فصل بیست و سه کتاب راهنمای «انجمن جهانی حمایت از حیوانات» به معرفی کردن خود اختصاص دارد.
معرفی کردنِ خود، روشی مهم برای رساندن پيام شماست.
١ـ مقدمه
٢ـ برنامه ریزی برای معرفی کردن خود
٣ـ نحوۀ معرفی
الف) صدا و ارتباطات
ب) صحبت از طريق زبان بدن
ج) کنترل بر اعصاب
٤ـ تجهیزات کمکی در سخنرانی
١ـ مقدمه
معرفی کردن خود، روشی مهم برای رساندن پيام شماست. همچنین میتواند با خود فشار عصبی به همراه آورد و به آسانی کار را خراب کند! پيشنهادات و توصيههای خوبی وجود دارند که میتوانند به روند کار کمک کنند و در اینجا بطور خلاصه به آنها میپردازيم. يک دورۀ آموزشی حرفهای نیز میتواند نوعی سرمايهگذاری بجا از نظر کسب تجربه و اعتماد به نفس باشد.
٢ـ برنامه ریزی برای معرفی کردن خود
وقتی برنامه ریزی می کنید تا خودتان را معرفی نمائید، لازم است به نکات زير توجه داشته باشید:
- هدف شما
- مخاطب شما (و اينکه چطور به بهترين شکل با او ارتباط برقرار کنيد)
- طول زمان سخنرانی
- پی بردن به معضلات کليدی
- ساختار سخنرانی (آغاز، بخش اصلی و نتيجه)
- استفاده از تجهيزات سمعی ـ بصری
- به چه سؤالاتی پرداخته شود، و در اينصورت در کدام قالب.
ساختار سخنرانی: مطلب خود را آماده کنيد
- هدف خود را مشخص کنيد چرا؟
- مخاطب خود را بشناسيد چه کسی؟
- محتوا و ساختار را انتخاب کنيد چه چیزی؟
- از اينکه آغاز، ادامه و پايان سخنرانی شما روشن و واضح باشد، اطمينان حاصل کنيد.
اهميت زبان بدن را به خاطر داشته باشید:
تقریباً
٧ % تأثير کلمات بکاربرده شده
٣٣% تأثير لحن صدا
٦٠% زبان بدن
مقدمه بايد توجه مخاطبين
را جلب کند.
بخش اصلی سخنرانی بايد واقعیت و حقايق را ارائه دهد؛ ساختار روشنی داشته باشد، تا مخاطب بتواند آن را دنبال کند. این کار کمک می کند تا به نکات اصلی مطرح شده در ابتدا پی ببرد.
جمعبندی بايد توانمند و به ياد ماندنی باشد و انفجاری خاتمه يابد!
برای حجم مطالب مورد نظر محدوديت بگذاريد. معمولاً بيشتر از آنچه که فکرش را میکنيد طول خواهد کشيد!
پيامهای سادهتر و متمرکز هميشه مؤثرترند. مخاطبين ايدهها، تصاوير، داستانها یا حقايق متحیرکننده را به خاطر میآورند.
سعی کنيد از مثالها، حکايتها، تصاوير، اسلایدها، ویدئو کلیپ ها، مقايسه کردن، نمايشها و آمار استفاده کنيد. اگر زمان زيادی برای صحبت به شما داده شده، آن را به قسمتهای کوتاه تقسيم کنيد.
پاسخ به سؤالات: اين بخش مهمی از معرفی است. میتوان از سؤالات برای تصحيح سوء برداشت ها استفاده کرد و مخاطب را به سمت دیدگاه شما سوق داد. بوسیلۀ برقراری ارتباط با مخاطب، می توانید آرامش خود را حفظ کنيد و در جلسۀ سؤال پرسی، خودمانیتر رفتار کنيد. اين امر به شما کمک می کند تا مخاطب را در نظر بگیرید و سؤالات احتمالی و پاسخ خود را پيشبينی کنيد.
اگر سؤالی واضح نيست قبل از پاسخ دادن به آن، برداشت خودتان را تکرار کنید. اين کار تضمین می کند تا مخاطب نسبت به سؤال خود آگاه باشد و جلوی سوء تفاهم ها را می گیرد.
٣ـ نحوۀ معرفی
الف) صدا و ارتباطات
بهبود صدا: واضح صحبت کردن و بالا بردن کيفيت آن دارای اهميت است. طنين صدای خود را تغيير دهيد و جدی و قاطع صحبت کنيد. اين کار سخنرانی شما را بسيار جالبتر خواهد کرد. از صحبت کردن بطور يکنواخت خودداری کنيد.
زبان: از بکار بردن اختصارات، اصطلاحات خاص، بکار بردن زبان تخصصی یا پیچیده خودداری کنيد. سخنرانی ساده و گويا مؤثرتر خواهد بود.
شوخی: کلاً شوخی برای افزایش علاقه و ایجاد ارتباط با مخاطب، خوب است اما سعی کنيد که از آن به درستی استفاده کنيد.
