادی داشته باشند. زود تشخیص دادن نقش مهمی در به حداقل رساندن تأثیر بیماری های ظاهر شده در سلامت هر دو حیوانات و انسان ها دارد. مراقبت از گونه های مختلف، خانه دادن به حیواناتی که از مکان های مختلف می آیند، و وارد کردن نفرات جدید به داخل جمعیت محیط مناسبی برای جهش و گسترش عوامل بیمای زا ایجاد می کند. جداسازی گونه ها، مدیریت مناسب جمعیت، و ضدعفونی خوب باید به کار گرفته شود تا خطر توسعه و گسترش این عوامل بیماری زای جدید کاهش یابد.

پیشرفت و گستردگی مقاومت ضدمیکروبی یکی از نگرانی های جدی در پناهگاه های حیوانات محسوب می شود. باکتری ها این قابلیت را دارند که در مقابل بعضی از داروها مقاوم شوند. در بعضی موارد، این مقاومت می تواند به باکتری های دیگر منتقل شود، از جمله آنهایی که باعث عفونت هم در انسان و هم در حیوان می شوند. شیوع یک مقاومت دارویی در مقابل سالمونلا (نام انواعی از باکتری ها که موجب مسمومیت غذایی شدید می شوند) در یک پناهگاه موجب بیماری 49 نفر شد که 10 نفر از آنها در بیمارستان بستری شدند؛ واکنش به این شیوع شامل بسته شدن تأسیسات برای یک مدت معین هم شد. در ضمن باید توجه داشت که استافیلوک اُریوس (نوعی باکتری عفونت زا) مقاوم در مقابل متیسیلین با این که یک عامل بیماری زای انسانی است، می تواند محیط عمومی را آلوده کند و بسیاری از گونه های جانوری را مبتلا کند، از جمله گربه ها و سگ ها. استفاده تکراری و روزمره از آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از عفونت در حیوانات سالم غیرقابل قبول است و هرگز نباید از آن به عنوان یک جایگزین برای مدیریت خوب سلامت حیوانات استفاده شود. (بخش سلامت پزشکی و رفاه جسمانی را برای درمان پزشکی ملاحظه کنید.)

نتیجه

نویسندگان امیدوارند که پناهگاه ها و جامعه با استفاده از این گزارش مستند مطمئن شوند که همه حیواناتی که در پناهگاه ها هستند، در هر جا، به طرزی مناسب و انسانی نگهداری می شوند، بدون در نظر گرفتن رسالت پناهگاه و یا شرایط. منظور از راهنمای استانداردهای مراقبت از حیوانات در پناهگاه ها این است که وسیله مثبتی باشد برای پناهگاه ها و گروه ها که مراقبت از حیوانات را مرور کنند، قسمت هایی را که نیاز به بهبود دارد شناسایی کنند، منابع را تقسیم کنند و راه حل هایی پیدا کنند که رفاه بالاتر برود و به کشی (مرگ با ترحم) به حداقل برسد، و از رنج کشیدن جلوگیری شود. ASV نظرات و پیشنهادات را مرور خواهد کرد و گاهگاه مطالب این گزارش را پس از دریافت اطلاعات جدید به روز خواهد کرد.