آمار: استفاده از آمار میتواند مفيد باشد، البته چنانچه مختصر ومؤثر بکار روند. ارائۀ آمار زياد میتواند کسالت آور باشد!
گوش کردن و توجه: ارتباط يک روند دوطرفه است. خوب گوش کردن به اندازۀ صحبت کردن، فرایندی فعال است.
انضباط: اگر با مشکلی روبرو شديد، مؤدب، آرام و مصمم باشيد. لبخند بزنيد و آرامش خود را حفظ کنيد.
احترام: به تفاوتهای فرهنگی توجه داشته باشيد مثل گفتار و اسامی خارجی، گویش ها، لهجههای محلی و غيره. حتی اگر مخاطب شما متخاصم به نظر می آید، ادب و احترام خود را حفظ کنيد. اگر به خشم، حمله یا تحقیر متوسل شويد، مغایرت پیدا می کنید و مخاطب خود را از دست خواهيد داد. به نظرات ديگران احترام بگذاريد، اما بر پافشاری روی نظرات خود ادامه دهید.
آدمها به وسیلۀ عبارات توهین آمیز نژادی، جنسی، عقيدتی، سنی و رنگ پوست اذیت میشوند. مواظب باشيد که از بکار بردن چنين مواردی خودداری کنيد. نسبت به مخاطبين خود هشيار باشيد و از چیزهایی که باعث رنجش آنها میشود، دوری کنيد.
ب) صحبت از طریق زبان بدن
اگر شما بعنوان فردی گرم، صميمی و فداکار، که برای نظرات مخاطبانش وقت میگذارد، برخورد کنيد؛ به خوبی مورد استقبال قرار خواهيد گرفت. پيشنهادات ديگر از قرار زيرند:
تماس چشمی به برقراری رابطه کمک میکند. ارتباط چشمی خود را در قسمتهای مختلف سالن، بین افراد جابجا کنید. با اشاره و لبخند مخاطبين خود را تأييد کنيد.
اطوار و زبان بدنی آشکار: ژست و حالت ساده ای داشته باشید. خشک و بیحرکت نباشيد اما بی قراری هم نکنید؛ یا دستها و سر و بدن را خیلی تکان ندهید، آرامش و اعتماد به نفس خود را حفظ کنيد.
طرز ایستادن: راستقامت، اما راحت بايستيد. پاها حالتی با فاصله و راحت داشته باشند و دستها (در صورتی که استفاده نمیشوند)، در کنار بدن قرار گيرند.
حالت چهره: (در شرايط مناسب) لبخند به لب داشته باشيد. گرمای شعف را به مخاطبان خود منتقل کنيد.
فاصله مکانی: سعی کنيد در نزديکی مخاطبين خود باشيد، اما نه تا حدی که تماس بدنی به وجود آيد. مواظب باشید به موانع ایجاد شده توسط میزها، تریبون و … برخورد نکنید.
سکوت: از مکث کردن واهمه نداشته باشيد. گاهی فاصله و مکث برای مخاطبين لازم است تا بتوانند اطلاعات دريافتی را هضم کنند و تحت تأثیر قرار گیرند.
يادداشت: سخنرانی که بدون نگاه کردن به يادداشت صحبت میکند، تحسين برانگيز جلوه میکند. اما افراد زيادی نيستند که بتوانند اين کار را به نحوی موفقيت آميز انجام دهند. اگر شما يکی از آن افراد با استعداد نيستيد، از يادداشت استفاده کنيد. ولی سخنرانی خود را از روی نوشته نخوانيد. اين روش، کار شما را خشک و بی انعطاف میکند و تماس چشمی با مخاطب را از بین می برد. ما نوشتن واژههای کليدی روی يک کارت را پيشنهاد میکنيم. آنها را با هم ببندید و شمارهگذاری کنيد تا نيفتند یا گم نشوند.
لباس: بايد لباسی هوشمندانه و مناسب بپوشید تا تأثيری حرفهای بجا گذارید. قاعدۀ کلی اين است که يک درجه شیک تر از مخاطبين خود، لباس بپوشيد.
ج) کنترل بر اعصاب
عصبی بودن طبيعی است. بسياری از سخنرانان و بازيگران برجسته میگويند که هنگام اجرا بسيار مضطرب هستند. اين اضطراب میتواند برای کمک به تمرکز بسیار مفید باشد و اغلب بعد از شروع سخنرانی از بين خواهد رفت.
پيشنهادات بسياری برای کنترل اضطراب وجود دارد. در اینجا به چند مورد اشاره میکنيم:
آرام باشید. کمی آب بخوريد اما از الکل بپرهيزيد، چون نتيجۀ عکس خواهد داد.
لبخند بزنید. وقتی مخاطبين وارد سالن میشوند، به آنها لبخند بزنيد. ايجاد ارتباط کمک خواهد کرد تا آرامش يابيد و همدلی به وجود آيد.
خود را آماده کنيد. به موقع به محل بياييد تا چک کنید آیا تمام تجهيزات درست کار می کنند و اینکه يادداشت های شما سر جایشان باشند.
اميدوار باشيد تا سخنرانی خوب پيش برود و مخاطبين دوستانه برخورد کنند. وانمود کنید اعتماد به نفس دارید، حتی اگر در ابتدا چنين احساسی نداريد ـ بزودی اعتماد خود را بدست خواهيد آورد!
تمرین نفس عميق و تمدد اعصاب میتواند خیلی آرامبخش باشد. سعی کنيد نفسهای آرام و عميق بکشيد.
مهمتر از همه اینکه، هیچ جایگزینی برای تمرین وجود ندارد.
٤– تجهيزات کمکی در سخنرانی
تجهيزات سمعی ـ بصری مثل ويدئو، اسلاید، پروژکتور نمايش عکس و برنامههای کامپيوتر (مثل پاور پوينت) همه میتوانند سخنرانی را بهتر کنند.
مزايای تجهیزات بصری فراوانند:
- اين وسايل تأثير و کار متفاوتی را برای کمک به گوش دادنِ منفعل، ارائه می دهند.
- در به تصویرکشیدن اطلاعات پيچيده می توانند کمک کنند
- تنوع ايجاد میکنند
- می توانند اعلان های مفید ومناسب ارائه دهند
اما اگر بطور نامناسب بکار روند، میتوانند گیج کننده و آزار دهنده باشند! بعنوان مثال، وسوسه نشوید که واژههای زيادی را بکار برید، يا به مخاطبين پشت نکنيد تا مطالب روی صفحه را بخوانيد. تجهيزات سمعی ـ بصری زيادی را توأم با یکدیگر بکار نگيريد، زيرا میتوانند فاجعهبار باشند!
شما نياز داريد تا کار با تجهيزات کمکی را بياموزيد و همچنين بايد آماده باشيد تا چنانچه اشکالات فنی بوجود آمد، بدون وجود آنها نیز بتوانید بر اوضاع مسلط شوید. هميشه زودتر به محل بياييد و بررسی کنيد که تجهيزات مورد نياز در محل وجود داشته باشند (و بدرستی عمل کنند) و سالن به حد کافی تاريک باشد.
فراموش نکنيد که داستانها ــ که بخاطر آوردنشان سادهتر از اطلاعات هستند ــ و عوامل کمکی (مثل مدلهايی از سيستمهای کشاورزی)، نیز میتوانند در به تصوير کشيدن مؤثر نکات، کمک کنند.
ويديو میتواند وسيلهای مؤثر در تلفيق صدا و تصوير باشد؛ صدای حيوانات میتواند تأثير نيرومندی از اعمال خشونت بجا بگذارد. فيلمهای ويديو برای استفاده در سخنرانی بايد کوتاه باشند، اما وسيلۀ خوبی برای ايجاد وقفه در سخنرانی هستند.
اسلايدها نیز تأثير نيرومندی دارند. توضیح دادن راجع به وضع حیوانات در سیستم های مختلف، با یک عکس بر روی پرده، خیلی ساده تر است.
لازم است از قبل اسلايدها را بررسی کنيد تا مطمئن شويد که همه به درستی تنظيم شده اند. دستگاه های مختلف هر کدام به شکلهای متفاوتی کار میکنند! بررسی کنيد که پروژکتور بدرستی تنظيم شده باشد.
پروژکتورهای نمايش عکس (OHPs) تأثير کمتری دارند، اما بيشترين رواج را دارند. شما میتوانيد پروژکتور شخصی تهيه کنيد و با خودتان ببرید. پروژکتور همچنين وسيلۀ مناسبی برای نمايش پاورپوينت میباشد.
با استفاده از حروف بزرگ، و کلمات محدود و استفاده مؤثر از رنگ ها برای اثربخشی، مطالب OHP ها را ساده و پررنگ درست کنید. برای پوشاندن قسمتی از مطالب پروژکتور از يک تکه کاغذ استفاده کنيد و سپس اطلاعات را ذره ذره نشان دهيد. عکس یا نقاشی را نیز می توانید درون OHP ها بگذارید.همچون ديگر تجهيزات سمعی ـ بصری، از قبل مطمئن شوید که به درستی تنظیم شده اند.
پاورپوينت به دلايل بسیار خوب، بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است و می تواند اجازه دهد مطالب مختلفی در يک رسانه قرار گیرند ــ مثل يادداشت، عکس، ويديو. اما میتواند منجر به مشکلات تکنيکی هم بشود! اغلب مطالب (به جز ويديو) میتوانند بر روی ورقۀهای شفاف پلاستیکی، بعنوان کپی ذخيره، چاپ شوند.
شما میتوانيد مطالب خود را بر روی یک ديسک کامپيوتر پياده کنيد، يا لپتاپ خودتان را بياوريد و آن را به پروژکتور وصل کنيد.